رادیو مجازی اتاق ایران - 22 اسفند1403

ملاحظاتی درباره اصلاحات بازار ارز

بازار ارز ایران مشکلات بسیاری دارد و بی‌تردید می‌توان این بازار را به عنوان نمونه‌ای از وضعیت پر اشکال اقتصاد ایران در نظر گرفت. در این مورد تردیدی وجود ندارد که باید راه‌های اصلاح این بازار و یافتن ابزارها و مکانیسم‌هایی برای کارآمد کردن این بازارها بود؛ پرسش این است که بازار ارز قرار است در چه وضعیتی ثبات یابد؟

احمد حاتمی‌یزد

کارشناس بانکی
10 بهمن 1396 - 09:34
کد خبر : 12008
اشتراک گذاری
اشتراک گذاری با
تلگرام واتس اپ
لینک
بازار ارز ایران مشکلات بسیاری دارد و بی‌تردید می‌توان این بازار را به عنوان نمونه‌ای از وضعیت پر اشکال اقتصاد ایران در نظر گرفت. در این مورد تردیدی وجود ندارد که باید راه‌های اصلاح این بازار و یافتن ابزارها و مکانیسم‌هایی برای کارآمد کردن این بازارها بود؛ پرسش این است که بازار ارز قرار است در چه وضعیتی ثبات یابد؟

احمد حاتمی یزد،مدیرعامل اسبق بانک صادرات

کشور اکنون در شرایطی ویژه قرار دارد؛ در حالی که تصور می‌شد پس از برجام وضعیت حداقل مشابه سال‌های نخستین دهه ٨٠ خواهد شد و به هر حال مراودات ایران حداقل با کشورهای اروپایی به سمت عادی شدن خواهد رفت، سرکار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رییس دولت امریکا بسیاری از این خوش‌بینی‌ها را نقش بر آب کرد. دولت امریکا مانند سال‌های پایانی دهه ٨٠ با تمام توان خود وارد شده و قصد دارد ایران را منزوی کند. این مساله سبب شده با گذشت چند سال از برجام هنوز بانک‌های کشور قادر نباشند مراودات بانکی را از سر بگیرند و همچنان نقل و انتقال پول به کشور از طریق صرافی‌ها و به اشکال غیرعادی صورت می‌گیرد.

این واقعیتی است که در نوسانات اخیر بازار ارز هم می‌توان نقش آن را جست و اگر این وضعیت کنترل نشود در آینده نزدیک اثرات آن به مراتب بیش از میزان فعلی خواهند شد.
شاید کسی تصور نمی‌کرد پس از پروسه‌ای طولانی که به امضای برجام انجامید، رییس‌جمهوری در کاخ سفید حاکم شود که نه تنها با این قرار موافق نباشد، بلکه قصد بر هم زدن آن را هم داشته باشد. از بد‌شانسی‌های ایران بود که در این شرایط ویژه قرار گرفت و نتوانست آن‌طور که انتظار می‌رفت از مواهب برجام بهره‌مند شود. حالا نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه به نظر می‌رسد سال آینده سالی سخت‌تر برای دستگاه‌ دیپلماسی کشور و متعاقب آن حوزه اقتصادی ایران باشد. در این شرایط به نظر می‌رسد قبل از هر چیز باید به نحوه توانمند شدن کشور در مقابل تحریم‌ها اندیشید و ساز و کاری مناسب برای رفع مشکلات به دست آورد.

بازار ارز ایران مشکلات بسیاری دارد و بی‌تردید می‌توان این بازار را به عنوان نمونه‌ای از وضعیت پر اشکال اقتصاد ایران در نظر گرفت. در این مورد تردیدی وجود ندارد که باید راه‌های اصلاح این بازار و یافتن ابزارها و مکانیسم‌هایی برای کارآمد کردن این بازارها بود ولی پرسش این است که بازار ارز قرار است در چه وضعیتی ثبات یابد؟ در شرایط فعلی که نمی‌توان به راحتی وضعیت سال آینده کشور را پیش‌بینی کرد، حرکت به سمت اصلاح بازار یا تغییر مکانیسم‌های آن چندان منطقی نیست. من فکر می‌کنم در این شرایط باید این بحث‌ها را رها کرد و بازار را مانند گذشته (چه خوب و چه بد) اداره کرد زیرا بدون آنکه وضعیت آتی کشور مشخص باشد، تغییر مکانیسم‌ها می‌تواند فاجعه به بار آورد. در نتیجه هر گاه تکلیف ایران با غرب مشخص شد و معلوم شد در آینده محدویت‌ها در کدام بخش‌ها اعمال می‌شوند و چگونه قرار است با آنها مواجه شویم، آن زمان می‌توان به اصلاح امور و استفاده از مکانیسم‌های مدرن‌تر نیز اندیشید.

صحبت کردن از بازار آتی یا سرازیر کردن سرمایه‌های هنگفت به سمت بازار ارز در شرایطی قابلیت طرح دارد که کشور امکان حرکت به سمت ارز تک نرخی شده یا رفت و آمد راحتی برای اعتبارات از داخل به خارج و برعکس را داشته باشد. حال آنکه امروز کشور درگیر مشکلاتی است که جنس آنها سیاسی است و نمی‌توان از روابط اقتصادی شفاف حتی در شرایط فعلی دفاع کرد. جمهوری اسلامی نظامی است که بر مبنای استکبارستیزی شکل گرفته و این برای سران کشورهای غربی پذیرفتنی نیست، در این میان احتمالا تصمیماتی اتخاذ می‌شود که از زاویه اقتصادی قابل فهم نیستند اما به لحاظ سیاسی و ایدئولوژیک معنای دیگری دارند. به همین دلیل از این جنبه نیز نمی‌توان چندان به مساله وارد شد. تعیین‌کننده روند آتی کلیت اقتصاد ایران در حال حاضر حاکمیت ایران و دیگر کشورها هستند و اکنون معلوم نیست طرفین به چه می‌اندیشند، پس تا مشخص شدن آن باید صبور بود.

در همین رابطه