هفته بسیج گرامی باد

رادیو مجازی اتاق ایران 30 آبان 1403

یادداشت کیوان کاشفی عضو هیات رئیسه اتاق ایران

الزامات جذب سرمایه‌گذاری در سطح ملی و منطقه‌ای

کیوان کاشفی معتقد است جذب سرمایه گذاری مقوله ای پیچیده است و نیاز به برنامه ریزی دارد.

کیوان کاشفی

عضو هیات رئیسه اتاق ایران
10 بهمن 1395
کد خبر : 6579
اشتراک گذاری
اشتراک گذاری با
تلگرام واتس اپ
لینک
کیوان کاشفی معتقد است جذب سرمایه گذاری مقوله ای پیچیده است و نیاز به برنامه ریزی دارد.

کیوان کاشفی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران

جذب سرمایه‌گذار، در حوزه داخلی و خارجی موضوعی نسبتا پیچیده در مناسبات اقتصادی است. این پیچیدگی البته به معنای آن نیست که نباید به سرمایه‌گذاری فکر کرد؛ چراکه در این عرصه تجربه و آموخته‌های دیگر کشورها و دیگر استان‌ها و مناطق، پیش چشم ماست و با نگاهی به تجربیات و اندوخته‌های دیگران، می‎توان به فعالیت در این عرصه پرداخت و با موفقیت همراه شد. البته تداوم و برنامه‎ریزی در این عرصه شاه‌کلید موفقیت است.

بحث من شامل دو رویکرد و دو فضای جداگانه در سطح کلی می‎شود و سپس به موضوع سرمایه‌گذاری در استان کرمانشاه اشاره خواهم کرد.

اولین رویکرد ما باید بهبود فضای کسب‌وکار و مساعد و مناسب بودن این فضا باشد. برای کسی که بخواهد سرمایه‌اش را به اقتصاد کشور یا شهر شما اختصاص دهد، مهم‌ترین اصل وجود فضای مناسب و شرایط مهیا برای سرمایه‎گذاری است. هرچقدر بتوانیم این فضا را مهیاتر و مناسب‌تر کنیم، قطعاً اشتیاق بیشتری ایجاد خواهد کرد و اگر این تهیه و تدارک تداوم بیشتری پیدا کند، سرمایه‌گذاران بیشتری رغبت و میل پیدا خواهند کرد تا در فضای مناسب شما سرمایه‌گذاری کنند. حتی خود سرمایه‌گذاران، به تشویق دیگر سرمایه‌گذاران خواهند پرداخت و آن‌ها را به فضای مهیای شما دعوت خواهند کرد. هرچقدر بتوانیم این فضا را تلطیف کنیم و به فعل‌و انفعالاتی که منجر به سرمایه‌گذاری می‌شود، سرعت ببخشیم برگ برنده را در دست گرفته‌ایم. در این رویکرد فضاهای مختلفی لازم است که یکی از این فضاها پنجره واحد است که باهدف جلوگیری از پراکنده‌کاری دستگاه‌ها و حذف بروکراسی اداری، در یک مکان واحد همه فعالیت‌ها را متمرکز کرده و به روند اجرای کار سرعت بدهد، اما در عمل این اتفاق، چه در سطح کشور و چه در سطح استان، با توجه به فلسفه وجودی این مراکز، عملیاتی نشده و موفقیتی نداشته است؛ بنابراین تکیه‌بر این امر که این مراکز باید به هدف و فلسفه وجودی خود برگردند و تمام دستگاه‎ها مکلف شوند در کمترین زمان و با تمام توان در خدمت این مرکز باشند، یک نکته کلیدی در عرصه جذب سرمایه‌گذار است. این بخش به بخشی از سرمایه‌گذارانی کمک می‌کند که تکلیفشان مشخص است و شامل سرمایه‌گذارانی است که در حوزه‌های خاص و تخصصی خودشان فعالیت دارند و در نقاط مختلف هم اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‎اند. این دسته در کنار سرمایه، اطلاعات لازم را دارند و شرایط را هم می‎دانند و تنها به بسترها و شرایط مهیا و امکانات فراهم‌شده، نیاز دارند تا سرمایه‎گذاری کنند.

