جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری باثبات در منطقه آشوب‌زده خاورمیانه، جایگاهی درخور برای ایفای نقشی بهتر دارد. ایران در بهترین موقعیت جغرافیایی قرار دارد که موقعیتی چهارراهی است و با واقع‌شدن 8 کشور محصور در خشکی در پیرامون آن در منطقه آسیای مرکزی (5 جمهوری سابق شوروی)، شرق (افغانستان) و قفقاز (آذربایجان و ارمنستان) در صورت جلب این کشورها برای استفاده آن‌ها از فضای جغرافیایی و گره زدن اقتصاد آن‌ها با اقتصاد خود و عبور شبکه‌های خطوط لوله و بهره‌گیری آن‌ها از شبکه‌های حمل‌ونقل ایران و برخی موارد دیگر، ایران موقعیت خود را به موقعیت ژئوپلیتیکی ارتقا خواهد داد و بدون جایگزین خواهد شد. اکنون شبکه راه‌های زمینی (جاده‌ای و ریلی)، هوایی و دریایی ایران ازنظر زیرساخت‌ها مناسب‌اند و شاید بتوان گفت که در منطقه بی‌مانند است. تکمیل بندر آزاد چابهار و شبکه ریلی شرق ایران، ایران را به کشوری قدرتمند تبدیل خواهد کرد. ظرفیت‌های خالی بنادر و ظرفیت خالی کشتی‌های تجاری ایران آماده برای کسب موقعیت‌های بهتر هستند. به‌کارگیری این ظرفیت‌ها بدون افزایش سرمایه‌های اجتماعی امکان‌پذیر نخواهد بود. افزایش روحیه دفاع ملی، مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و افزایش میل به خدمت به میهن لازمه توسعه اقتصادی است. ایجاد فضای سیاسی مناسب در محیط بین‌الملل برای ایفای نقش و انجام تعهدات بین‌المللی و همسویی نیروها در برنامه برجام، راه را برای توسعه ایران و رسیدن به جایگاه مطلوب رهنمون خواهد شد.
در پیرامون ایران تحولات تأثیرگذاری در حال وقوع است و توجه یا عدم‌توجه به این تحولات می‌تواند در آینده ایران تأثیراتی عمیق داشته باشد. ایران در منطقه پیرامونی خود در یک پیمان همکاری‌های منطقه‌ای به نام اکو (با 10 عضو) عضویت دارد. این سازمان همکاری موفقیت چندانی دررسیدن به اهداف خود نداشته و در بین کشورهای عضو به سبب اکمالی نبودن اقتصاد آنان، کمتر از 10 درصد تجارت خارجی اعضا در درون سازمان و بقیه با دنیای خارج از سازمان شکل می‌گیرد. «اتحادیه اقتصادی اوراسیا» (EEU) مرکب از فدراسیون روسیه و بلاروس، قزاقستان، ارمنستان، تاجیکستان و قرقیزستان، «ابتکار یک کمربند یک‌راه» (One Belt One Road) رئیس‌جمهور چین، «سازمان همکاری شانگهای»(SCO) که هر سه در قلمرو ژئواستراتژی زمینی (Continental Geostrategic Realm) دوره جنگ سرد واقع‌شده‌اند، چشم‌اندازهای تصمیم‌گیری در ایران را دشوار می‌سازد. درحالی‌که ایران می‌تواند یک کشور با بهترین و گسترده‌ترین دسترسی به جهان دریایی باشد، نباید در لاک زمینی (Inland) فرو برود. آینده ایران با تعامل با اتحادیه اروپا و شرق آسیا رقم می‌خورد که در آنجا سرمایه و تکنولوژی موردنیاز ایران قابل‌دسترس است. اتحادیه اقتصادی اوراسیا باوجود توان‌های مناسب، ضعف‌هایی هم دارد که مهم‌ترین آن نبود سرمایه؛ اقتصاد وابسته به صادرات انرژی؛ نیازمندی به واردات تکنولوژی و «های تک»، نبود اقتصاد تکمیلی اعضا نسبت به یکدیگر، همپوشانی نیازهای اتحادیه را در درون آن با چالش‌های جدی روبرو خواهد کرد.
