تحلیل زنگنه از بازار جهانی نفت

حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی که باعث متوقف شدن تولید بیش از پنج میلیون بشکه در روز نفت عربستان سعودی شد، علاوه بر برانگیختن نگرانی نسبت به امنیت عرضه، آسیب‌پذیری اقتصادهای آسیایی در برابر اختلالات عرضه را برجسته کرد و این احتمال را ایجاد کرد که آن‌ها را برای کاهش این آسیب‌پذیری به تکاپو بیندازد.

حملات پهپادی به میدان نفتی خریص و تأسیسات پالایش ابقیق باعث شد تحلیلگران درباره قیمت نفت ۸۰ دلاری و حتی ۱۰۰ دلاری، بسته به مدت‌زمانی که طول خواهد کشید تا فعالیت تأسیسات نفتی عربستان سعودی به وضعیت عادی برگردد، صحبت کنند. بااین‌حال آخرین خبرها باعث پایین آمدن قیمت‌ها شد. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی اعلام کرده که بیش از نیمی از تولید ۵.۷ میلیون بشکه در روز که درنتیجه حملات به تأسیسات نفتی متوقف شده بود، احیا شده است و پیش‌بینی کرد ظرفیت تولید نفت تا پایان سپتامبر به ۱۱ میلیون بشکه در روز و تا پایان نوامبر به ۱۲ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

اما قیمت‌ها بلافاصله کاهش پیدا کرد و بسیاری از مردم در آسیا نفس راحتی کشیدند. از سوی دیگر، آسیا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت عربستان سعودی است. طبق گزارش شرکت وود مک‌کنزی، واردکنندگان آسیایی حداکثر ۷۲ درصد از نفت این کشور را خریداری می‌کنند که به نرخ روزانه ۲.۵ تا ۲.۷ میلیون بشکه در روز نفت سبک و فوق سبک می‌رسد که گریدهای تولیدشده در تأسیسات آسیب‌دیده هستند.

بر این اساس، به دلیل این وابستگی به نفت وارداتی، هر بار افزایش شدید قیمت‌ها تأثیر فوری روی اقتصادهای آسیایی دارد به‌خصوص اگر آن‌ها مانند اقتصاد هند با کندی رشد روبرو شده باشند. اما دلیل دیگر علاوه بر اختلال تولید که باعث نوسانات شدید قیمت‌ها می‌شود، احتمال بروز درگیری در خاورمیانه است.

در این میان بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان در پاسخ به پرسشی درباره ارزیابی وضع کنونی بازار نفت با توجه به مشکلات اخیر در شرکت سعودی آرامکو عربستان گفت: عده‌ای مدعی هستند نفت از بازارهای جهانی خارج شده است، من فکر نمی‌کنم موضوع مهمی باشد و به‌زودی تعادل به بازار بازمی‌گردد.

وی با تأکید بر پرهیز از سیاسی شدن بازار نفت گفته است من همیشه گفتم بازار نفت نباید سیاسی شود، بازار نفت باید غیرسیاسی باشد، نفت از اساس نباید سیاسی شود و نباید از آن به‌عنوان سلاح استفاده کنند.

وزیر نفت ادامه داد: اکنون آمریکا از نفت به‌عنوان سلاح استفاده می‌کند، نفت که سلاح نیست، اگر از این کالای راهبردی این‌گونه استفاده شد، پس به همه اجازه داده می‌شود که از آن به این شکل استفاده کنند که این رویه صحیح نیست.