نمایندگان بخش خصوصی در نشست بیست‌وششم کمیسیون حملونقل اتاق تهران با ارائه گزارشی از وضعیت نگران‌کننده حملونقل هوایی کشور تاکید کردند که زیرساختهای برای توسعه گردشگری به‌خصوص جذب گردشگر خارجی با این شرایط فراهم نیست و باید با رفع تحریم و آزادسازی قیمت‌ها در این حوزه به رشد و رونق و افزایش خدمات و کیفیت آن کمک رساند.
در ابتدای بیست‌وششمین نشست کمیسیون حملونقل اتاق تهران، مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی تهران گزارشی درباره وضعیت هواپیماهای مسافربری ایران و میزان سوخت مصرفی هواپیماها ارائه و عنوان کرد که کشور با چالش‌های فراوانی در صنعت هواپیمایی مواجه و در این زمینه فقیر است.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، محمد عیدیان گفت: در برنامه هفتم توسعه، افزایش گردشگر برنامه‌ریزی شده است و برای تحقق آن باید ۱۵ میلیون گردشگر داشته باشیم؛ در حالی که اساساً زیرساختهای جذب ۱۵ میلیون گردشگر را نداریم.
او یکی از مهم‌ترین زیرساختهای لازم برای جذب گردشگر در کشور را حملونقل دانست و به بررسی وضعیت حملونقل هوایی در کشور پرداخت و گفت: زیرساختهای هواپیمایی کشور برای جذب گردشگر و افزایش آن به ۱۵ میلیون نفر، لازم و کافی نیست. ما در مجموع ۳۲۱ فروند هواپیما در کشور داریم که از بین آنها تنها ۱۶۲ فروند فعال هستند و همین هواپیماها هم عموماً فرسوده‌اند.
محمد عیدیان با تاکید بر اهمیت به‌روزرسانی هواپیماهایی که در حال حاضر در بخش حملونقل هوایی کشور فعال هستند، خاطرنشان کرد: برای ایجاد تعادل در حملونقل هوایی و جابه‌جایی گردشگران بیشتر به بیش از ۵۰۰ فروند هواپیما نیاز داریم.
مشاور عالی رئیس اتاق تهران در ادامه مقایسه‌ای میان تعداد شرکت‌های هواپیمایی ایران و ترکیه داشت و توضیح داد: تعداد شرکت‌های هواپیمایی در کشور ما زیاد و تعداد هواپیماهای فعال در آن کم است. ایران ۲۶ شرکت هواپیمایی دارد که بیش از نیمی از آنها فعال نیستند اما ترکیه با ۲۰ شرکت هواپیمایی توانسته بیش از دویست میلیون مسافر را جابه‌جا کند.
او هم‌چنین به مسئله سوخت در این بخش اشاره کرد و توضیح داد که کل مصرف سوخت هواپیما در کشور ۴.۲ میلیون لیتر برآورد شده است. عیدیان به افزایش قیمت سوخت هواپیما و تاثیر آن روی قیمت بلیت اشاره و تاکید کرد که با توجه به تعداد کم هواپیماهای فعال در کشور و فرسودگی ناوگان هوایی، راهکارهایی مانند اجاره‌ی هواپیما برای تسهیل در خدمات‌رسانی و افزایش مسافران هوایی پیشنهاد می‌شود.
استقبال کم مسافران از حملونقل هوایی در چند سال اخیر
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، نیز در این نشست از کاهش تعداد مسافران خطوط هوایی در چند سال اخیر خبر داد. به گفته او پس از افزایش نرخ سوخت هواپیما در اسفندماه تغییری در قیمت بلیت هواپیما صورت نگرفته است. سامانی اعلام کرد که در حال حاضر ۱۴۰ هواپیما در صنعت حملونقل هوایی در حال فعالیت هستند.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با اظهار نگرانی از کاهش تعداد مسافران هواپیما در چند سال اخیر گفت: با اینکه تصور می‌شد مثل بقیه کشورها پس از کرونا وضعیت حملونقل هوایی و جابه‌جایی مسافر روبه‌رشد باشد اما ما روندی کاهشی در تعداد مسافران هوایی داشته‌ایم. در سال 1397 یعنی یکسال قبل از اینکه کرونا شناخته و آغاز همه‌گیری آن شروع شود حدود ۲۴ میلیون مسافر با هواپیما جابه‌جا شده‌اند در حالی که آمارهای سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد تعداد مسافران به ۱۸ میلیون نفر کاهش یافته است.
