چند روز قبل رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران در نشست کمیته فاوا کمیسیون صنعت و معدن مجلس شرکت کرد؛ محمدرضا طلایی در این نشست درباره وضعیت فعلی فاوا، عملکرد اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و جایگاه و نقش تشکل‌های این حوزه گفته است. طلایی به پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: اتاق ایران از دهه 70 با ثبت تشکل در حوزه فناوری اطلاعات به این بخش از اقتصاد ورود کرده است. در سال 1385 با تشکیل کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران در میان 18 کمیسیون، ارزشمند این حوزه را صحه گذاشته است.
طلایی می‌گوید: در کمیته فاوا کمیسیون صنعت و معدن مجلس از جایگاه و اهمیت فاوا برای اتاق ایران گفته شد؛ همچنین به آقای طاهری، رئیس این کمیته پیشنهاد شد که این جلسات هر فصل یک‌بار برگزار شود؛ در این جلسات موانع و مشکلات بررسی شد و برای این مشکلات راهکارهایی پیشنهاد شد تا صنعت فاوا با پتانسیل‌هایی که دارد بتواند مثمر ثمر باشد.
به‌گفته طلایی در این نشست به نقش فاوا در توسعه اقتصاد و توسعه کسب‌وکارها تأکید شد؛ اینکه کمیته ICT مجلس باید روی توسعه این حوزه‌ها تمرکز کند؛ اتاق ایران هم اعلام آمادگی کرد تا باتوجه به فعالیت 200 تشکل بخش خصوصی در این حوزه با مجلس همکاری بیشتری داشته باشد.
طلایی ادامه می‌دهد: در این نشست درباره پایش قانون پدیدآورندگان نرم‌افزار صحبت شد؛ این قانون مصوب سال 1379 است و در سال 1383 آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب رسیده است. از کمیته فاوا پایش و نظارت در اجرای این قانون را خواستار شدیم. امروز اگر شبکه ملی اطلاعات، محتوای مناسبی ارائه نمی‌کند، به این دلیل است که این قانون در کشور اجرا نمی‌شود و سرمایه‌گذاری را به خطر می‌اندازد و افراد کمتری به این حوزه ورود می‌کند.
موازی کاری نهادها محور دیگر گفت‌وگو در این نشست بود: در این نشست به رفع موازی‌کاری نهادها و دستگاه‌ها اشاره شد، شورای عالی فضای مجازی به دستور مقام معظم رهبری تأسیس‌شده و قرار است که دستگاه‌ها در آنجا نقشه راه توسعه فاوای کشور را تدوین کنند و دستگاه‌ها موازی کاری نکنند.
محور بعدی گفت‌وگو طرح سازمان نظام‌مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات که در مجلس قبل امضاشده، بود. در این نشست درخواست شد با توجه به اینکه از اتاق بازرگانی در روند بررسی این طرح هیچ‌وقت نظری خواسته نشده، از اتاق ایران نظرخواهی شود تا این طرح را بررسی مجدد کنند.
به گفته رئیس کمیسیون فناوری، اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران بحث حمایت مجلس شورای اسلامی از آیین‌نامه توسعه صادرات نرم افزا و خدمات فناوری اطلاعات مطرح شد؛ باتوجه به اینکه نرخ ارز در کشور افزایش پیداکرده، رکودی در بازار حوزه فناوری، حضور در بازار بین‌المللی و نحوه حمایت دولت و مجلس از توسعه صادرات فناوری اطلاعات از موضوع‌های موردبحث بود.
طلایی تأکید کرد: حوزه فناوری اطلاعات هم ارزآوری بالایی دارد و اینکه نباید شرایط طوری باشد که متخصصان از کشور خارج شوند و این حوزه تأثیر زیادی در حوزه رشد اقتصادی دارد. 33 درصد از جمعیت بیکاران کشور متعلق به حوزه فناوری اطلاعات است و این رقم بسیار بالایی است. اگر 10 درصد جمعیت کشور بیکار باشند، 33 درصد از این 8 میلیون نفر از این بیکاران در حوزه فناوری اطلاعات، سخت‌افزار و نرم‌افزار هستند. یعنی متخصص‌هایی که در این حوزه تحصیل‌کرده‌اند، از کشور خارج می‌شوند. ما سرمایه ملی خود را در این شیوه از دست می‌دهیم.
