مراسم نکوداشت مهندس محسن خلیلی عراقی به‌پاس بیش از 65 سال فعالیت صنعتی و کارآفرینی، امروز با حضور فعالان بخش خصوصی و همچنین معاون اول رئیس‌جمهوری در سال همایش‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.
احمد پورفلاح دبیر جشنواره تجلیل از مهندس محسن خلیلی در خصوص فلسفه برگزاری این جشنواره تأکید داشت: بدون شک برگزاری جشنواره‌های این‌چنینی به بنگاه‌داران و فعالان اقتصادی، برای توسعه و تداوم فعالیت‌هایشان انگیزه مضاعف می‌دهد و همچنین گام بزرگی خواهد بود تا بتوانیم قدردان تمام بزرگان کشور در بخش‌های مولد باشیم.
به باور پورفلاح، محسن خلیلی عراقی اسطوره تولیدکنندگان، تشکل‌گرایی و سرآمد اخلاق در کسب‌وکار است.
غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران در این مراسم بابیان اینکه امروز دور هم جمع شده‌ایم تا از انسانیت تجلیل کنیم، گفت: مهندس خلیلی عراقی الگویی برای همه ماست و امیدواریم که الگوهای این‌چنینی در آینده تکثیر شوند.
شافعی ضمن قدردانی از حضور معاون اول رئیس‌جمهور در این نشست، افزود: همان زمانی که مقرر شد این مراسم برگزار شود، جناب آقای جهانگیری بدون اینکه ما از ایشان برای حضور در مراسم درخواست کنیم، اعلام آمادگی کردند و از این بابت بسیار از ایشان قدردانیم.
رئیس اتاق ایران در ادامه به تجربیات همکاری خود با مهندس خیلی عراقی اشاره و بیان کرد: آغاز کار حرفه‌ای من همراه با عشق و دلدادگی در کلاس درس مهندس خلیلی عراقی بود و نگاهی که در طول همکاری با ایشان داشتم، نگاه شاگرد به استاد و دقیق‌تر بخواهم بگویم، نگاه پسر به پدر بود.
شافعی افزود: در سال ۱۳۵۳ که وارد گروه صنعتی بوتان شدم، درواقع پا در خانواده‌ای گذاشتم که مالامال از عشق و دوستی بود. به یاد ندارم کسی مهندس خیلی عراقی را به فامیل صدا کند. بلکه ایشان «آقاجان» همه بودند. یکی از مهم‌ترین وجه تمایز ایشان در مقایسه با دیگران، تأکید مهندس خلیلی عراقی بر «انسان‌سازی» در دستگاه خود بود. به همین دلیل بود که بیشترین وقت در سازمان ایشان را به آموزش سپری می‌کردیم. ایشان همواره تأکید داشتند که نباید برای کار زندگی کنیم، بلکه این زندگی است که باید برای آن کار کنیم.
رئیس اتاق ایران، آرمان‌گرایی، عزت‌نفس، مسئولیت‌پذیری، بردباری و اشاعه عشق را مهم‌ترین عوامل کامیابی مهندس خلیلی عنوان کردند.
شافعی تأکید داشت: مهندس خلیلی همواره تأکید داشتند نیرومندترین عاملی که بر تمامی کارها اثر دارد، نیروی عشق است و همواره اصرار داشتند که باید تدبیری بجوییم تا به میل خود کارها را به بهترین نحو انجام دهیم.
آزادی و رفاه مردم از مسیر توسعه صنعتی میگذرد
پس از آن محسن خلیلی عراقی که با تشویق ایستاده حضار به جایگاه سخنرانی رفت، ضمن قدردانی از محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور و رئیس اتاق ایران، گفت: درست است که سرطان، صوت را از من گرفته اما فکر کردم اگر انسانی خدمتگزار مردم باشد و برای کارآفرینان صحبت کند، باعث افتخار خواهد بود و منجر به توسعه اقتصادی خواهد شد. گفتاری هم که خواهم داشت در راستای تعالی اقتصاد است و باید تاکید کنم که یکی از مهم‌ترین اصولی که باید در زندگی به آن ارج دهیم، «آزادی» است.