سامانی آزادسازی قیمت‌ها را به نفع شرکت‌های حملونقل عنوان کرد و افزود: شرکت‌های حملونقل هوایی با وجود شرایط تحریمی، تلاش می‌کنند هواپیما تامین کنند. امکان خرید و اجاره هواپیما در کشور وجود ندارد چون فرایند پیچیده‌ای است و تحریم‌ها هم به دشوارتر شدن این موضوع دامن زده‌اند. اگر شبکه‌های توزیع تقویت و قیمت‌ها آزاد شود، شرکت‌های حملونقل می‌توانند حدود ۲۱ همت درآمد ایجاد کنند.
وحدت ملی به توسعه صنعت حملونقل وابسته است
بهمن عشقی، مشاور عالی رئیس اتاق تهران، نیز با اشاره به تحولات صنعت حملونقل در دیگر کشورها، توجه به این موضوع و رفع چالش‌های آن را راهکاری برای ایجاد وحدت ملی دانست.
او به رشد قطارهای سریع‌السیر در چین و ایالات متحده اشاره کرد و گفت: آمارها نشان می‌دهد که چین سالانه ۶ هزار کیلومتر راه‌آهن سریع می‌سازد و دسترسی مردم این کشور را به دورترین شهرها آسان می‌کند. این کار به وحدت ملی می‌انجامد. ما هم می‌توانیم ظرفیت‌های حملونقل را در بخش ریلی و هوایی بهبود ببخشیم. با توسعه شبکه هوایی به‌خصوص در مناطق آزاد مانند منطقه آزاد ارس و جزایر خلیج‌فارس،علاوه بر صیانت هوایی می‌توانیم ارتباط میان اقوام را گسترش دهیم.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، در این رابطه به چالش زیرساختی در صنعت هواپیمایی کشور اشاره کرد و گفت: تحریم‌ها باعث افزایش چالش‌های صنعت هواپیمایی در کشور شده است. با رفع تحریم، بخشی از مشکلات صنعت هوایی کشور در تهیه هواپیما و قطعات یدکی حل می‌شود اما در حال حاضر، این صنعت با چالش‌های زیرساختی مواجه است. در برخی مناطق فرودگاه تاسیس شده اما زیرساختهای آن به دلیل هزینه‌بر بودن این صنعت تامین نشده است.
حملونقل، پاشنه آشیل تجارت با بلاروس
معاون امور بین‌الملل و توسعه تجارت اتاق تهران نیز در سخنانی از گفت‌وگوهای تجاری با مرکز مطالعات بازاریابی بلاروس صحبت کرد و توضیح داد که ارتباط تجاری با بلاروس برای ایران اهمیت زیادی دارد اما براساس اعلام مرکز مطالعات بازاریابی بلاروس، مشکلات زیرساختی مانند حملونقل و لجستیک، تجارت با این کشور را با مشکل مواجه کرده است. حلاج، خاطرنشان کرد که پرداخت هزینه حملونقل و نبود خط مستقیم پروازی به این کشور، مهم‌ترین چالش‌های تجارت با بلاروس هستند. او اشاره داشت که این چالش برای توسعه تجارت کشور با بسیاری از دیگر کشورها قابل تعمیم است.
هم‌چنین اباذر براری، از انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی ایران به مشکلاتی مثل ویزای رانندگان و نبود خط هوایی مستقیم به بلاروس اشاره کرد. به گفته براری، بزرگ‌ترین چالش تجارت با بلاروس، ترانزیت است و از آن‌جا که کالاهای صادراتی این کشور از جنس کالاهای سنگین و بزرگ هستند، نمی‌توان آنها را با هواپیما جابه‌جا کرد.
ضرورت افزایش بهره‌وری در بخش حملونقل
در پایان این نشست، پیمان سنندجی، رئیس کمیسیون حملونقل اتاق تهران، افزایش بهره‌وری را راهکاری برای حل مشکلات صنعت حملونقل در کشور دانست و گفت: درصورتی که مصادیق ارتقای بهره‌وری در بخش‌های مختلف صنعت حملونقل مانند نرخ سوخت، قوانین این حوزه، فرسودگی ناوگان و ترانزیت، به‌صورت دقیق مورد بررسی قرار بگیرد، می‌توانیم برنامه‌هایی را ارتقای بهره‌وری و رشد صنعت تدوین کنیم.