رویکرد مثبت مقامات آمریکای لاتین به سفر وزیر امور خارجه به شش کشور کوبا، نیکاراگوا، بولیوی، شیلی، اکوادور و ونزوئلا نشان از وجود ظرفیت در اقتصاد ایران برای رونق کشورهای آمریکای لاتین دارد. ظریف در سفر هفتروزه خود از همراهی نمایندگان بیش از ٨٠ بنگاه بزرگ اقتصادی خصوصی و دولتی و کارآفرینان و تولیدکنندگان ایرانی برخوردار بود. نخستین سفر ظریف در مقام وزیر امور خارجه به آمریکای لاتین که نخستین سفر یک وزیر خارجه ایران به شیلی در تاریخ روابط سیاسی دو کشور هم بود، نشان از اهمیت این کشورها برای ایران دارد.
وزیر امور خارجه در سفر خود با رؤسای جمهوری، وزیران خارجه و مقامات بلندپایه این کشورها دیدار کرد و برای تحقق دیپلماسی اقتصادی دولت تدبیر و امید، در همایشهای بررسی فرصتهای اقتصادی مشترک نیز شرکت کرد؛ بهطوریکه همزمان با این سفر، شش همایش بررسی فرصتهای مشترک اقتصادی میان فعالان بخش دولتی و خصوصی ایران با همتایان آنها در این کشورها در راستای توسعه و تقویت مناسبات اقتصادی ایران در چارچوب دیپلماسی اقتصادی برگزار شد. هیأت ١٢٠نفری اقتصادی ایرانی شامل نمایندگان بخش خصوصی و دولتی، مرکب از نمایندگان بخشهای بانکی، ضمانت صادرات، کشتیرانی و حملونقل دریایی، صنایع غذایی، کشاورزی، جلب سرمایهگذاری و انرژی بودند که میتوانست شامل نمایندگان فعالان اقتصادی سازمانهای مناطق آزاد کشور هم باشد. دستاوردهای این سفر امضای سند یادداشت تفاهم همکاری بازرگانی میان اتاقهای بازرگانی ایران و کوبا، دو توافقنامه و یادداشت تفاهم همکاریهای بانکی و یادداشت تفاهم همکاری قرنطینه و حفظ نباتات با اکوادور و یادداشت تفاهم همکاریهای صلحآمیز در علوم و فناوری فضایی با بولیوی بود.
اینها را میتوان دستاوردهای نخستین سفر ظریف و هیأت دیپلماتیک ایران به منطقه آمریکای لاتین دانست. آمریکای لاتین با مساحت ٢١ میلیون کیلومترمربع، بیش از ۵۶۰ میلیون نفر جمعیت و حدود هشت میلیون نفر مسلمان دارد. این منطقه کشورهای آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و منطقه دریای کارائیب را دربر میگیرد که در مجموع ٤٩ کشور در حوزه آن جای دارند. منطقه آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب به دلیل وجود منابع سرشار مواد اولیه، نفت، گاز و موقعیت استراتژیک، از موقعیت مناسبی برخوردار است؛ به نحوی که میتوان از آن در راستای سیاستهای ٢٤گانه اقتصاد مقاومتی از منظر استفاده از امکانات برونزای اقتصاد خارجی، در کشورهای آمریکای لاتین در حوزههای جذب سرمایهگذاریهای خارجی و پیوند با سرمایهگذاریهای داخلی بهرهمند شد. بهویژه مواردی که میتواند نمایندگان آنها را برای درک موقعیتهای بیرونی در جهت تحقق امکانات خارجی همراه وزیر امور خارجه گسیل داشت.
در دولت احمدینژاد، پارادایم غالب، پیشبرد استراتژی آرمانگرایانه تغییر مدیریت جهانی به منظور افزایش رابطه با کشورهای حوزه آمریکای لاتین بود. این پارادایم در دولت روحانی با اعمال نگرش واقعگرایانه با سیاست تنشزدایی، سعی در تحکیم روابط با کشورهای آمریکای لاتین دارد تا بتوان از امکانات اقتصادی آن کشورها در پیوند با اقتصاد ایران در طیف وسیعی از مواردی مانند پزشکی، کشاورزی، محیط زیست، تولیدات صنعتی، مدیریت منابع آب، دامپزشکی و دامپروری و صنایع غذایی استفاده کرد؛ بنابراین، آنچه بیش از مسائل سیاسی میتواند برای ایران در تعامل با کشورهای آمریکای لاتین مؤثر باشد، بسط و توسعه مناسبات تجاری و اقتصادی در قالب عقد موافقتنامههای منجر به قراردادها، تحکیم دیپلماسی اقتصادی، دانشگاهی و انتقال و تبادل علوم و فناوری پیشرفته، است. تعریف برنامه متناسب با دیپلماسی اقتصادی ایران میتواند تعاملات سیاسی و اقتصادی کشور را در پیوند با فرصتهای تولیدی و صادراتی به این کشورها مهیا کند.
از این نظر اقلام وارداتی کشورهای آمریکای لاتین، باید زمینه تولید در کشور با هدف صادرات به آنجا باشد. بخش خصوصی در این زمینه باید بیشازپیش توان خود را نشان دهد و با اتمام سفر وزیر امور خارجه، مدیریت انجام امور را برای حضور فعال اقتصادی در آمریکای لاتین و دعوت از فعالان اقتصادی آن کشورها برای فعالیت در ایران و از جمله در مناطق آزاد ایران به عهده بگیرد تا با پیوند این کشورها با آسیای میانه، ایران دروازه تجارت آنها در خاورمیانه با کشورهای آسیای مرکزی و حوزه قفقاز باشد.