خلیلی عراقی تاکید کرد: شخص آزاد می‌تواند اراده خود را بر جان و مالش اعمال کند و استعدادهایش را پرورش دهد. نباید فراموش کرد که «آزادی مبادله و مالکیت خصوصی» دو رکن اساسی آزادی هستند و بدون این دو، رشد و توسعه و خلق ثروت در جوامع رقم نخواهد خورد.
به باور او عشق به آزادی، رفاه مردم و خیر عمومی از مسیر توسعه صنعتی و تشکل‌گرایی محقق می‌شود که مهم‌ترین اصول پیاد‌ه‌سازی آنها هم آزادی است.
خلیلی عراقی در ادامه به تجربیات تحصیل در دانشگاه فنی تهران که مصادف با کودتا علیه دولت ملی مصدق بود اشاره کرد و گفت: همان زمان با چشمان خود می‌دیدم چطور عده‌ای در قبال دریافت پولی ناچیز خانه دکتر مصدق را غارت می‌کردند؛ همان شب تا منزل پیاده رفتم و به این فکر می‌کردم که توسعه صنعتی و اشاعه فرهنگ آن یک اولویت است. پس از فارغ التحصیلی به پیشنهاد پدر وارد فعالیت صنعتی شدم و خوشحالم که توانستیم در زندگی خانم‌های خانه‌دار تحول و برای 300 هزار نفر کار ایجاد کنیم.
او همچنین به سایر دستاوردهای خود در طول 70 سال فعالیت خود اشاره کرد و تاکید داشت که خیر و منفعت عمومی همواره در صدر فعالیت‌های صنعتی او قرار داشته است.
خلیلی عراقی، همچنین با افتخار خود را همراه 40 ساله اتاق بازرگانی ایران و تهران دانست و گفت: در تمام این مدت تلاش کردیم که دولت ها با بخش خصوصی همراه شوند و خوشحالم که بهترین تعاملات فکری را با این دو نهاد داشتم.
او در پایان خود را به اسبی تشبیه کرد که ارابه صنعتی شدن کشور را می‌راند و ابراز امیدواری کرد راهی که 70 سال ادامه داده است، در دوران سالخوردگی و پس از او همچنان تداوم یابد.
نقش محسن خلیلی عراقی در توسعه ایران ماندگار خواهد بود
پس از رونمایی از تمبر، تندیس و اهدای لوح سپاس از طرف اتاق ایران به محسن خلیلی عراقی توسط اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور، با ابراز خرسندی از حضور در جمع فعالان اقتصادی، تجلیل و تقدیر از تلاش‌های صنعتگران را اقدامی ضروری و پسندیده توصیف کرد و گفت: نقش آقای خلیلی در توسعه ایران ماندگار خواهد بود چراکه همواره دغدغه خدمت به میهن داشتند. ایشان و همراهانشان در برابر انواع ناملایمت‌ها ایستادگی کردند و چراغ صنعت را روشن نگاه داشتند.
وی ادامه داد: آقای خلیلی با توجه به وظایف و مسئولیت‌های اجتماعی مسیر توسعه فعالیت‌های تولیدی خود را طی کردند و در برابر موانع سر فرود نیاوردند.
به باور معاون اول رئیس‌جمهور تقدیر از چنین افرادی موجب می‌شود که سرمایه‌های اجتماعی افزایش پیدا کند و افراد جدیدی باانگیزه وارد عرصه صنعت و تولید شوند؛ به‌ویژه در شرایط خطیر پیش رو که نیاز ما را به افراد صنعت‌گر بیشتر کرده است.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: بااراده می‌توانیم از اقتصاد کشور حفاظت کنیم و مانع تضعیف آن شویم. دولت از مشکلات و دغدغه‌های تولیدکنندگان خبر دارد و می‌داند که انتظار مردم از دولت افق گشایی و ترسیم آینده روشن است. برای این کار باید امید را تقویت کرد و از سرمایه‌ها و ظرفیت‌های خود بهره ببریم.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به دو شوک تورمی در دهه ۹۰ و چالش‌هایی که برای مردم ایجاد شد، تصریح کرد: درآمدهای نفتی به‌شدت کاهش‌یافته و می‌دانیم زندگی مردم به‌سختی دنبال می‌شود، در این راستا به فکر خلق فرصت‌ها و اصلاح اشتباهات گذشته هستیم.
