پرجمعیتترین بخش آرژانتین در تابستان خاموش است و در زمستان سرمای استخوانسوزی را تحمل میکند. خانواده کرچنر که تا سال 2015 مدتها بر این کشور حکمرانی کردند هزینه مسائل رفاهی به ویژه در رابطه با آبوبرق را بسیار پایین نگه داشتند. دولت قبل از آنها در سال 2002 قیمت برق را واقعی کرده بود تا اقتصاد را از خطر سقوط نجات بدهد. کرچنرها آن را بیشتر کردند. به این ترتیب سهم پرداخت آرژانتینیها از انرژی نسبت به سایر کشورهای همسایه بسیار پایین بودهاست.
اما آنها به شیوههای دیگری پول آبوبرق را پرداخت کردهاند. در سال 2005 حدود 1.5درصد از هزینههای دولت مربوط به یارانههای انرژی بوده است. در سال 2014 این میزان به 12.3درصد رسیدهاست. شاید به خاطر همین مسائل بود که سال گذشته کسری 5.4درصد از رشد تولید ناخالص داخلی در آرژانتین به یک نگرانی بزرگ تبدیل شده بود. از آنجا که قیمت انرژی ارزان است، مصرفکننده با راحتی و فراغ بال آن را مصرف میکنند. از طرفی هم صنعت آبوبرق با کمبود سرمایهگذاری نقدی مواجه است. مائوریسیو ماکری که سال گذشته در ماه دسامبر پس از کریستنیا فرناندز دیکرچنر به عنوان رئیسجمهوری آرژانتین انتخاب شد، اظهار کردهاست که بحران انرژی یکی از مهمترین چالشهای این دولت است. خنثی کردن این نیز میتواند بسیار خطرناک باشد.
ماکری اندکی پس از آنکه پا به دفتر ریاستجمهوری آرژانتین گذاشت، به وزیر انرژی خود اعلام کرد که یارانه 16میلیارد دلاری قبضهای آبوبرق را نصف خواهد کرد. تعرفههای گاز برای برخی از مصرفکنندگان تقریباً چهار برابر میشود. در مورد برق نیز قبضها شش برابر خواهد شد. آرژانتین امسال سردترین زمستان را در 60سال گذشته تجربه کرد اما در این بین قبضهایی که به دست مشترکان گاز میرسد با افزایش قیمت همراه شده بود. این مسئله با واکنشهای شدیدی از طرف مردم همراه شد. در روز چهارم آگوست امسال تظاهرات سراسری بر سر این موضوع صورت گرفت. اکنون مسئله در دادگاه عالی تحت بررسی است تا تصمیم نهایی در مورد آن گرفته شود.
دولت نمیتواند در این بازی بازنده باشد. افزایش قیمتها یکی از اصلیترین بخشهای برنامه ماکری بودهاست. او برای اینکه اقتصاد کشورش را نجات بدهد چارهای ندارد به جز اینکه هزینهها را کاهش بدهد و قوانین جدیدی وضع کند. او ریاستجمهوری خود را با کاهش ارزش پزو آغاز کرد و مالیات غذای صادراتی را برداشت. به این ترتیب او از همان ابتدا تلاش کرد به کسانی که بدهی دارند کمک کند.
درمان دردناک است
اما درمان همیشه دردناک است. کاهش ارزش پزو باعث افزایش تورم و رسیدن آن به بالای 30درصد شد. رشد اقتصاد و ایجاد شغل نیز با مشکلاتی روبهرو شد. سهم تولید کارخانهای پایین آمد و روزهای آقای ماکری را تیره کرد. در حال حاضر صندوق بینالمللی پول برآورد کردهاست که اقتصاد این کشور امسال 1.5درصد کوچک شود. این کشور برای نجات خود راهی ندارد به جز اینکه سرمایههای خارجی را جذب کند. رئیسجمهور برای اینکه به وعدههای خود جامه عمل بپوشاند باید سرمایهگذاران خارجی را به کشورش جذب کند.
مدیریت خشن و نادرست دولت در زمینه افزایش قیمتها باعث شده واکنشهای شدیدتری صورت بگیرد. ماکری گفتهاست: «اگر با یک تیشرت و پای برهنه در خانه میچرخید، در حقیقت دارید در مصرف انرژی زیادهروی میکنید.» مردم در توئیتر در واکنش به این حرف خودشان را نشان دادند که با لباسهای قطبی در حال گوش دادن به حرفهای او هستند.
دولت تلاش کرده تمامی سیاستهای مد نظر خود را اجرایی کند. اما به نظر میرسد برخی از قدمهایی که دولت ماکری برداشته اشتباه بودهاست. برخی از افراد دولتی تلاش کردهاند به شیوهای خود را فردی صرفهجو در مصرف انرژی معرفی کنند و از مردم بخواهند از آنها الگو بگیرند. البته آقای ماکری از محبوبیت لازم برای انجام بسیاری از برنامههای خود برخوردار است. آرژانتینیها عصبانی هستند اما بیشتر از ماکری، کرچنرها را به خاطر سختیها و فشارهایی که به آنها وارد کردهاند، سرزنش میکنند. به این ترتیب حالا نسل جدیدی از سیاستمداران در آرژانتین به قدرت رسیدهاند. ماه عسل آقای ماکری دیگر به پایان رسیدهاست. دولت باید نتایج اقتصادی و اجتماعی اجرای سیاستهای خود را به زودی اعلام کند. البته صندوق بینالمللی پیشبینی کردهاست که اقتصاد این کشور تا سال 2017 روند بهبود را آغاز خواهد کرد و به رشد 2.8درصد خواهد رسید.
بحث و جدلها بر سر تعرفههای آبوبرق همچنان وجود دارد. دولت تمام همت خود را به کار بسته تا سرمایهگذاران خارجی را به داخل کشورش جذب کند. هیچکس نمیداند چه آیندهای در انتظار آرژانتین است. آقای ماکری امیدوار است. او تلاش میکند تعرفههای جدید آبوبرق را اجرایی کند. اما شاید او هم مانند مصرفکنندگان دل به هوا خوش کردهاست و امید دارد آبوهوا قدری تغییر کند.