در نشست تخصصی چالش‌ها و راهکارهای سرمایه‌گذاری بهینه‌سازی مصرف تأکید شد که دولت می‌تواند با تغییر رویکرد، مشکل ناترازی انرژی را با بهینه‌سازی مصرف حل کند.
نشست تخصصی چالش‌ها و راهکارهای سرمایه‌گذاری بهینه‌سازی مصرف در حاشیه نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۲۴ برگزار و در آن تاکید شد که تصمیم‌سازان به‌جای تلاش برای تقویت و افزایش سطح تولید، روی کاهش و بهینه‌سازی مصرف انرژی متمرکز شوند.
علی چاغروند، معاون کمیسیون‌ها، مجامع و شوراها که مدیریت این نشست را به عهده داشت با بیان اینکه ناترازی انرژی به‌عنوان یک چالش جدی روی کسب‌وکارها تأثیر مستقیم دارد، گفت: امروز ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید نیاز داریم تا بتوانیم به رشد ۸ درصدی موردنظر در برنامه‌ها برسیم بااین‌حال دچار ناترازی انرژی هستیم که حل آن ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید می‌طلبد. بنابراین اتاق ایران موضوع را در دستور این نشست تخصصی قرار داد تا به همت فعالان اقتصادی موضوع را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
بر اساس اظهارات او یکی از راهکارهای حل ناترازی، سرمایه‌گذاری روی بهینه‌سازی مصرف انرژی است. پس توجه به این حوزه را نباید فراموش کنیم.
بهینه‌سازی مصرف انرژی از محورهای اصلی تولید است
در همین ارتباط آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران و رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف تصریح کرد: در دنیا بهینه‌سازی مصرف یکی از محورهای تولید به شمار می‌آید و برای آن سیستم‌های حمایتی طراحی شده است هرچند در ایران چنین دیدگاهی وجود ندارد.
او ادامه داد: وزارت نیرو و وزارت نفت ایران تاکنون روی کاهش مصرف متمرکز نشدند و تنها برای افزایش سطح تولید انرژی برنامه‌ریزی کردند.
این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه سالانه بین ۱۵ تا ۲۰ درصد مصرف گاز افزایش می‌یابد، افزود: بیشترین مصرف گاز، خانگی است. در حال حاضر با مقایسه GDP ایران و مصرف گاز، می‌بینیم که هماهنگی بین این دو وجود ندارد.
بر اساس اظهارات او همین شرایط در حوزه برق هم حاکم است. در بحث برق ۲۰ هزار مگاوات کمبود داریم که در سال آینده به چالش جدی تبدیل می‌شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران تأکید کرد: در این وضعیت راهی جز سرمایه‌گذاری روی سیاست‌های کاهنده نداریم و باید روی راندمان تولید، افزایش کیفیت و ارتقای بهره‌وری متمرکز شویم. آنچه بر اساس آمار و ارقام مشخص است، سیستم تولید نیروگاهی کشور به‌شدت دچار هدررفت انرژی است. در حقیقت در نظام توزیع انرژی قوی نیستیم.
نجفی یادآور شد: هیچ کشوری مانند ایران با شدت مصرف انرژی مواجه نیست.
او در بحث بنزین نیز گفت: بعد از ایران، کشوری از نعمت بالای انرژی برخوردار بوده که به نسبت وسعت کوچک، هر لیتر بنزین را به قیمت ۲۰ هزار تومان، عرضه می‌کند. از طرفی هم باید توجه داشت که عدد قاچاق بنزین هم به‌گونه‌ای است که نشان می‌دهد یک سیستم از آن حمایت می‌کند.
این فعال اقتصادی یکی از مشکلات را توسعه صنایع پتروشیمی و پایین بودن سطح پیچیدگی آنها دانست و تأکید کرد: اگر سطح پیچیدگی صنایع پتروشیمی بیشتر شود، ارزش‌افزوده آنها هم بیشتر خواهد شد و قیمت عرضه آنها نیز بالا می‌رود. در غیر این صورت کالاهای پتروشیمی را کشورهای دیگر با قیمت پایین می‌خرند و زنجیره به سمت کالاهای با پیچیدگی بیشتر را آنها ادامه می‌دهند.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران تصریح کرد: ظرفیت تولید ۲۰ هزار مگاوات انرژی خورشیدی را داریم. از طرفی همین امروز به دلیل کمبود گاز، مصرف گاز مایع را آغاز کردیم. متاسفانه رویکرد دولت در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها باوجوداینکه با شرایط خاصی روبه‌رو هستیم، تغییری نکرده است. درواقع هیچ اصلاحی در برنامه‌های وزارتخانه‌های مربوط شاهد نیستیم.