وی تأکید کرد: باید بیش از گذشته به بخش خصوصی توجه کنیم. نگاه توسعه‌گرایانه به این افراد داشته باشیم و آنها را شریک توسعه بدانیم. امیدوارم این مسیر ادامه پیدا کند و به سمت صنعتی شدن ایران حرکت کنیم.
جهانگیری بابیان اینکه از تمام فعالان اقتصادی و بخش خصوصی دفاع می‌کنم، نقش محسن خلیلی عراقی را در تنظیم سند راهبردی توسعه صنعتی کشور، بسزا و اساسی دانست و گفت: یکی از اقدامات مهم ایشان تشکل‌گرایی است که عامل اصلی توسعه صنعت کشور محسوب می‌شود.
ضرورت معرفی شخصیت‌های مقید به کیفیت
محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور برگزاری این مراسم را اقدامی مهم و اساسی دانست و سنت تجلیل از شخصیت‌ها را کاری با آثار مثبت اجتماعی برای ارائه و معرفی الگو به جامعه برشمرد و تصریح کرد: الگوی موفقیت، این است که شخصیت‌هایی مقید به کیفیت را معرفی کنیم. دادن این الگو ها هنر ماست.
وی افزود: جمع تناقض‌ها در وجود افراد و تجلیل از چنین چهره‌هایی لازم است. تجلیل از چنین افرادی، یک واجب اجتماعی بوده و باید ادامه‌دار باشد.
نهاوندیان، اندیشه‌های خیرخواهانه مهندس خلیلی و عمل ایشان به این باور را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: انسان اقتصادی، علاوه بر سود و نفع شخصی، منافع جمعی را دنبال می کند. جمع این دو ممکن است و در وجود آقای خلیلی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که چنین جمعی در وجود یک نفر غیرممکن است اما این ایده اشتباهی است. اگر در یک نهاد عمومی فردی قرار بگیرد که نفع شخصی را دنبال کند خطرناک است اما عکس آن موجب تعالی می‌شود.
وی پیش‌فرض‌های ثابت نشده در مورد افراد اقتصادی که تنها آنها را در پی منافع شخصی می‌دانند را مورد انتقاد قرار داد و افزود: فردی مانند مهندس خلیلی دنبال بهینه‌کردن سود است چراکه ایشان و افرادی مانند او مجموعه تابع مطلوبیت را دنبال می‌کنند و این همان بهینه‌سازی است.
معاون اقتصادی رئیس جمهور از این مجلس به عنوان اثر واقعی یاد و در ادامه با ۸ خصیصه مهندس خلیلی را توصیف کرد؛ نگاه مهندسی و توجه ویژه به عدد و رقم، اداره خوب بنگاه اقتصادی و نگاه به آینده، توجه به مفاهیم کلان اقتصادی، نگاه تشکلی، نگاه اجماع‌ساز، نگاه امیدوار و با پشتکار، حمایت از اندیشه‌های نو و نگاه اخلاقی ویژگی‌های شخصیتی بودند که از نگاه نهاوندیان در وجود خلیلی عراقی هست و باید از او آموخت و مانند او بود.
تعامل، مهم‌ترین خصلت محسن خلیلی عراقی
علاء میرمحمد صادقی پیشکسوت و عضو هیات رئیسه اتاق تهران که از همراهان چندین ساله محسن خلیلی محسوب می‌شود، ضمن بیان خاطرات و تجربیات این رفاقت قدیمی، «تعامل» را مهم‌ترین خصلت محسن خلیلی عراقی عنوان کرد.
او همچنین ضمن ابراز خرسندی از این موضوع که امروز سرمایه‌گذار و بخش خصوصی بر خلاف گذشته مورد توجه قرار گرفته‌اند، تاکید داشت: رفتار و ایده‌های افرادی چون محسن خلیلی عراقی موجب چنین امری شده است.
