مرکز پژوهشهای اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
در هجدهمین گزارش از این سلسله گزارشها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده، و آخرین روندها و پیشبینیهای اقتصادی ارائه شده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بینالمللی، در قالب دادههای تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند.
در بخش اول گزارش و ذیل عنوان تحولات جهانی، گمانهزنیهای آنکتاد در مورد سمت و سوی تجارت جهانی در سال 2022 مطرح شده که به دلیل کاهش رشد تجارت جهانی در نیمه دوم سال 2021، روند رو به رشد قیمتها، تاثیر همهگیری کرونا بر حوزه لجستیک و نهایتا سیاسی شدن فزاینده تجارت جهانی، چشمانداز روشنی را در پیش ندارد. از دیگر تحولات اخیر در حوزه تجارت جهانی تلاش بریتانیا برای انعقاد موافقتنامههای تجارت آزاد با طیفی از کشورها بعد از خروج از اتحادیه اروپا است که در ارتباط با آمریکا و چین تاکنون موفق نبوده است.
در بخش دوم گزارش و در ذیل تحولات منطقهای، تلاش ترکیه برای افزایش حجم تجارت خارجی خود در صدر اخبار قرار دارد. لغو ممنوعیت واردات ارمنستان از ترکیه و نیز تلاش رئیسجمهور ترکیه برای حل مشکلات تجاری با عربستان و احیای سهم کشورش از بازار عربستان، از جمله تحولات اخیر ترکیه در مسیر توسعه روابط تجاری محسوب میشود. امارات نیز در راستای حرکت به سوی اقتصاد پسانفتی، در پی سرمایهگذاری در بخشهای مرتبط با نوآوری و فناوری در ایالات متحده است تا جایگاه خود را به عنوان بزرگترین سرمایهگذار عرب در این کشور تحکیم نماید. امارات همچنین اولین کشور خاورمیانه است که در پی امضای موافقتنامه تجارت آزاد با کشور گرجستان برآمده است. از سوی دیگر چین با گسترش سرمایهگذاریهای خود در حوزه ارتباطات و حمل و نقل در اسرائیل، موجبات نگرانی آمریکا را پدید آورده است. اما علیرغم گمانهزنیهای اولیه، به نظر میرسد این کشور اشتیاق چندانی برای نقشآفرینی در اقتصاد افغانستان با وجود اصرار طالبان برای تسریع در روند اجرای پروژههای معدنی نداشته باشد.
مسائل مطرح در ذیل عنوان دادههای تازه نیز شامل گزارش آنکتاد مبنی بر سهم ناچیز صادرات در تولید ناخالص داخلی ایران و آثار نامطلوب همهگیری کرونا بر تجارت کالایی جهان، گزارش شرکت اویلر هرمس از آشفتگی زنجیرههای عرضه به عنوان مهمترین مشکل پیش روی تجارت جهانی در سال 2022 و همچنین گزارش صندوق بینالمللی پول مبنی بر احتمال افزایش قیمت برخی فلزات کاربردی در فناوریهای سازگار با محیط زیست است.
متن کامل گزارش را از اینجا بخوانید.