قیمت ارز به‌طورمعمول تحت تأثیر دو عامل «واقعی و آثار روانی» نوسان می‌کند. دلیل واقعی ناشی از تغییرات نیاز ارزی اقتصاد ایران در زمینه واردات و اسکناس ارز مسافرتی، دانشجویی و... یا نوسان در میزان عرضه، به دلیل تأخیر ورود ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی یا کاهش عرضه از سوی بانک مرکزی است. آثار روانی نیز در بازار ارز تعیین‌کننده است به این مفهوم که رویدادهای سیاسی یا خارج از واقعیت بازار، موجب التهاب در بازار و ورود تقاضاهای غیرمصرفی به بازار می‌شود.
تقاضاهایی که به‌قصد سرمایه‌گذاری یا سوداگری شکل می‌گیرد، معمولاً پیش‌بینی‌ها و برآوردهای واقعی بازار را بر هم می‌زند و معاملات را از منطق خارج می‌کند. آنچه طی هفته‌های اخیر در بازار رقم خورد را می‌توان حاصل توالی دو رویداد واقعی و آثار روانی در بازار دانست.
1- بازار ارز در نیمه اول سال از ثبات نسبی برخوردار بود اما در نیمه دوم سال به‌خصوص از ماه آذر، روند صعودی قیمت دلار آغاز شد. تجربه 3سال گذشته در حال تکرار بود. در این 3سال قیمت دلار طی ماه‌های آذر و دی ناشی از افزایش تقاضا در ایام منتهی به پایان سال میلادی و کاهش عرضه به دلیل تأخیر در ورود ارز حاصل از صادرات پتروشیمی با افزایش مواجه شد و با تغییر شرایط هم در بخش عرضه و هم در بخش تقاضا طی ماه‌های بهمن و اسفند، بازگشت قیمت رقم خورد. در سال جاری نیز افزایش قیمت طی ماه‌های آذر و دی رقم خورد اما این بار پس از 15ژانویه، عملیات بازگشت آغاز نشد.
2- عبور از روزهای آغاز سال میلادی که طبق رویه سال‌های اخیر با فروکش کردن قیمت دلار همراه می‌شد اما همراه شد با ناآرامی در برخی شهرها. درحالی‌که دلایل واقعی افزایش قیمت ارز در حال کنار رفتن بود، آثار روانی ناشی از اعتراض‌ها به بازار آمد. این موضوع به التهاب در بازار ارز انجامید و قیمت دلار را از سطح 4هزار و 300تومان به بالای 4هزار و 400تومان افزایش داد.
3- هنوز آثار روانی ناشی از اعتراض‌ها از بازار کنار نرفته بود که تهدیدات رئیس‌جمهور آمریکا علیه برجام موجب افزایش التهاب در بازار ارز شد. در شرایطی که دلایل واقعی افزایش بهای ارز در حال کنار رفتن از بازار بود، آثار روانی جدیدی ناشی از اخبار بین‌المللی وارد بازار شد. تهدید ترامپ علیه برجام هرچند به تمدید دوباره این معاهده بین‌المللی انجامید اما به افزایش قیمت دلار در بازار دامن زد.
4- از بازار ارز خبر می‌رسد که بانک مرکزی عرضه در کف بازار را گسترش داده اما همچنان شائبه کسب درآمد از محل رشد قیمت دلار در بازار شنیده می‌شود. بانک مرکزی بارها این موضوع را رد کرده است اما صرافان روز گذشته تأکید می‌کردند که طی هفته‌های آینده با تأمین نیاز بانک مرکزی، قیمت کاهش خواهد یافت.
5- رفتار خریداران تقریباً در همه بازارها به‌گونه‌ای است که در زمان افزایش قیمت، تقاضا افزایش می‌یابد و تمایل به خرید بیشتر می‌شود. در بازار ارز نیز هرگاه روند صعودی قیمت دنباله‌دار می‌شود، شوق به خرید در میان افراد بیشتری به وجود می‌آید و این رشد تقاضا به رشد قیمت دامن می‌زند. روز گذشته حضور زنان خانه‌دار (اصطلاحی است که صرافان در مورد خریداران غیرحرفه‌ای به کار می‌برند) در بازار ارز نشان داد که برخی پس‌اندازها به‌قصد سرمایه‌گذاری وارد بازار شده است هرچند بارها تأکید شده است که بازار ارز جای سرمایه‌گذاری نیست؛ اما بی‌اعتمادی به کاهش قیمت با وجود اعلام کارشناسان، موجب ورود تقاضاهای غیرمصرفی به بازار شده است.