بیش از یک سال از اجرای سیاست اختصاص ارز ترجیحی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) به واردکنندگان کالاهای اساسی می‌گذرد. در این مدت بارها نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی از اصل طرح و شیوه اجرای آن انتقاد کرده و خواستار توقف و اصلاح آن شده‌اند.
در همین راستا، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز گزارشی را با محور ضرورت حذف ارز ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) منتشر کرد. در این گزارش بیان شده: «با توجه به محدودیت منابع ارزی در سال آینده، پیشنهاد مرکز پژوهش‌ها حذف ارز ترجیحی اختصاص یافته به کالاهای اساسی به غیر از دارو و واردات آنها با ارز نیماست. اختلاف ارز ترجیحی و نیمایی اختصاص یافته به کالاهای اساسی مصرفی ۸.۳ میلیارد دلار است. می‌توان از آن به عنوان منبعی برای پرداخت یارانه به مصرف‌کنندگان و کمک به رفع مشکل سرمایه در گردش تولیدکنندگان استفاده کرد.»
با توجه به اختصاص دوباره ۱۴ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی در لایحه بودجه سال ۹۸ و گزارش بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی، گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بر لزوم توقف تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی تاکید کردند.
یارانه ارزی در سفره مردم اثر لازم را نداشته است
علی ساری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه یارانه ارزی در کف جامعه، اثر لازم را نداشته است، به خبرنگار مهر گفت: این حجم بسیار زیاد پول که از طریق یارانه ارزی به واردات کالاهای اساسی اختصاص داده شده است، حتماً باید اصلاح شود. نظر مرکز پژوهش‌های مجلس نظر خوبی است و من کاملاً با آن موافق هستم، در صورت اختصاص این یارانه به خود مردم حداقل، خیال آنها بابت مایحتاج ماهیانه خانواده راحت خواهد شد.
یارانه ارزی داده شد، اما کالایی به دست مردم نرسید
همچنین محسن کوهکن، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز با انتقاد از انجام نشدن تکالیف مصوب شده در لایحه بودجه توسط دولت تصریح کرد: تجربه سال گذشته در اعطای یارانه ارزی به واردکنندگان کالاهای اساسی نشان می‌دهد، کالاهای وارد شده به دست مردم نرسیده است و متاسفانه دولت نیز در انجام تکالیف مصوب در لایحه بودجه کوتاهی می‌کند.
نماینده مردم لنجان در ادامه با پیشنهاد اختصاص کالابرگ، افزود: برای رسیدن کالاهای اساسی به مخاطب اصلی و جامعه هدف، چاره‌ای جز اختصاص کالابرگ نیست.
منابع باید به دست مصرف کننده واقعی برسد
از سوی دیگر رضا شیران خراسانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هم گفت: در شرایط جنگ اقتصادی و محدودیت منابع درآمدی، توزیع منابع به نحوی باید باشد که به دست مصرف‌کننده واقعی برسد. درحال حاضر اطلاعاتی از نحوه توزیع کالاهای که با ارز ترجیحی وارد کشور می‌شوند در دست نیست.
نماینده مردم مشهد در ادامه افزود: بهترین تجربه‌ای که در کشورهای دنیا هم اتفاق افتاده است، تجربه کالابرگ الکترونیکی است. با توجه به اطلاعاتی که از خانواده‌های ایرانی در سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها جمع آوری شده است، زیرساخت‌های لازم نیز برای این کار وجود دارد. فقط باید همت و اراده انجام آن به وجود بیاید.
دولت برای به آرامش رسیدن مردم باید شیوه خود را اصلاح کند
همچنین سیدمهدی مقدسی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز با اشاره به عدم کارآمدی و اثربخش نبودن اختصاص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی در سال گذشته، گفت: در لایحه بودجه، راهکارهای متفاوتی تصویب شده تا دست دولت برای اتخاذ شیوه درست باز باشد. اختصاص یارانه نقدی یا کارت الکترونیکی نقدی / کالایی در لایحه بودجه پیشنهاد شده است، دولت باید بدون معطلی، بهترین راه حل را انتخاب نماید تا مردم از عواید آن به بهترین شیوه برخوردار شوند.
ارز یارانه‌ای می توانست کارآمدتر به مصرف برسد
محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر این نکته که اختصاص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی در معیشت مردم بی‌تاثیر نبوده‌است، گفت: وضعیت فعلی بازار کالاهای اساسی مناسب نیست و بهتر از این می‌شد آن را مدیریت کرد. ارز یارانه‌ای می‌توانست خیلی کارآمدتر به مصرف برسد، در حال‌حاضر، می‌توان کالابرگ داد و هم می‌تواند الکترونیکی باشد.
۸۰ درصد یارانه ارزی به دست مردم نمی رسد
نادر قاضی پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز ضمن تایید پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: ۸۰ درصد یارانه ارزی با روش فعلی به دست مردم نمی‌رسد و نفعی برای آنها نخواهد داشت، اما با دادن کالابرگ ۹۹ درصد مردم از این یارانه بهره‌مند خواهند شد.
بر اساس این گزارش، شکست سیاست اختصاص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی، از نظر اکثر کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی امری قطعی و یقینی به نظر می‌رسد. بر این اساس، از مسئولان و متولیان امر انتظار می‌رود با اتخاذ تصمیم‌های سریع و کارشناسی جلوی اتلاف بیشتر منابع کشور را بگیرند.