رویکرد دوم زمانی شکل می‎گیرد که منطقه، استان یا در سطح ملی بر اساس مزیت‌های منطقه‎ای تصمیم به سرمایه‎گذاری می‎گیرد و بر اساس طرح‌های ‎آمایشی، بسته‎های سرمایه‎گذاری را تعریف کرده و به سرمایه‎گذار اعلام می‎کند که با توجه به موقعیت‌ها و مزیت‌های منطقه یا استان یا کشور، در آن سرمایه‌گذاری کند. بخش دوم هم راهکارها و مسائل خاص خود را دارد. مهم‌ترین اصل در تدوین این بسته‎ها، اول نگاه کارشناسی و دوم تدوین بر اساس نگاه و به‌اصطلاح دیدن از چشم سرمایه‎گذار است، نه نگاه کارشناس دولتی. از نگاه کارشناس دولتی ممکن است پروژه‌ای اهمیت راهبردی داشته باشد، اما برای سرمایه‎گذار سود مالی نداشته باشد. این‌گونه طرح‌ها را باید در قالب حاکمیتی و بر اساس بودجه‌ها و اعتبارات دولتی دید و از سرمایه‎های دولتی برای آن‌ها هزینه کرد. در این بسته‌ها باید سود سرمایه‌گذار به‌صورت شفاف و عینی دیده‌شده باشد، چراکه سرمایه‎گذار قرار نیست سرمایه‌اش را به‌صورت عام‌المنفعه در اختیار ما قرار دهد بلکه آمده است تا سود ببرد.

نکته دیگر در این زمینه این است که بسته‌ها باید با دقت تدوین‌شده باشد. یعنی چارچوب طرح مشخص باشد. مهم‌ترین اصل در این زمینه تعیین نرخ سرمایه سربه‌سر و همه شاخص‌های لازم مثل مجوزها، امکانات، مکان، تسهیلات و ... است که سرمایه‎گذار بداند که کجا، چگونه و با چه سود و سرمایه‎ای، سرمایه‌گذاری می‎کند.

نمونه مصداقی این امر، سفر اخیر هیاتی به کرمانشاه بود که ما تنها چهار بسته‌ را به این هیات ارائه دادیم که همه اطلاعات لازم برای سرمایه‎گذاری در آن‌ها دیده‌شده بود و هیات هم با استقبال کامل آماده سرمایه‎گذاری است و در حال مطالعه در استان هستند. این بسته‌ها باید کاملاً حرفه‎ای و در سطحهای مختلف تدوین شوند. مثلاً بسته سرمایه‌گذاری 100 میلیون تومانی و 500 میلیون دلاری باید به‌صورت متفاوت تدوین شوند.

در بخش سرمایه‎گذاری در استان کرمانشاه، اگرچه در سال‎های اخیر فعالیت‌های آغازشده، اما بیشتر شعاری و بر روی کاغذ بوده تا اتفاق واقعی. اگر سرمایه‌گذاری هم صورت گرفته دغدغه‌های فردی بوده تا اقدام سیستماتیک و اداری و اجرایی. در واقع بسترسازی از طرف ما نبوده است. یکی از مهم‌ترین مسائل در این زمینه، نبود هماهنگی و هارمونی میان دستگاه‌های متولی در استان است. یک ساختار در این زمینه در اداره امور اقتصادی و دارایی متمرکز است و ساختاری دیگر در استانداری و دستگاه. فعالان اقتصادی هنوز نمی‎دانند وظیفه هرکدام از این متولیان چیست. جالب‌توجه است که در طول یکی دو سال گذشته در استان کرمانشاه هیچ برنامه و نشستی، به‌جز همایش سرمایه‎گذاری اتاق بازرگانی، در زمینه سرمایه‌گذاری برگزار نشده است. درست این است که در مرحله نخست میان این دستگاه‌ها یک هماهنگی و همکاری شکل گیرد و بر اساس یک برنامه درست و اصولی از دستگاه‌ها بخواهیم تا به وظیفه خود در قبال سرمایه‌گذاری عمل کرده و طرح‌هایی تدوین کنند که قابلیت اجرا در بخش سرمایه‌گذاری را داشته باشند. متأسفانه در حوزه ارائه طرح‌ها از سوی دستگاه‌ها چون بر اساس نظر و کارشناسی اقتصادی و سرمایه‌گذاری تدوین‌ نشده‌اند، بیشتر طرح‌های روی کاغذ هستند تا طرح قابل‌اجرا و قابل‌ارائه برای سرمایه‎گذاری.

به نظر می‌رسد که عاجل‌ترین کار تشکیل یک کمیته با حضور دستگاه‌های اثرگذار و کلیدی در استان باشد تا با حضور اساتید و صاحب‎نظران دانشگاهی و علمی نسبت به تدوین راهبرد اساسی برای برون‌رفت از این مشکلات اقدام کنند و با استفاده از تجربیات دیگر کشورها و دیگر استان‌های موفق، مشکل سرمایه‌گذاری در استان را حل کنند. برگزاری همایش‌های سرمایه‎گذاری در استان، یا در تهران یا حتی در کشورهای خارجی هم می‎تواند راهگشا باشد، اما این اقدامات مستلزم استفاده از راهکاری تجربه‌شده و موفق است.

در همین رابطه