ایران برای سومین سال متوالی، لقب ارزانترین مقصد گردشگری جهان را از آن خود کرده اما در رتبه‌بندی مجموع عوامل مختلفی که برای گردشگران خارجی بااهمیت تلقی می‌شود، در رده 93 قرار گرفته است.
براساس گزارش 6ماهه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در زمینه شاخص رقابت‌پذیری گردشگری و سفر، با درنظر گرفتن هزینه‌های گردشگری ازجمله قیمت بلیت، مالیات، نرخ سوخت، قیمت هتل، نرخ خدمات و قیمت مواد غذایی، ایران برای سومین سال متوالی به عنوان مقرون به‌صرفه‌ترین مقصد گردشگری جهان معرفی شده است.
همچنین ایران از نظر منابع و مقاصد فرهنگی در رده 38 جهان قرار گرفته و نسبت به برخی کشورهای اروپایی از جمله جمهوری چک، دانمارک، مجارستان و رومانی رده بالاتری دارد اما با در نظر گرفتن مجموع عوامل مختلف دارای اهمیت برای گردشگران خارجی، مانند امنیت، هزینه، تعداد جاذبه‌ها، بهداشت، بازار، دسترسی به اطلاعات و...، ایران در میان 136 کشور در رده 93 قرار گرفته است به‌گونه‌ای که در میان کشورهای خاورمیانه، عربستان سعودی با رتبه 63، قطر با رتبه 47 و امارات متحده عربی با رتبه 29، وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند.
سیدعلی‌اصغر ظریفکار فرد، عضو کمیسیون گردشگری اتاق ایران، در این زمینه می‌گوید: زیرساخت‌ها برای گردشگران بسیار بااهمیت است و بیشترین تاثیر را در رتبه‌بندی‌ها دارد.
ظریفکار فرد در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران، با تاکید بر اینکه جایگاه نامناسب ایران در رده‌بندی بین‌المللی مقاصد گردشگری، تا حد زیادی به زیرساخت‌های این حوزه مربوط می‌شود، می‌افزاید: گردشگران در زمانی که در یک کشور به‌سر می‌برند امکانات متنوعی از سرویس بهداشتی و امکانات اتصال به اینترنت گرفته تا ناوگان حمل و نقل، رستوران،استراحتگاه‌های بین‌راهی و... نیاز دارند و مسلما کیفیت ارائه این خدمات از موارد کلیدی رتبه‌بندی جهانی یک مقصد گردشگری است.
او ادامه می‌دهد: بهترین رستوران‌های بین‌راهی ایران که اغلب در مسیرهای منتهی به تهران قرار دارند در مقایسه با رستوران‌های بین‌راهی کشورهای موفق در حوزه گردشگری، سطح بسیار پائینی دارد. حتی کشور امارات نیز در این حوزه نسبت به ایران عملکرد بهتری داشته است.
این فعال حوزه گردشگری، مساله حمل و نقل را یکی از کلیدی‌ترین مواردی عنوان می‌کند که بر رتبه‌بندی کشورها در حوزه گردشگری موثر است. به گفته ظریفکار فرد، قدیمی بودن ناوگان هوایی ایران برای گردشگران جذاب شده و گاهی با آن عکس یادگاری می‌گیرند اما مشکلات حوزه حمل و نقل هوایی ایران، به‌خصوص بی‌نظمی پروازها و بروز تاخیرهای زیاد، رتبه کشور را در حوزه گردشگری کاهش داده است.
او همچنین با اشاره به اینکه حمل و نقل زمینی کشور نیز مناسب گردشگران نیست، می‌گوید: ما در زمینه توسعه این مسائل زیربنایی بسیار ضعیفتر از کشورهای شاخص منطقه عمل کرده‌ایم. در شرایطی که کشورهای همسایه مانند قطر، امارات و عربستان، هزینه‌های سنگینی برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری داشته‌اند، ما به توسعه زیرساخت‌های این حوزه نپرداخته‌ایم.
