آخرین وضعیت جاده‌ای، ریلی و دریایی ایران و ترکمنستان

از زمان شیوع ویروس کرونا، دولت ترکمنستان مرزهای خود را با ایران از اول اسفند ماه سال 98 بست و عملیات صادرات و ترانزیت به این کشور تا اواخر خردادماه سال جاری تقریبا به طور کامل متوقف شد. تا اینکه با مذاکرات صورت گرفته، عملیات مبادله واگن در مرز سرخس و اینچه برون از 31 خرداد 99 و عملیات تبادل یدک کامیون از 25 شهریور ماه در مرز جاده‌ای سرخس آغاز شد و همزمان پل جاده‌ای جدید سرخس پس از حدود 2 سال اختلاف در مورد نحوه چگونگی و نحوه افتتاح آن، مورد بهره‌برداری قرار گرفت. همچنین از 27 آذرماه سال جاری، معبر مرزی لطف آباد جهت تردد یدک و نیم‌یدک نیز بازگشایی شده است.

معاونت بین‌الملل اتاق ایران با جمع‌آوری اطلاعات ارسال شده از مبادی مختلف مرزی ایران با ترکمنستان، آمارهای زیر را استخراج کرده که به شرح زیر است:

1-     در مرز ریلی سرخس از 26 آذرماه تا 15 دی 99 ، به مدت بیست روز 2 هزار و 587 واگن اعم از صادراتی، ترانزیتی و وارداتی مبادله شده است.

2-     در مرز جاده‌ای سرخس در همین مدت 2 هزار و 87 یدک حامل بار با ترکمنستان مبادله شده است.

3-     در مرز جاده‌ای لطف‌آباد از 27 آذرماه، به مدت 19 روز 420 دستگاه یدک حامل بار با ترکمنستان مبادله شده است.

4-     در مرز ریلی اینچه‌برون از تاریخ 27 آذرماه تا 16 دی ماه، 250 واگن مبادله شده است.

5-     مرز دریایی امیرآباد در استان مازندران به ترکمن باشی در دوره اخیر از رونق خوبی برخوردار بوده است و در طول مدت اخیر، ده‌ها هزار تن قیر از این مسیر به ترکمنستان صادر شده و قرار است تا سقف حدود 80 هزار تن قیر طی ماه‌های آتی به این کشور از مسیردریایی صادر شود.

6-     تردد کامیون‌ها و حضور رانندگان داخلی و خارجی موجب احیای تدریجی مناطق مرزی بعد از شیوع ویروس کرونا شده است.

 همچنین آمارها نشان می‌دهد، آمار مبادله در بخش ریلی در مرز سرخس افزایش یافته است و در حال حاضر مقادیر زیادی بار در انتظار حمل و ترانزیت به ترکمنستان است. از طرفی مقادیر زیادی بار از جمله گوگرد در سرخس ترکمنستان وجود دارد، اما به علت محدودیت توان عملیاتی طرف ترکمن، بارگیری محدود است.

همچنین به رغم تقاضای زیادی که برای حمل بار ریلی از ایستگاه راه‌آهن لطف‌آباد وجود دارد، اما به علت نبود لوکوموتیو جهت کشاندن واگن به داخل کشور، امکان پاسخگویی وجود ندارد. راه‌آهن ترمنستان تا مرز لطف آباد امتداد دارد و در داخل ایران خط آن به طول 1200 متر کشیده شده است، به همین دلیل  برای کشاندن واگن‌های ترکمنی به داخل ایران، لوکوموتیو وجود ندارد.

 بر اساس گزارش منتشر شده، میزان مبادله در مرز اینچه‌برون در بخش صادرات 47 درصد، در بخش ترانزیت 100درصد و در بخش واردات منفی 75 درصد و در مجموع در مقایسه با سال قبل، 22 درصد افزایش داشته است.

گزارش مذکور پس از ارایه آمار و ارقام تاکید می‌کند: با توجه به اهمیت رونق تولید و صادرات ایران به ترکمنستان و سایر کشورهای آسیایه میانه و همچنین حفظ و تقویت مسیر ترانزیتی ایران،ضروری است تا بازگشت شرایط عادی و تردد کامل کامیون‌های کشور در قلمرو ترکمنستان و سایر کشورهای آسیای میانه، از هر فرصتی استفاده کرد. در این چارچوب، ضروری است از ظرفیت ریلی لطف‌آباد به شکل بهینه‌ای استفاده کرده و مسیر ریلی اینچه برون از طریق تسویه بدهی راه‌آهن به شکل کامل مورد بهره‌برداری قرار گرفته و از گشایش مسیر جاده‌ای اینچه‌برون نیز استقبال کرد.