صنعت پلیمر با تولید حدود 6.5 میلیون تن انواع محصولات میانی و نهایی در سالهای اخیر از یک رشد برجسته برخوردار بود ولی ماههای گذشته شاهد عقبگرد محسوس در تولید و تجارت این زنجیره صنعتی هستیم.
آمار معاملات پلیمرها در بورس کالا در سال جاری نشان میدهد که حجم دادوستد به نسبت مدت مشابه سال قبل از افت 2.1 درصدی برخوردار است که در مقایسه با سالهای گذشته بیسابقه است. سالها بود که حجم تولید در صنعت پلیمر همچنین خرید مواد اولیه از بورس کالا افزایشی بوده ولی سال جاری دقیقاً رویهای متفاوت را شاهد هستیم.
رکود در بازار داخلی، کاهش قیمتهای جهانی و افت نرخ در بورس و بازار از مواد اولیه تا محصول، سختگیری بانکها در اعطای تسهیلات و سیاستهای انقباضی پولی و مالی و شاید از همه مهمتر قطعی برق و ناترازی انرژی مواردی است که در افت حجم تولید و تعمیق رکود مؤثر بوده است. این شرایط نشان میدهد که صنعت پلیمر به یک توجه جدی از نوع سیاستگذاری نیاز دارد و در این روزها که با انتخاب کابینه و رأی اعتماد مصادف شده است، باید با صدایی رسا مطالبات صنعت پلیمر از وزیر جدید صمت را مطرح کرد.
مهمترین اولویت صنعت پلیمر بازگشت رونق به تولید صنعتی و تقویت تقاضا در بازار است. ناترازی انرژی نفس تولید را بند آورده و صنعت پلاستیک در حال تقلا برای ادامه حیات است. بارها نسبت به این رویه انتقاد شده ولی نهتنها نتیجهای دربر نداشته بلکه اوضاع با افزایش گرمای هوا رو به وخامت گذاشت.
اینجا باید با صراحت با وزیر جدید صمت سخن گفت و عنوان کرد که حالوروز صنعت پلیمر خوب نیست. قطعی برق توان تولید را به نصف کاهش داده و قیمت تمامشده را به جد افزایش داده است. در این شرایط سیاستهای ارزی موجب شده تا صادرات بهعنوان گزینه اصلی تولیدکنندگان مطرح نشود تا درگیر سختگیریها و الزامات بازگشت ارز حاصل از صادرات نشویم.
رکود در بازار داخلی جدی است و کمتوجهی به تولید نگرانیهای بزرگتری را به همراه خواهد داشت. توسعه صنعت پلیمرها به معنی اشتغالزایی بیشتر است ولی افت تولید نشانگر تعدیل نیروی کار، منفی شدن رشد اقتصادی در این صنعت و تبعات جانبی ناپسند آن است.
آمارهای وزارت صمت حکایت از آن دارد که صادرات مستقیم صنایع تکمیلی پلیمری در سال گذشته با رشد 20 درصدی به 1 میلیارد و 994 میلیون دلار بالغ شده که بین صنایع ساختمحور، بیشترین ارزش صادرات صنعتی کشور را به خود اختصاص داده است. اما وضعیت تولید صنایع تکمیلی و افت حجم خرید مواد اولیه از بورس کالا؛ کاهش صادرات را هشدار میدهد.
این نگرانی را باید جدی گرفت زیرا صادرات یکی از شریانهای حیاتی صنعت پلیمر محسوب میشود. اگر حجم کالاهای صادرات به هر دلیل امکان عرضه در بازارهای خارجی را نداشته باشد، این حجم کالا به بازار داخلی سرازیر شده و خروجی آن رقابت منفی در بازار داخلی است.
تولید در صنایع تکمیلی پلیمری به محرکهایی نیاز دارد. بهجز گذار از ناترازی انرژی؛ حمایتهای مالی و اعتباری، انتقال تکنولوژی و توسعه بازار را میطلبد. کشف بازارهای جدید صادراتی در کنار افزایش تقاضای داخلی را باید دو رکن مهم در نظر گرفت.
در پایان باید عنوان کرد که انتظارات و امیدهای بسیاری به دولت جدید معطوف شده و امیدواریم وزیر جدید در جهت توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمیایی قدم بردارد.