ورود ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا و یا شانگهای که در مقابل اتحادیه اروپا قرارگرفته‌اند، ایران را از دسترسی به بازارهای اقتصادی سرنوشت‌ساز در آینده دور خواهد کرد. روسیه تمایلی به ورود ایران به معادلات اروپایی ندارد و بازار انرژی اروپا را حوزه منافع حیاتی خود انحصاری می‌داند. ایران 2040 کیلومتر خط ساحلی در جنوب دارد که می‌تواند در حوزه اقیانوس هند نقش ایفا کند. ایران می‌تواند بدون عضویت در سازمان شانگهای و اتحادیه اوراسیایی، با کشورهای عضو همکاری داشته باشد و با استفاده از فضای جغرافیایی خود، آن‌ها را به آب‌های آزاد متصل و با بهره‌گیری از فضای سرزمینی ایران، از ترانزیت بهره‌مند شود که به ارتقای جایگاه ایران کمک خواهد کرد. ایران می‌تواند نزدیک‌ترین و ارزان‌ترین راه را برای اتصال اتحادیه اقتصادی اوراسیا و شانگهای به آب‌های گرم جنوب فراهم کند.
ایران می‌تواند کریدور موردنیاز این دو اتحادیه را برای رسیدن به آب‌های آزاد تأمین کند ولی عضو هیچ‌کدام هم نباشد. این نکته نیز باید موردتوجه باشد که روسیه و چین تمایلی به قدرتمند شدند جهان اسلام و ایران قدرتمندتر ندارند، زیرا هژمون خود را در مناطق ژئوپلیتیکی پیرامون خود از دست خواهند داد. لذا ایران با داشتن مؤلفه‌های قدرت نه‌تنها نباید خواستار پیوستن به شانگهای باشد، بلکه حتی باید این اتحادیه را به سبب عدم توجه به درخواست‌های متعدد برای عضویت دائم خود، تحریم نماید.
در حقیقت کشورهای هند، چین و روسیه می‌خواهند از جهان اسلام یک زیرسیستم ساخته و برای رسیدن به منافع خود از آن استفاده نمایند. اگر ایران بخواهد عضوی از آن‌ها باشد تابع آن‌ها خواهد بود. درواقع ایران باید سعی داشته باشد با در دست داشتن امکانات مناسب، خود را به یک منطقه ژئوپلیتیکی مستقل تبدیل کند.
اکنون‌که بر اساس گزارش‌های بین‌المللی انرژی ازجمله گزارش سالانه بریتیش پترولیوم (BP) ایران دارای رتبه نخست در ذخایر اثبات‌شده گاز طبیعی است (پیش‌تر روسیه رتبه نخست را دارا بود)، جذب سرمایه‌گذاران اروپایی برای استخراج، احداث خط لوله و صادرات گاز طبیعی به اروپا قدرت ایران را افزایش خواهد داد. مقام معظم رهبری مدتی پیش، چند ماه مانده به آغاز گفت‌وگوهای ایران و 1+5 اعلام فرمودند که «اروپا طوری رفتار نکند که ما آن‌ها را تحریم گازی کنیم». آن‌ها زودتر از سازمان‌های ایرانی دریافتند که منظور مقام رهبری چیست. زیرا آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که روسیه از حربه اقتصادی صادرات گاز به‌عنوان ابزاری سیاسی بهره می‌گیرد. اکنون‌که ایران دارای بیشترین میزان ذخایر اثبات‌شده گاز طبیعی است، آن‌ها درصدد حضور در بازار انرژی ایران هستند. ایران می‌تواند به اروپا اطمینان دهد که تا چند دهه جریان آرام گاز از این به‌سوی اروپا ادامه خواهد داشت و دولت ایران تضمین می‌دهد به تعهدات خود عمل کند. هرچند روس‌ها به سبب رقابت با ایران در برابر حضور ایران در بازار انرژی اروپا مقاومت خواهند کرد.