تفاهم‌نامه احداث خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی تابش از رفسنجان تا مشهد امروز به امضا رسید. خط لوله‌ای که علاوه بر تامین امنیت انرژی در مناطق شرقی ایران، می‌تواند قاچاق سوخت را مدیریت کرده و در پایداری شبکه گاز ایران نیز موثر باشد.
به گزارش روز شنبه ایرنا، امنیت انرژی به عنوان یکی از اصلی‌ترین شاخص‌ها در هر دولت و حکومتی مورد توجه است. از همین رو همواره کشورهای مختلف جهان در تلاشند تا سوخت مورد نیا خود را تأمین کرده و به صورت پایدار به دست مصرف‌کننده برسانند.
در این میان برخی از کشورها، تولید فرآورده‌های نفتی و گاز را در داخل کشور انجام می‌دهند و برخی دیگر نیز واردکننده این منابع هستند.
اگرچه خودکفایی در تولید فرآورده‌های نفتی و یا گاز یکی از اصلی‌ترین معیارهای تقویت امنیت انرژی به شمار می‌رود، اما توزیع درست و پایدار آنها نیز دیگر معیار مهم در این زمینه است.
از همین رو علاوه بر ساخت پالایشگاه‌ها و یا پتروپالایشگاه‌ها در کشور، انتقال و توزیع سوخت نیز باید در دستور کار باشد تا به اصلاح گاز یا فرآورده‌های نفتی در مبدأ حبس نشود.
بنابراین توسعه شبکه خطوط انتقال فرآورده‌های نفتی و البته گاز یکی از مهمترین ارکان امنیت انرژی به شمار می‌رود.
اگرچه توسعه خطوط لوله در بخش‌های مرکزی و غربی اتفاق افتاده اما بخش‌های شرق و شمال شرق توسعه کمتری داشته است.
از سوی دیگر، اغلب خطوط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی از جنوب کشور آغاز شده و به منطقه ری متصل می‌شود. در واقع انبار نفت ری که حالا دیگر به دلیل توسعه شهر تهران، به داخل شهر آمده و آلودگی‌هایی نیز به دنبال داشته، چهارراه انتقال فرآورده‌های نفتی در کشور به شمار می‌رود.
بنابراین با هر اتفاقی که در این منطقه رخ دهد، کل توزیع سوخت در مناطق شمالی کشور با مخاطره همراه خواهد شد.
و این در حالی است که آنگونه که معاون وزیر نفت اعلام کرده، ۴۵ درصد از فرآورده‌های نفتی کشور در تهران و مناطق شمالی به مصرف می‌رسد.
نکته مهم آن است با هر حادثه‌ای تأمین فرآورده‌های مورد نیاز در غرب و شمال غرب کشور به دلیل وجود پالایشگاه‌های تبریز، کرمانشاه و شازند امکان‌پذیر خواهد بود اما مناطق شرق و شمال شرق ایران به دلیل آنکه پالایشگاهی در آن مناطق وجود ندارد، با مخاطره مواجه می‌شوند.
با توجه به این موضوع و همچنین با هدف کاهش قاچاق سوخت و توسعه صادرات فرآورده‌های نفتی به کشورهای همسایه، احداث خط لوله جدید انتقال فرآورده‌های نفتی در دستور کار قرار گرفته که از رفسنجان به مشهد می‌رسد.
این خط لوله که به نام خط لوله تابش شناخته می‌شود، قرار است روزانه ۲۴ میلیون لیتر فرآورده تولید پالایشگاه ستاره خلیج فارس و یا پالایشگاه بندرعباس را به مناطق شرق و شمال شرق کشور منتقل کند.
این در حالی است که تا پیش از این فرآورده‌های نفتی به مشهد از طریق خط لوله ری- نکا- مشهد منتقل می‌شد. خط لوله‌ای که روزانه ۲۰ میلیون لیتر فرآورده را منتقل می‌کرد که ۶ میلیون لیتر در مسیر برداشت می‌شد و مابقی به مشهد می‌رسید.
با ساخت خط لوله تابش اما علاوه بر آنکه ظرفیت جدیدی برای انتقال فرآورده‌های نفتی ایجاد می‌شود همچنین امکان افزایش صادرات فرآورده به کشورهای همسایه نیز فراهم خواهد شد.
از سوی دیگر، از تردد هزار و ۴۵۰ تانکر حمل سوخت از رفسنجان تا مشهد جلوگیری خواهد شد که این موضوع صرفه‌جویی ۳ میلیارد تومانی در مصرف سوخت را به دنبال داشته و منافع زیست‌محیطی نیز دارد.
اگرچه این خط لوله مربوط به انتقال فرآورده‌های نفتی است همچنین در پایداری و تقویت فشار گاز در شمال شرق و شرق کشور نیز نقش مهمی بازی می‌کند.
در فصول سرد سال که مصرف گاز افزایش پیدا می‌کند، می‌توان از طریق این خط لوله، سوخت مایع را به صنایع و نیروگاه‌های این مناطق رساند و گاز به بخش خانگی و تجاری اختصاص پیدا کند تا از قطع احتمالی گاز جلوگیری شود.
به گزارش ایرنا، با احداث خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی از رفسنجان تا مشهد مقدس، اهدافی چون تأمین پایدار سوخت مورد نیاز شرق و شمال شرق کشور (استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی)، کوتاه شدن مسیر انتقال فرآورده، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های حمل، تسهیل صادرات فرآورده به کشورهای همجوار، استفاده از خط لوله به عنوان جایگزین حمل و نقل جاده‌ای و ایجاد کریدور انتقال شمال-شمال شرق و جنوب- شمال شرق محقق خواهد شد.
برپایه این گزارش، ظرفیت انتقال فرآورده‌های نفتی در این خط لوله ۱۵۰ هزار بشکه در روز است و مسیر احداث خط لوله از رفسنجان تا مشهد مقدس نیز از سه استان کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی به طول ۹۴۸ کیلومتر عبور خواهد کرد.
همچنین لازم به ذکر است که در این طرح، احداث ۲ تلمبه‌خانه و سه پایانه نیز تعریف شده است.
گفتنی است، میزان برآورد اولیه سرمایه‌گذاری در این طرح ۳۷۲ میلیون یورو است.