تلاش دونالد ترامپ برای الزام خودروسازان خارجی به تولید در خاک امریکا از نظر اقتصادی اهمیت بالایی دارد، اما هیاهوی دستورات جنجالی دیگر ترامپ منجمله ساخت دیوار در مرز مکزیک و ممنوعیت ورود مهاجران باعث شد، این اقدام وی کمتر مورد توجه قرار بگیرد. رییسجمهور امریکا هدف اصلی از این تلاش خود را افزایش فرصتهای شغلی در امریکا میداند؛ اما بهراستی اگر تولید خودروسازان خارجی در خاک یک کشور باعث افزایش اشتغال میشود چرا در ایران مدتهاست میشنویم که ورود خودروسازان خارجی باعث بیکاری کارگران ایرانی میشود؟
ورود وزیر خارجه فرانسه به ایران و مذاکرات احتمالی با وی در مورد صنعت خودرو بهانه مناسبی است تا مزایا و معایب تولید مستقیم خودروسازان خارجی در ایران را بررسی کنیم. شکی نیست که ایران با جمعیت ٨٠ میلیونی، برای هر خودروساز بازاری وسوسهکننده است. ارزان بودن نیروی کار و تعداد بالای افراد تحصیلکرده، در دسترس بودن منابع ارزان انرژی، امنیت پایدار و نزدیکی به بازارهای مصرف کشورهای عربی میتواند ایران را به بهشت هر خودروساز خارجی تبدیل کند.
اما در صورت ورود برندهای مختلف خودروسازی جهان و تاسیس کارخانه در ایران، باید منتظر چه پیامدهایی برای اقتصاد ایران باشیم؟
١- خودروهای باکیفیت مناسب به قیمتی منصفانه در اختیار مردم ایران قرار میگیرد.
٢- استانداردهای بالای زیستمحیطی خودروهای جدید، باعث کاهش آلودگی هوا میشود.
٣- کاهش قابلتوجهی در موارد فوت و نقص عضو ناشی از تصادفات جادهای خواهیم داشت، چراکه خودروسازان مطرح، استانداردهای ایمنی مناسبی را در محصولات خود بهکار میبرند.
٤- زیان ناشی از پرداخت دیه، شرکتهای بیمه ایرانی را در تنگنای سختی قرار داده است، با تولید خودروی باکیفیت میتوان منتظر افزایش خدمات بیمهای در ایران و گسترش فرهنگ بیمه بود.
٥- خودروسازان فعلی همهساله هزینههای سنگینی تحت عنوان حمایت از تولید ملی بر دوش دولت قرار میدهند درحالی که با دریافت مالیات از خودروسازان خارجی درآمد خوبی برای دولت ایجاد میشود تا از سایر صنایع رقابتپذیر ایرانی حمایت کند.
٦- از طریق استخدام نیروی کار ایرانی در شرکتهای معتبر خارجی، فرهنگ کار جوامع پیشرفته بهمرور وارد ایران شده و میتواند آغازگر تحولی مثبت در فرهنگ کار ایرانی شود.
٧- آموزش مهندسین و کارگران ایرانی توسط این شرکتها بهمرور دانش فنی تولید خودرو را وارد ایران خواهد کرد.
تنها موضوع نگرانکننده این است که در فضای کسبوکار رقابتی بهاحتمال زیاد خودروسازان فعلی ایران قادر به رقابت نبوده و از صحنه حذف میشوند ولی بدون شک نهتنها همه نیروهای این خودروسازان در شرکتهای خودروساز خارجی مشغول به کار میشوند بلکه فرصتهای شغلی جدیدی نیز ایجاد خواهد شد. از این طریق بخش دیگری از جویندگان کار نیز صاحب شغل میشوند. شاید بتوان گفت در صورت تعطیلی خودروسازان داخلی، مدیران این مجموعهها تنها افرادی هستند که شانس چندانی برای بازیابی موقعیت گذشته خود ندارند چراکه بعید است خودروسازان مطرح جهان مدیریت شعب خود را به کسانی بسپارند که باوجود قیمتهای فروش بالا و حمایتهای همهجانبه دولتی در سالهای طولانی نتوانستند محصولاتی قابلرقابت تولید کنند. کشور عزیزمان ایران از استعدادهای نخبه فراوانی بهرهمنداست، افراد توانمندی که در مدت کوتاهی میتوانند مدیریت عالیرتبه و پستهای کلیدی این شرکتها در دست بگیرند و بستر لازم برای قد برافراشتن برندهای کاملا ایرانی در میان خودروسازان جهان را فراهم کنند.