به گفته این عضو کمیسیون گردشگری اتاق ایران، در موضوع خدمات هتلداری نیز اگر هزینه هتلهای ایران را با احتساب خدمات ارائه شده با خدمات هتلهای دیگر کشورها مقایسه کنیم، خدمات هتلهای ایرانی بسیار ضعیفتر است.
ظریفکار فرد، معتقد است آثار تاریخی، باستانی و طبیعت ایران، ارثیه‌ای است که به ما رسیده و این حوزه گردشگران را جذب می‌کند اما به دلیل عقب‌ماندنگی در توسعه امکانات زیربنایی، در حوزه گردشگری موفق نبوده‌ایم.
او با اشاره به اینکه اصلاح و توسعه زیربناهای مرتبط با گردشگری، نیازمند سرمایه‌گذاری سنگین و تصمیمات اساسی است، می‌گوید: نرخ بالای سود بانکی در ایران، همانگونه که سرمایه‌گذاری در همه صنایع و حوزه‌ها را با مشکل مواجه کرده، سرمایه‌گذاری مرتبط با گردشگری را نیز به شدت کاهش داده است.
به گفته این فعال حوزه گردشگری، احداث یک هتل کوچک مناسب برای جذب گردشگر حدود 100 میلیارد تومان هزینه دارد این در حالی است که نظام بانکی سالانه بین 20 تا 23 میلیارد تومان سود برای چنین سپرده‌ای در نظر می‌گیرد در این شرایط هر سرمایه‌گذاری راضی است بدون دردسرهایی نظیر مالیات و دارایی و تامین اجتماعی پول را سپرده کند و از سرمایه‌گذاری منصرف شود.
ظریفکار فرد می‌گوید: علاوه بر توقف سرمایه‌گذاری‌ها، بی‌رغبتی به بازسازی و نگهداری زیرساخت‌ها به‌خصوص هتلهای موجود زمینه‌ای فراهم کرده که صنعت گردشگری ایران وارد دوره پس‌رفت شود به گونه‌ای که اگر وضع به همین رویه ادامه پیدا کند، چند سال دیگر ما اصلا هتل مناسب نخواهیم داشت.
در کنار این مسائل، ظهور و گسترش پدیده خانه مسافرهایی که در سال‌های اخیر به شدت رو به رشد بوده، از دیگر مسائلی است که ظریفکار فرد به آن اشاره می‌کند. به گفته او، خانه‌مسافرها به دلیل هزینه پائین و آزادی بیشتری که نسبت به هتل‌ها دارند برای گردشگران خارجی جذاب هستند اما سرویس‌دهی و خدمات رسانی آنها به شدت پائین است و همین مساله باعث افت رتبه ایران در رده‌بندی جهانی گردشگری می‌شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، تاکید می‌کند: گردشگران ترجیح می‌دهند به جای اقامت در هتل، به خانه مسافر بروند به همین دلیل به تدریج هتل‌ها خالی و غیراقتصادی شده‌‌اند تا جایی که بخش خصوصی دیگر رغبتی برای سرمایه‌گذاری و ادامه فعالیت در این حوزه ندارد.
او با تاکید بر لزوم توجه به توسعه زیرساخت‌های مرتبط با بخش گردشگری، تصریح می‌کند: کشور امارات که تا چند دهه پیش در حد یکی از شهرستان ایران هم نبود، اکنون به یک کشور شاخص در حوزه گردشگری تبدیل شده است چراکه پول نفت را به توسعه زیرساخت‌های حمل و نقلی، اقامتی و خدماتی اختصاص داده است.
به اعتقاد این فعال حوزه گردشگری، در ایران نیز پول و جاذبه گردشگری زیاد است اما بالا بودن سود بانکی مانع جدی برای ورود سرمایه به صنعت، از جمله صنعت گردشگری و بهره‌برداری از مزیت‌های کشور، به‌خصوص جاذبه‌های گردشگری می‌شود.