مهربان، آرام، معتدل، عمیق، باهوش، اخلاق‌مدار، آینده‌نگر، متواضع، فروتنی از دیگر خصایصی بود که علاء میرمحمدصادقی در وصف خلیلی عراقی به کار برد.
در ادامه، شهیندخت خوارزمی اقتصاددان و از همراهان محسن خلیلی، با اشاره به دو پژوهش صورت گرفته در رابطه با رمز ماندگاری شرکت‌های تجاری موفق، این ماندگاری را به رهبران این شرکت‌ها نسبت داد که خودانگیختگی، پایبندی به حقیقت، عزم استوار، نیت پاک و مهربانی از مهم‌ترین ویژگی‌های این رهبران موفق محسوب می‌شود. او تاکید داشت که مهندس محسن خلیلی عراقی را باید مصداق یک رهبر موفق دانست.
به باور این اقتصاددان، مهندس خلیلی سال‌هاست که خود را وقف توسعه ایران کرده و باید در جامعه افرادی مانند ایشان تربیت کرد. خوارزمی خاطرنشان کرد: این وظیفه اجتماعی اتاق ایران است تا چنین انسان‌های متعالی را پرورش دهد تا از طرفی مایه امیدواری شوند و از طرفی از مشکلات بکاهند.
محسن خلیلی عراقی، مردی که در بدترین شرایط بهترین بود
مسعود خوانساری رئیس اتاق تهران نیز در این مراسم گفت: در شرایطی که بواسطه تحریم‌ها، فقر و نابرابری و از آن مهمتر ناامیدی رواج یافته است، برگزاری چنین مراسم‌هایی به موقع و برای جوانان بسیار مفید است.
خوانساری تاسیس کارخانه بوتان را یک دستاورد مهم دانست و محسن خلیلی عراقی را نامدار میدان اقتصاد و مرد خستگی ناپذیری توصیف کرد که در طول فعالیت خود که رقبای زیادی پا به میدان گذاشته‌اند، همچنان بوتان را به روز نگه داشت و نشان داد در بدترین شرایط می‌توان بهترین بود.
به گفته خوانساری، محسن خلیلی عراقی بر این تلاش است تا مانیفست بخش خصوصی را برای فعالان اقتصادی تعریف کند و در این راستا روش او مداراجویی است.
نگاه جدی به نوآوری و مسئولیت اجتماعی
در این مراسم محمد مهدی بهکیش، اقتصاددان و اولین مشاور اقتصادی اتاق ایران ضمن نگاهی به گذشته و آشنایی خود با خلیلی عراقی، تاکید کرد: آموختن و توجه به علم و دانش مشخصه اصلی ایشان است و همین موضوع به رشد و ارتقای او کمک کرد. خلیلی نگاه جدی به نوآوری و موضوعات اجتماعی و جامعه‌شناسی داشت و همواره دانش خود را در این رابطه به روز می‌کرد.
او در ادامه به سخنان اسحاق جهانگیری و محمد نهاوندیان در مورد مهندس خلیلی اشاره و تصریح کرد: چگونه در دولت به این زیبایی از خلیلی و امثال او تعریف می‌شود اما در عمل به گونه‌ای دیگر رفتار می‌شود و خلیلی‌ها مجبور می‌شوند ۲۰۰ مرتبه به دادگاه بروند. چگونه می‌شود که آقای نهاوندیان با این رویکرد می‌تواند در این دولت دوام آورد. من این حرف را می‌زنم چون ایشان را می‌شناسم و سال‌ها در اتاق ایران همکار ایشان بودم.
بهکیش اظهار امیدواری کرد که در آینده نزدیک همین رویکردهای مطرح شده در نسشت در رفتار و کنش‌های دولت نیز اعمال شود.
در بخش پایانی این مراسم تعدادی از تشکل‌ها و اتاق‌های کشور با اعطای لوح به محسن خلیلی عراقی از ایشان تقدیر کردند.