در هفتههای گذشته یکی از چالشهای اساسی که سیاستگذاران به آن روبرو بودند موضوع تصویب قوانین مرتبط با پولشویی و تأمین مالی تروریسم برای اقتصاد ایران بوده که در طی این مدت بازارها را تحت تأثیر قرار داده است.
موضوعی که عدهای عدم تصویب آن را تحریمهای جدید علیه اقتصادی میدانند و عدهای دیگر معتقد هستند تصویب آن تعهدزا بوده و فشار مضاعف بر اقتصاد وارد میکند. در شرایط تحریمی کشور نیاز به حفظ مناسبات تجاری و نقل و انتقالات مالی بینالمللی دارد، عدم عضویت در این سازمان روابط تجاری را محدود و اثر مستقیم بر بازارهای مالی کشور خواهد گذاشت. عدم وجود امنیت اقتصادی و نگرانی از عواقب آن در شرایط فعلی انتظارات مردم را به سمت حفظ داراییهای موجود به شکلی که کمترین ضرر ناشی از شوکها به آن وارد شود، کشانده است. بنابراین در عمل نقدینگی وارد چرخه تولید نشده و عمده سرمایهها بهاصطلاح خوابیدهاند؛ به همین دلیل سرمایهگذاری و استخدام نیروی کار کاهش و محیط کسبوکار نامساعدتر میشود. در دو هفته گذشته معاملهگران بیشتر از آنکه به افزایش قیمتها دامن بزنند با حفظ قیمتها در بازه محدود، قیمتها را بهخصوص دلار را به سمت پایین هدایت کردند. بهعبارتدیگر، کاهش اثرات متغیرهای روانی ناشی از تحولات و شرایط سیاسی داخلی و خارجی کاهش التهابات در بازار را به دنبال داشته است. آنچه اهمیت دارد این است که بازارساز برای میانمدت چه برنامهای برای مهار ارز و جلوگیری از شوکهای قیمتی دارد. اما در هفته گذشته قیمت دلار رشد حدود ۲ درصدی را تجربه کرد و در روز سهشنبه به ۱۳۷۱۰ تومان رسید. ذکر این نکته ضروری است که برخی از کشورها با ایجاد فشارهای روانی درصدد هستند بازار را دچار التهاب کنند در اینجاست که بانک مرکزی بایستی هیجانی عملنکرده و اجازه دهد جو روانی ایجادشده تخلیه شود، البته هر چه به پایان سال نزدیکتر میشویم به دلیل تبدیل ریالی شرکتها و آغاز فرآیند تسویه، امکان افزایش قیمتها وجود دارد.
با شیوع ویروس کرونا در دومین اقتصاد بزرگ جهان، قیمت طلا وارد فاز صعودی شد و تا پایان هفته گذشته نیز به بیش از ۱۵۸۴ دلار برای هر اونس رسید. این قیمت بیشترین میزان ۷ سال گذشته بوده و پیشبینی میشود که همین روند افزایشی ادامه یابد. علاوه بر این، فعالان بازار بر این باورند که با توجه به نقش طلا بهعنوان ابزاری مناسب برای پرداخت بدهیها انتظار میرود با رشد بدهیها در سال ۲۰۲۰ تقاضا برای طلا افزایش یابد. افزایش قیمت جهانی طلا بر قیمت سکه مؤثر بوده و بهراحتی از کانال ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان فراتر رفت. عدهای هم با توجه به بالاتر بودن ارزش ذاتی سکه از قیمتهای کنونی معتقدند که ازآنجاییکه ظرفیت درونی رشد وجود دارد، قیمت سکه با کوچکترین سیگنالی وارد فاز صعودی خواهد شد. همچنین موضوع محدود شدن مبادلات مالی به دلیل اخبار نگرانکننده تصویب نشدن قانون مبارزه با پولشویی و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام و احتمال افزایش تنشها به دلیل حمله اخیر به سفارت آمریکا در بغداد یکی از دلایل اصلی افزایش قیمتها در هفته گذشته بهحساب میآید.
پسازآنکه بازار بورس در اوایل هفته گذشته به دلیل معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، بهبود قیمت کالاهای پایه مصرفی در بازار جهانی و کاهش ریسک سیستماتیک با رشد ۲.۹ درصدی مواجه شد اما در اواسط هفته به دلیل عملکرد ضعیف شرکتهای بورسی، رشد قیمتها کاهش یافت و نهایتاً این شاخص در آخرین روز معاملاتی به کانال ۴۲۷ هزار واحد افزایش یافت. بااینحال همچنان سهامداران تمایل بیشتری برای خرید سهمهای کوچک و متوسط بازار دارند. خبر واگذاری سهم دولت در شرکت خودروسازی ایرانخودرو و سایپا به بخش خصوصی در صورت افزایش ارزش سهم این دو شرکت، ابهامات زیادی بین فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. به نظر میرسد به دلیل عدم امکان رشد ارزش سهام در کوتاهمدت سیاست خصوصیسازی در این صنعت کماکان منتفی است.
قیمت نفت نیز تحت تأثیر عوامل مختلف همچون کاهش تقاضا در چین به دلیل شیوع ویروس کرونا، تنشهای میان لیبی و عراق و افزایش حجم ذخیرهسازی نفتخام در ایالاتمتحده، در روز چهارشنبه به پایینترین سطح طی ۶ هفته اخیر کاهش یافت و درمجموع برای سومین هفته متوالی کاهش یافت. بیشترین کاهش قیمت در هفته گذشته مربوط به نفت برنت با ۶.۸- درصد بوده و نفت اوپک ۶.۱ درصد کاهش داشته است. اما شیوع ویروس کرونا در صعود پرقدرت قیمت بیت کوین به بالای مرز ۹۰۰۰ دلار بسیار اثرگذار بوده است. درواقع شیوع ویروس کرونا در سطح جهان باعث افزایش تقاضای خرید ارزهای دیجیتالی در بین معامله گران شده است و همین امر سبب شده است که کارشناسان قیمت بیت کوین را بالاتر از دامنه مقاومت روانی ۱۰ هزار دلار در روزهای آینده پیشبینی کنند.