در پی اعلام تصمیم دونالد ترامپ برای وضع تعرفههای وارداتی بر فولاد و آلومینیوم، مقامات دیگر اقتصادهای بزرگ جهان، آمریکا را به اقدام متقابل تهدید کردند.
اتحادیه اروپا به دونالد ترامپ هشدار داد در صورتی که طرح جدید خود برای اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی از دیگر کشورها را عملی کند، باید منتظر واکنش متقابل این اتحادیه در قالب اعمال تعرفههای سنگین بر محصولات شرکتهای آمریکایی معروفی ازجمله هارلی دیویدسون (تولیدکننده موتورسیکلتهایی با همین نام)، لوی استراوس (تولیدکننده شلوارهای جین با برند لی، لویس و رانگلر) و ... باشد.
ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا، ساعاتی پس از آنکه رئیسجمهور جنجالی آمریکا از اعمال تعرفههای وارداتی 25 درصدی برای فولاد و 10 درصدی برای آلومینیوم در آیندهای نزدیک سخن گفت، طی یک گفتگوی تلویزیونی در آلمان ضمن ابراز تأسف از این تصمیم دونالد ترامپ، تصریح کرد: «اگر آمریکاییها اقدام به وضع تعرفه بر فولاد و آلومینیوم کنند، ما نیز همین برخورد را با محصولات آنها خواهیم داشت. ما باید نشان دهیم که قادریم در صورت لزوم دست به اقدام متقابل بزنیم. عمل آمریکاییها یک عمل یکطرفه و بدون عکسالعمل نخواهد بود. من نمیخواهم بگویم که ما انتقام خواهیم گرفت، اما باید اقدامات لازم را انجام دهیم. ما در وهله اول تعرفههایی بر محصولات هارلی دیویدسون و لوی استراوس وضع خواهیم کرد».
همزمان با اتحادیه اروپا، صندوق بینالمللی پول نیز با انتشار بیانیهای در واکنش به مواضع اخیر رئیسجمهور آمریکا خاطرنشان ساخت: «محدودیتهای وارداتی اعلام شده از سوی رئیسجمهور آمریکا نهتنها به دیگر کشورها صدمه وارد میکند بلکه اقتصاد خود آمریکا و مشخصاً بخشهای تولید و ساختوساز که بزرگترین مصرفکنندگان فولاد و آلومینیوم در این کشور هستند را نیز دچار آسیب خواهد نمود».
علاوه بر این، مقامات سایر کشورهای جهان نیز نارضایتی خود را از تصمیم دونالد ترامپ ابراز نموده و آمریکا را به اقدام متقابل تهدید کردند. جاستین ترودو، نخستوزیر کشور همسایه شمالی آمریکا یعنی کانادا، اعمال تعرفههای وارداتی بر فولاد و آلومینیوم از سوی دولت ترامپ را «کاملاً غیرقابلقبول» خواند و دولت چین نیز از این تصمیم ابراز تأسف کرد.
دونالد ترامپ اما بدون توجه به واکنشهای دیگر کشورها و نیز سازمانهای بینالمللی در برابر تصمیم جدیدش، طی پیامی در صفحه توییتر رسمی خود اظهار داشت: «وقتی یک کشور (آمریکا) سالانه میلیاردها دلار در تجارت با تقریباً همه شرکای تجاری خود از دست میدهد، شروع یک جنگ تجاری میتواند برایش ایده خوبی باشد و پیروزی در این جنگ آسان خواهد بود. مثلاً وقتی ما در مقابل یک کشور خاص 100 میلیارد دلار کسری تراز تجاری داریم و آنها از این مسئله خوشحال هستند، بهتر است دیگر تجارت نکنیم و اینگونه به یک پیروزی بزرگ برسیم. این کار خیلی ساده است!»
تصمیمات تازه دونالد ترامپ در مورد تجارت با سایر کشورها، پایان هفته بدی را برای بازارهای سرمایه در نقاط مختلف جهان رقم زد و شاخص بورسهای مهم جهان در آخرین روز کاری هفته با افت جدی مواجه شد؛ اتفاقی که میتواند دیگر کشورها را برای مقابله به مثل، مصممتر از قبل کند.
