اعضای کمیته ارزی اتاق ایران در نشستی با حضور با رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به تشریح ابهامات موجود در آمار اعلامشده از سوی بانک مرکزی در خصوص فهرست صادرکنندگانی که تعهد ارزی خود را ایفا نکردهاند، پرداختند. به گفته اعضای این کمیته، مجموع ارزی که به چرخه اقتصادی کشور باز نگشته، حدود 8.7 میلیارد دلار است که از این رقم تنها 2.5 میلیارد دلار متعلق به بخش خصوصی واقعی است.
در این نشست محمدرضا انصاری، نایبرئیس اتاق ایران هم گفت امروز میگویند 27.5 میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور برنگشته ولی باید درباره آن دقیق شد.
جمال رازقی جهرمی در گفتوگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید: اگرچه بارها بخش خصوصی درباره سیاستهای ارزی دولت از همان اول انتقاد کرد، راهکار ارائه داد ولی همچنان دولت و بانک مرکزی بر سیاستهای نادرست خود تاکید دارند.
رازقی جهرمی میگوید: تجربه نشان داده با سیاستهای تنبیهی در هیچ اقتصادی در دنیا اتفاق مثبتی نیفتاده و نمیافتد. اعداد و ارقامی که راجع به بازگشت ارز صادراتی عنوان میشود واقعیت ندارد. تولیدکننده صادراتی، ارز کالای صادراتی خود را به کشور برگردانده است؛ آنهایی که به کشور عراق، افغانستان و سایر کشورهای حاشیه خلیجفارس صادر میکنند، ارز خود را به صرافیها دادهاند.
رئیس اتاق شیراز ادامه میدهد: دلیل این کار این است که آنها نمیتوانستند به آن صورتی که موردنظر دولت بوده، به دلیل محدودیتهای بانکی ارز خود را از طریق سیستم مبادلات بانکی به کشور بازگردانند. مابقی صادرکنندهها که کالای خود را به بقیه نقاط دنیا فرستادهاند، بیشترین حجم صادرات غیرنفتی ما به کشورهای حاشیه خلیجفارس انجام میشود. آنهایی که به بقیه جاهای دنیا صادرات انجام دادهاند یا کالا وارد کردهاند و یا باید کالا وارد کنند.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق ایران اگر صادرکنندهای داشته باشیم که کالا صادر کرده و ارز آن را وارد نکرده، دیگر وجود ندارد؛ اگر صادرکنندهای پیدا کردند که ارز خود را وارد نکرده او رفته است. تهدیدها اثرات عجیبوغریبی روی صادرکننده دارد. اسامی همه تولیدکنندههای استان فارس در لیستی که توسط بانک مرکزی ارائهشده، هست؛ دولت میخواهد در سال جهش تولید همه واحدهای تولیدکننده را تعطیل کند؟
رئیس اتاق شیراز تصریح میکند: دولت خودش نمیتواند ارز خود را وارد کند، آنوقت صادرکننده چگونه ارز خود را وارد کنند. از طرف دیگر دولت باید ارز صادرکننده را به قیمت روز از آنها خریدار کند؛ اگر چنین کند اینها هم نیاز ارزی دولت را تأمین میکنند. صادرکننده حاضر نمیشود امکانات مورد نیاز خود را با ارز آزاد تأمین کند و ارز خود را به قیمت نیمایی عرضه کند.
رازقی جهرمی تاکید میکند البته اصل داستان این است که امکان بازگشت ارز برای دولت و بخش خصوصی وجود ندارد؛ قسمت عمده صادرات غیرنفتی به حاشیه کشورهای خلیجفارس، عراق و افغانستان انجام میشود و این افراد ارز را به صرافیها داده و ریال گرفتهاند. درک این مسئله خیلی ساده است. دولت در کره جنوبی، چین و عراق و غیره پول دارد ولی امکان بازگشت آن وجود ندارد.
او راهکار را خرید ارز صادرکننده با قیمت بازار آزاد میداند نه به قیمت نیمایی؛ در چنین شرایطی اصلاً نیاز به سیاست تشویقی هم نیست. اگر دولت ارز را به قیمت آزاد بخرد، کسی که ارز دارد به هر طریقی سعی میکند ارز خود را به کشور وارد کند و به دولت بفروشد.