تحول دیجیتال از کجا آغاز میشود؟ تحول دیجیتال معمولاً از علاقه به فناوری یا خرید ابزارهای نوین آغاز نمیشود، بلکه نتیجه فشارهای واقعی اقتصاد و بازار است. زمانی که کسبوکار با کاهش بهرهوری، افزایش هزینهها، نارضایتی مشتری یا افت قدرت رقابتی مواجه میشود، به این جمعبندی میرسد که ادامه مسیر با شیوههای سنتی امکانپذیر نیست. این نقطه، آغاز واقعی تحول دیجیتال است.
تحول دیجیتال بههیچوجه یک پروژه IT نیست؛ بلکه یک تحول مدیریتی و راهبردی است. فناوری ابزار توانمندساز است، نه هدف نهایی. اگر فرایندها اصلاح نشوند و تصمیمگیریها مبتنی بر داده و تحلیل نباشد، حتی پیشرفتهترین فناوریها نیز منجر به خلق ارزش نخواهند شد.
نقش کلیدی مدیران ارشد در موفقیت تحول دیجیتال
تحول دیجیتال بدون باور و اراده جدی در سطح مدیرعامل و هیاتمدیره محکوم به شکست است. این تحول مستلزم پذیرش تغییر در مدل تصمیمگیری، ساختار سازمانی و حتی مدل کسبوکار است. واگذاری تحول دیجیتال صرفاً به واحد فناوری اطلاعات، خطایی راهبردی است.
حال باید دید در این مسیر، نخستین گام عملی برای بنگاههای اقتصادی چیست؟ گام نخست، شناخت دقیق مسئله و گلوگاههای کسبوکار است. باید مشخص شود مشکل اصلی در کجاست؛ فرایندها ناکارآمدند؟ داده وجود ندارد؟ یا تصمیمگیریها شهودی است؟ پس از بازطراحی فرایندها، فناوری بهصورت هدفمند و مسئلهمحور وارد میشود.
تحول دیجیتال نباید بهصورت شوکی اجرا شود. این مسیر باید فازبندی شده، تدریجی و دارای شاخصهای سنجش عملکرد و بازگشت سرمایه باشد. پروژههای کوچک و موفق، اعتماد سازمان را افزایش داده و زمینه توسعه مراحل بعدی را فراهم میکند.
البته بدون تحول انسانی، تحول دیجیتال معنا ندارد. سازمان باید پذیرای تغییر، یادگیری مستمر و تصمیمگیری مبتنی بر داده باشد. مقاومت نیروی انسانی، اگر مدیریت نشود، میتواند بزرگترین مانع این مسیر باشد.
نکته نهایی اینجاست که تحول دیجیتال یک انتخاب تزئینی یا مقطعی نیست؛ ضرورتی برای بقا در اقتصاد امروز و فرداست. بنگاههایی که امروز آگاهانه و برنامهریزیشده وارد این مسیر میشوند، آینده رقابتی خود را تضمین میکنند؛ در غیر این صورت، حذف تدریجی از بازار اجتنابناپذیر خواهد بود.