انفجار معدن یورت پیامد تلفات 22 نفر از کارگران زحمتکش را تا زمان تنظیم این گزارش داشته و 13 تن دیگر همچنان در دل معدن محبوس‌اند.
مروری بر حوادث مشابه که می‌توان از سنگرود استان گیلان در سال 1375 با تلفات 20 نفره، انفجار شهریور 1384 باب نیزو زرند کرمان با 9 نفر قربانی، بار دیگر فروردین 1388 باب نیزو با 12 نفر قربانی و یال شمالی طبس در آذر 91 و هشت نفر قربانی نام برد، همگی جان خود را در پی قصور سلسله‌مراتب ذی‌ربط از بهره‌بردار و مسئول ایمنی و فنی معدن گرفته تا مقام‌های وقت در ستاد وزارت صنعت، معدن و تجارت، از دست داده‌اند.
امروز بیش از پنج دهه ( 1345 ) از عمر اکتشاف سیستماتیک برای شناسایی منابع زغال‌سنگ سپری شده است که با هدف تأمین نیاز کارخانه ذوب‌آهن بود، درعین‌حال پیش‌بینی تهیه زغال‌سنگ برای مراحل توسعه کارخانه در دستور کار قرار گرفت .
نواحی زغال خیز کشور
نتایج اکتشافات صورت گرفته در وسعتی حدود یک‌صد هزار کیلومترمربع در دهه 40 نشان داد 2 میلیارد تن ذخایر زغال‌سنگ کک شو و حدود سه میلیارد تن زغال حرارتی در کشور وجود دارد که در مناطق طبس ( خراسان جنوبی )، البرز ( مرکزی، غربی و شرقی ) و کرمان واقع شده است.
شمار معادن زغال‌سنگ
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در سال 1391 تعداد 184 معدن زغال‌سنگ در کشور شناسایی‌شده که از این رقم بالغ‌بر 126 معدن کک شو و بقیه حرارتی است که استان‌های مازندران، سمنان، خراسان جنوبی، کرمان و گلستان کانون این معادن در کشور محسوب می‌شوند .
مازندران بیشترین تعداد معدن؛ خراسان جنوبی بالاترین ذخیره
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد استان مازندران با داشتن 50 معدن زغال‌سنگ که 23 معدن آن کک شو و بقیه حرارتی است ، سهم 27.1 درصدی از کل معادن زغال‌سنگ را دارد و استان خراسان جنوبی باوجود 26 معدن و دارا بودن سهم 14.1 درصدی از معادن این بخش، رتبه اول کشور را در میزان ذخیره با سهم 75 درصدی به خود اختصاص داده است.
16 معدن زغال‌سنگ در گلستان
آمارهای رسمی نشان می‌دهد، استان گلستان در سال 1391 تعداد 16 معدن زغال‌سنگ داشت که 15 معدن آن کک شو بود و 12 معدن بهره‌بردار خصوصی، سه معدن دولتی و یک معدن توسط تعاونی معدنی مورد بهره‌برداری قرار داشت .
پایه مشکلات؛ انحصار ذوب‌آهن در خرید زغال‌سنگ
فعالان بخش زغال‌سنگ معتقدند: ذوب‌آهن به‌عنوان خریدار انحصاری زغال‌سنگ معادن کشور، پیامد تعیین قیمت نامناسب برای خرید این ماده معدنی را داشته و در چنین شرایطی بخش خصوصی به‌ناچار باید باقیمت نامناسب تعیین‌شده، اقدام به تولید و فروش محصول کند .
همچنین پرداخت نشدن به‌موقع مطالبات بهره‌برداران معادن زغال‌سنگ توسط ذوب‌آهن به‌عنوان مشکل دیگری از سوی آنها مطرح‌شده است.
وعده وزیر صنعت برای پرداخت معوقات معدن کاران یورت (آزادشهر)
وزیر صنعت، معدن و تجارت در آزادشهر گفته است، معوقات کارگران معدن زغال‌سنگ زمستان یورت مربوط به سال 95 پرداخت شد و بقیه مربوط به سال‌های 94 و 93 است.
محمدرضا نعمت زاده درباره بخش زغال‌سنگ و وضعیت تولید آن نیز گفته است، این بخش مشکلات بسیاری در بازار دارد و پارسال جلساتی با بازاریان بخش خصوصی و ذوب‌آهن برگزار شد و قرار است به‌منظور افزایش درآمد معدن، نرخ زغال‌سنگ افزایش یابد.