عدم تخصیص ارز به حوزه سخت‌افزار و مشکلات در ثبت سفارش چه مشکلاتی برای این حوزه در پی داشته است؟ طلایی پاسخ می‌دهد: این موضوع باعث می‌شود زیرساخت‌های سخت‌افزاری کشور دچار مشکل شود و ورود غیررسمی تجهیزات فناوری اطلاعات را افزایش می‌دهد؛ درنتیجه این وضعیت عدم نظارت بر تجهیزات سخت‌افزاری مشکلات امنیتی برای کشور به وجود می‌آورد.
او ادامه می‌دهد: به‌جای ممنوعیت‌ها باید به پتانسیل‌هایی که در بخش نرم‌افزارهای تلفن همراه وجود دارد توجه شود، این پتانسیل‌ها می‌توانند ایجاد شغل در داخل بکند و باعث افزایش ارزآوری به کشور باشد.
مور رمز ارزها موضوعی است که در نشست طلایی با کمیته فاوا مجلس درباره آن صحبت شده است: وزارت صنعت، معدن و تجارت به مزارع رمز ارزها مجوز داده ولی هنوز در ارز حاصل صادرات تصمیم‌گیری نشده و خوب است که قبل از اینکه این موضوع رشد بیشتری داشته باشد مسائل حوزه صادرات آن بررسی مجدد شود تا از ارز حاصل از صادرات این بخش کشور بهره ببرد.
طلایی ادامه می‌دهد: اقتصادی فناوری موتور محرکه اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته است و نه آخرین واگن اقتصادی. در کشورهای توسعه‌یافته از حوزه فناوری اطلاعات به نحو احسن برای اقتصادی و توسعه اقتصادی استفاده می‌کنند. باید برای استفاده از این فرصت‌ها مقررات و قوانین زائد تسهیل شود.
چه باید کرد؟ طلایی پاسخ می‌دهد: باید نقشه راه توسعه فناوری اطلاعات برای کشور تدوین شود؛ یکی از مشکلات این حوزه به دلیل تعدد دستگاه‌های تصمیم گیر و موازی کاری است؛ سه وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت فناوری اطلاعات ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ و ارشاد و تعدادی شورا و سازمان‌های متعدد متولی این حوزه هستند. اگر این نهاد فقط یک مجموعه بودند بخش خصوصی هم می‌دانست با کجا باید صحبت کند؛ در این صورت شاید نقشه راه توسعه فناوری الکترونیک سریع‌تر تدوین می‌شد.
او ادامه می‌دهد: ما از دهه 70 درباره دولت الکترونیک، آموزش مجازی صحبت می‌کنیم ولی در دوره شیوع کرونا متوجه شدیم که چقدر از استانداردها به دور هستیم. بزرگ‌ترین مشکل دولت‌ها در ایران این است که برنامه زیری طولانی‌مدت ندارد؛ باید این بخش پنجره واحدی منسجم داشته باشد.
او درباره فرصت‌ها و تهدیدهای کووید 19 در حوزه فناوری اطلاعات می‌گوید: با توجه به اینکه تحریم و شیوع کرونا ضرباتی به بخش خصوصی و اقتصاد کشور وارد کرد ولی درعین‌حال فرصت‌هایی هم به همراه داشت؛ به‌عنوان‌مثال در سبک زندگی افراد تغییراتی به وجود آمد. شرکت‌های زیادی با توجه شیوع کرونا تغییر مسیر دادند که خود را با شرایط روز تطبیق دهند. اما متأسفانه دولت امروز دچار مشکلات عدیده‌ای است اگر این مشکلات وجود نداشت و برنامه‌ریزی دقیقی وجود داشت ما می‌توانستیم هم در داخل ایران و هم در خارج از ایران بهتر عمل کنیم.
طلایی تصریح می‌کند: کرونا نشان داد که در حوزه‌های متعدد مثلاً آموزش، تولید محتوا، مدارس هوشمند، تولید گوشی هوشمند چقدر مشکل داریم. خیلی از مردم نتوانسته‌اند برای آموزش فرزندان خود گوشی تلفن همراه مناسب و ارزان‌قیمت تهیه کنند؛ کرونا چهره واقعیت را نشان داد و این همان شفافیت است که ما باید برای رفع مشکلات و چالش‌ها تلاش کنیم. ما باید شرایط زمانه را درک کنیم وگرنه با ادامه این شیوه هرگز سرعت برنامه ریزی و سیاست‌گذاری ما به‌سرعت تحولات حوزه فناوری، اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال نمی‌رسد؛ باید چابک و همدل و همراه بود.