نجفی با انتقاد از کارشکنی‌هایی که در سیستم تصمیم‌گیری کشور اتفاق می‌افتد، گفت: پیشنهادهای سازنده‌ای از طرف بخش خصوصی درباره به‌روزرسانی سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی در کل کشور، ارائه می‌شود؛ اما متاسفانه سیاست‌گذاران توجهی به این مسائل نمی‌کنند و باید متوجه باشیم که اقتصاد در حال نزدیک شدن به شرایط سقوط و ریزش (کلپس) است.
به اعتقاد رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی‌بخش خصوصی توان لازم برای اصلاح وضعیت مصرف را دارد مشروط بر اینکه دولت اجازه دهد.
او ادامه داد: به دلیل ناکارآمدی، میزان مصرف انرژی، ۲۵ درصد نسبت به جمعیت، بیشتر است و در برابر نوسازی صنعت، مقاومت می‌شود.
بخش خصوصی برای واقعی سازی قیمت بنزین راه‌حل دارد
بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی، واقعی سازی قیمت بنزین، راهکار دارد و راه‌حل آن توسط بخش خصوصی طراحی و در دولت آقای روحانی، پیشنهاد شد که به هر دلیل مورد توجه قرار نگرفت.
نجفی افزود: باید توجه کرد که نسبت به بنزین یک حساسیت نادرستی در سطح جامعه ایجاد شده و اصلاح هم نمی‌شود، چون قیمت همه کالاها بالا می‌رود ولی درباره آنها مانند بنزین، حساسیتی نیست. در روند اصلاح قیمت بنزین، کشف روابط اقتصادی، کنترل و نظارت در کنار هم نیاز است که توسط سیستم‌های امنیتی باید دنبال شود.
او یک نظام اصلاحی برای واقعی شدن قیمت بنزین پیشنهاد داد و گفت: می‌توان ظرف سه سال بهای بنزین را با حمایت دولت، واقعی کنیم. برای این منظور کارت انرژی طراحی شده است و در قالب آن شیوه مصارف از ابتدای هرسال تا انتهای سال مشخص می‌شود. درواقع تلاش شده این ثروت بین همه خانواده‌ها به‌درستی توزیع و مصرف بنزین به سامان شود.
سیستم حمل‌ونقل باید به‌روز شود
نجاتی، نایب‌رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران به مباحث حمل‌ونقل و ارتباط آن با وضعیت مصرف انرژی اشاره و تصریح کرد: دولت باید تعرفه‌های سنگین واردات کامیون را حذف کند تا بخش خصوصی بتواند در مباحث نوسازی ناوگان قدم بردارد. بدون شک به‌روزرسانی سیستم حمل‌ونقل زمینه کاهش مصرف انرژی را به دنبال دارد.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: تا ۵ سال آینده مصرف سوخت‌های فسیلی در اروپا ممنوع می‌شود و دیگر کامیون‌های ایران اجازه تردد در کشورهای اروپایی را نخواهند داشت.
او به مباحث جاده‌ای و شرایط نامطلوب آن نیز اشاره کرد و خواستار توجه دولت به این موضوع شد.
اجرای طرح‌های اصلاحی همراهی مردم را می‌طلبد
محمود اولیایی، رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران با نگاهی به شرایط کشور گفت: برای حکمرانی خوب، باید سرمایه اجتماعی را به‌درستی ببینیم. امروز برای طراحی هر برنامه‌ای ابتدا باید اعتماد مردم را جلب کنیم. درواقع به‌موازات طراحی هر برنامه، نیاز است مردم را ببینیم، باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد و از مهندسی نرم غافل نشویم.
برنامه‌ریزی اقتصادی را با توجه به اقتصاد ذی‌نفعانه دنبال کنیم
فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق ایران یادآور شد: برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی و تمرکز روی آن در ایران که ذخایر غنی گاز وجود دارد، باید حساسیت بیشتری خرج شود و باید منافع ناشی از این سرمایه‌گذاری را دقیق‌تر ببینیم.
او ادامه داد: درباره بنزین حساسیتی ایجاد شده که نادرست است و در کنار آن قاچاقی اتفاق می‌افتد که سیستمی دنبال می‌شود.
به باور این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران باید اقتصاد ذی‌نفعانه را در برنامه‌ریزی‌های خود جدی بگیریم و تا زمانی که برای آن راهکاری پیدا نکنیم، موفق نیستیم.