هر سال پنجشنبه دوم ماه نوامبر به‌عنوان روز جهانی کیفیت انتخاب شده و در تقویم ملی روز هیجدم آبان‌ماه به عنوان روز ملی کیفیت انتخاب شده است. شعار منتخب برای سال 2022 با عنوان «وجدان کیفیت؛ انجام کار درست» تعیین شده است.
اساساً چرا باید به مقولهٔ کیفیت توجه داشت؟ شاید یکی از فلسفه مهم نام‌گذاری روزی با عنوان کیفیت، آن باشد که قدردانی شود از زحمات افرادی که در پس ارائهٔ خدمات و تولید کالاها قرار دارند و ما آن‌ها را نمی‌بینیم،، ولی آن چه که به‌عنوان محصول و یا خدمت دریافت می‌کنیم، به‌نوعی تبلور اندیشه‌های آن‌ها در عرصهٔ تولید و ارائهٔ خدمت است.
موضوع کیفیت امروزه به شکلی زندگی انسان‌ها را درتمام ابعاد نظیر: بهداشت، انرژی، ساخت‌وساز، محیط و زیست و... تحت تأثیر قرار داده است، و به همین علت جای دارد به مقولهٔ کیفیت که زندگی ما انسان‌ها را متحول کرده و دچار دگرگونی کیفی درجهت مثبت کرده، توجه بیشتری داشته باشیم چراکه این عامل می‌تواند در صرفه‌جویی در بخش انرژی و حفظ منابع طبیعی برای نسل‌های آینده، دگرگونی‌هایی درزندگی ما ایجاد کند.
یکی دیگر از جلوه‌هایی که ما را ناگزیر می‌کند به مقولهٔ کیفیت بیش‌ازپیش توجه داشته باشیم این است که دریک فضای اقتصادی باز و رقابتی که با دنیا در تعامل باشد، محصول در مارکت دنیا گردش می‌کند و امکان دستیابی به هزینه‌ها و سرمایه آسان و میسر است و از مهم‌ترین عناصر در رقابت‌پذیری محصول عامل کیفیت است، چراکه بدون در نظر گرفتن کیفیت به‌طور قطع یقین محصول در عرصه‌های داخل و خارجی نمی‌تواند از استقبال خوبی برخوردار باشد.
با توجه به اینکه کیفیت به‌عنوان یک عنصر مهم مطرح است اما ما در کشور در ارتباط با برخی محصولات دچار مشکلات متعدد هستیم که دلیلش را باید در نظام اقتصادی جستجو کرد، که نظام اقتصاد رقابتی و آزادی نیست.
وقتی فعالان اقتصادی در شرایطی کار می‌کنند که به‌راحتی نمی‌توانند کالای خود را به همه نقاط دنیا عرضه کرده و پول حاصل از فروش آن را دریافت کنند و تبادل و تعاملات به‌سختی شکل‌گرفته و از سویی بازار داخل نیز رقابتی نبوده و نوعی انحصار در آن حاکم است، کیفیت در چنین فضایی نمی‌تواند از مقبولیت خوبی برخوردار باشد.
با توجه به رویکردهای مختلف موضوع کیفیت، تعاریف متعددی از آن ذکرئشده است که آنچه مورد تأیید اکثر صاحب‌نظران است، کیفیت را یک شناخت و درک نیاز از مشتری می‌داند که تلاش و کوشش آن در راستای بهبود و تامین این نیاز در طول زمان بوده است.
به‌عبارتی اگر از نیاز مشتری آگاه نبوده و درک درستی از آن نیز نداشته باشید و درنهایت نتوانیم این نیازمندی‌ها را در محصول ایجاد و پاسخ دهید که بتواند رضایتمندی را در مشتری ایجاد کند، باید گفت در آزمون کیفیت مردود شده‌اید.
اگر بتوانیم درروند تولید کالا و خدمات با بهبود فرآیند و نوآوری و بهره‌وری، کالایی را با ویژگی بهتر و قیمت مناسب‌تر و از همه مهم‌تر تسهیل دسترسی به خدمات برای مشتریان عرضه کنیم، به‌نوعی برای آن‌ها ایجاد ارزش شده و نه‌تنها نیازشان پاسخ داده‌شده بلکه شرایط تأمین آن نیاز تثبیت‌شده است.
همچنین موضوع دیگر، مبحث مدیریت کیفیت است، به این مفهوم که به شکل مداوم تعالی در تولید کالا و ارائهٔ خدمات شکل بگیرد که لازمهٔ رسیدن به این هدف ایجاد آگاهی به تکنیک‌ها و مدل‌ها و روش‌هایی است که در ارتباط با تعالی کیفیت در دنیا وجود دارد.
با توجه به اینکه مقولهٔ کیفیت در داخل یک فرایند و در قالب یک سیستم طرح و شکل می‌گیرد، از بخش لجستیک تا تمام کارکنانی که در بخش‌های مختلف تولید و توزیع مشغول هستند، همگی به شکل مستقیم و غیرمستقیم با موضوع کیفیت مرتبط و مسئول هستند و هرکس متناسب با نوع کاری که انجام می‌دهد مسئولیت دارد.
کیفیت می‌تواند دانش، مفاهیم و حتی انسان‌ها را در بربگیرد، همهٔ کالاها و خدمات و آیین‌نامه‌های کار و به‌طورکلی هر عاملی که در حیطهٔ فکر و عمل انسان بگنجد، در موضوع کیفیت می‌تواند دخیل باشد. ویژگی‌های نیز برای کیفیت قابل‌ذکر است که یکی از آن‌ها خدمات است به این معنی که به‌راحتی بتوان برای کالایی که با مشکلی مواجه شده خدمات ارائه کرد.
ویژگی دیگر کیفیت قابل‌اعتماد بودن یک کالاست، به این مفهوم که دوره زمانی که انتظار می‌رود آن کالا یا خدمت بدون نقص کار کند، این ویژگی در کالا یا خدمت قابل‌لمس باشد.
همچنین دوام و پایداری کالا به این مفهوم که کالا یا خدمتی که دریافت می‌شود بدون خطا و در مدت‌زمان مورد انتظار کار خود را انجام دهد و یا گاهی عملکردی فراتر از حد انتظار از خود نشان دهد مثل برخی برندهایی که در بازار وجود دارد و ادراک ذهنی مشتری از کیفیت آن‌ها با توجه به عملکردشان شکل‌گرفته است.
آخرین ویژگی نیز انطباق کالا با انتظاراتی است که مشتری در هنگام خرید یک کالا می‌تواند داشته باشد و نیاز او را برطرف سازد. کیفیت تنها یک مفهوم یا واژه نیست، بلکه سیستم و فرآیندی و فرهنگ و یا رفتار و نگرشی است به مسئله زیستن و همان‌طور که خداوند به‌عنوان خالق زیبایی‌ها انسان‌ها را در بهترین شرایط خلق کرده است، آ ز ما نیز انتظار می‌رود زیبا بیافرینیم.