معاون امور معادن وزارت صنعت: بسته حمایتی برای معادن زغال‌سنگ
جعفر سرقینی معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، آبان ماه 94 اعلام کرد: بسته حمایتی معادن زغال‌سنگ در خصوص ارتقای سطح ایمنی معادن زغال‌سنگ در کشور طراحی‌شده و قرار است دراین‌ارتباط یک کسری تجهیزاتی که بیشتر در حوزه ایمنی است تهیه کنیم و در اختیار معادن زغال‌سنگ کشور قرار گیرد.
وزارت صنعت، تاکنون در این زمینه توضیح لازم را برای اصحاب رسانه نداده که این بسته حمایتی در چه مرحله‌ای است، آیا تهیه‌شده یا در دست تهیه است یا تهیه آن به زمان دیگری موکول شده است؟
رعایت نکردن اصول ایمنی عامل حادثه معدن یورت
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، متخصص این بخش است و در آزادشهر به خبرنگاران گفت، علت حادثه معدن یورت، ناشی از رعایت نکردن اصول ایمنی بوده است.
بااین‌همه معلوم نیست آیا معدن کاران این معدن از آموزش‌های لازم برای عملکرد ایمن در معدن برخوردار شده بودند یا از حداقل‌ها هم بی‌بهره بودند که این‌چنین جان خود را از دست دادند.
چنانچه معدن کاران اصول ایمنی را رعایت کنند، بازهم جان خود را به مخاطره می‌اندازند؟
واگذاری ذوب‌آهن؛ پیامد مشکلات صنعت زغال
رئیس کمیته زغال‌سنگ خانه معدن به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: واقعیت اینکه پس از واگذاری ذوب‌آهن و نبود الزام‌های لازم در کنار وابستگی سیستماتیک زغال و ذوب‌آهن در اجرای سیاست‌های اصل چهل و چهارم قانون اساسی، مشکلات صنعت زغال خود را بیشتر نمایان ساخت، به‌طوری‌که معادن زغال بخش دولتی و خصوصی با مشکلات زیادی روبرو شدند .
محمد مجتهد زاده افزود: دولت‌های نهم و دهم در چارچوب رد دیون، نسبت به واگذاری معادن بزرگ زغال‌سنگ به صندوق بازنشستگی فولاد اقدام کردند که این اقدام ضربه‌ای جدی به این بخش بود و با اشتباهاتی همراه شد که صنعت زغال را با مخاطره روبرو ساخته است.
به گفته وی، دولت‌های یادشده برای رفع بدهکاری دست به این اقدام زدند که هیچ مشخصه کارشناسی نداشت و صلاحیت فنی دستگاه‌های تحویل‌گیرنده را مورد ارزیابی قرار ندادند و آنهایی که واجد شرایط فنی و تخصصی بودند، از این معادن بی‌بهره بودند.
واقعه معدن یورت آزادشهر هشدار جدی برای مسئولان
مجتهد زاده گفت: واقعه اسفناک معدن یورت آزادشهر موجب همدردی مردم ایران با فعالان معدنی در این عرصه شد و کمیته زغال‌سنگ خانه معدن نیز این واقعه را به همه خانواده‌های داغدار تسلیت می‌گوید و با آنها ابراز همدردی دارد، درعین‌حال به مسئولان کشور تأکید می‌شود از این حادثه به‌عنوان یک هشدار جدی بهره‌گیری کنند تا مانع از بروز حوادث مشابه شوند.
معدن زمستان یورت آزادشهر واقع در 90 کیلومتری شرق شهر گرگان مرکز استان گلستان، دارای پنج تونل فعال استخراج سنگ کُک شُو و یک تونل آماده بهره‌برداری است که سالانه ظرفیت استخراج 100 هزار تن را دارد.
حادثه انفجار این معدن که در ظهر روز چهارشنبه سیزدهم اردیبهشت روی داد، 73 نفر مصدوم بر جای گذاشت که برخی به‌صورت سرپایی درمان و تعدادی نیز بستری شدند.
همچنین در این حادثه دردناک 22 نفر از معدن کاران جان خود را از دست دادند. تازمان انتشار این گزارش از سرنوشت 13 تن دیگر خبری نیست و تلاش امدادگران برای رسیدن به آنها که در معدن محبوس شده‌اند، همچنان ادامه دارد.