وزارت بازرگانی چین با انتشار بیانیهای مراتب تأسف عمیق دولت این کشور را از مواضع اخیر رئیسجمهور آمریکا ابراز داشت. در این بیانیه اگرچه به اقدامات انتقامجویانه احتمالی دولت چین اشارهای صورت نگرفته است، اما از کاخ سفید خواسته شده است که مناقشات تجاری را نه بهصورت یکطرفه، بلکه از طریق مذاکره حلوفصل نماید. البته پیش از بین مقامات چین تأکید کرده بودند که اقدامات لازم را برای دفاع از منافع ملی این کشور انجام خواهند داد.
استیون چوبو، وزیر تجارت و سرمایهگذاری استرالیا، نیز در این خصوص هشدار داد: «ما بر این باوریم که وضع چنین تعرفههایی هیچ تأثیری بهجز منحرف کردن تجارت بینالملل از مسیر واقعی آن و نهایتاً افزایش بیکاری نخواهد داشت. علت نگرانی من این است که چنین اقدامی میتواند منجر به واکنشهای انتقامجویانه از سوی دیگر اقتصادهای مهم جهان شود و این وضعیت به نفع هیچکس نخواهد بود».
مواضع رئیسجمهور آمریکا در داخل این کشور نیز با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. گروه میزگرد کسبوکار (Business Roundtable) که جزو قدرتمندترین لابیهای واشنگتن به شمار میرود و مدیران اجرایی بسیاری از شرکتهای معروف آمریکایی در آن عضویت دارند، ضمن ابراز مخالفت شدید خود با تصمیم دونالد ترامپ اعلام کرد: «این تصمیم به افزایش سطح قیمتهای داخلی و انتقامجویی دیگر کشورها از صادرکنندگان آمریکایی منجر میشود و از این طریق به اقتصاد آمریکا و شرکتها، کارگران و مصرفکنندگان آمریکایی آسیب میرساند».
اما رابرت اسکات، اقتصاددان ارشد اندیشکده سیاست اقتصادی در واشنگتن، نهتنها بار دیگر حمایت خود را از وضع تعرفه بر فولاد و آلومینیوم حمایت نمود، بلکه رئیسجمهور آمریکا را به دلیل تأخیر در اتخاذ این تصمیم مورد انتقاد قرار داد. وی در این رابطه اظهار داشت: «دونالد ترامپ پس از آنکه نتایج تحقیقات انجامشده در مورد تهدیدهای ناشی از واردات فولاد و آلومینیوم علیه امنیت ملی آمریکا را اعلام کرد، قول داد که بهسرعت برای رفع این تهدیدها وارد عمل شود. اکنون یک سال از آن زمان گذشته است و بر اثر تأخیر دولت، اوضاع هزاران کارگر فعال در کارخانههای تولید فولاد و آلومینیوم کشور بحرانیتر شده است؛ بسیاری از این کارگران در معرض اخراج و یا تعطیل شدن کارخانههای محل اشتغال خود، قرار گرفتهاند».
دونالد ترامپ طی کارزار انتخاباتی خود ضمن انتقاد مکرر از سیاستهای تجاری دولت چین، روابط تجاری این کشور با آمریکا را «بزرگترین دزدی در تاریخ جهان» خوانده و آن را به «تجاوز» تشبیه نموده بود. رئیسجمهور آمریکا همچنین قول داده بود از صنعت فولاد آمریکا در برابر فولادسازان چینی حمایت کند و تصمیم اخیر وی اولین گام در عمل به تعهدات انتخاباتیاش در این حوزه است.
بر اساس آخرین آمارهای وزارت بازرگانی آمریکا، در حال حاضر 16.7 درصد از واردات فولاد این کشور، از همسایه شمالی آن یعنی کانادا صورت میگیرد؛ کشورهای برزیل و کره جنوبی با 13.2 و 9.7 درصد سهم از بازار فولاد وارداتی آمریکا در رتبههای بعدی قرار دارند و فولادسازان چینی کمتر از 5 درصد از فولاد وارداتی آمریکا را تأمین میکنند.