مرکز پژوهشهای اتاق ایران بیستوپنجمین گزارش پایش تحولات تجارت جهانی» را منتشر کرد. در این گزارش، بحران تهاجم روسیه به اوکراین مورد بررسی قرار گرفته و تازهترین تحولات تحریمها و اقدامات جدید شرکتهای بزرگ بینالمللی و واکنش کشورهای غیر غربی، بهویژه همسایگان ایران به اقدام روسیه، مدنظر قرار گرفته است.
اتحادیه اروپا بار دیگر بسته تحریمی جدیدی را شامل ممنوعیت صادرات تجهیزات ناوبری به روسیه، محدودیت ارائه در خدمات به کشتیهای تجاری این کشور، محدودیت در میزان موجودی حساب شهروندان این کشور در کشورهای اروپایی و ممنوعیت ارائه وام به ایشان، اضافه شدن برخی افراد مهم و فعال در صنایع مختلف روسیه به لیست تحریمها و نیز تحریم کامل بانک مرکزی بلاروس، اعمال کرده است. اروپا به دنبال جایگزینی منابع انرژی وارداتی از روسیه تا سال 2027 است، اگرچه تحقق این استراتژی بسیار دشوار خواهد بود.
ایالاتمتحده نیز ارائه اسکناس دلار به روسیه را غیرقانونی اعلام کرده و واردات الماس، نوشیدنیهای الکلی و محصولات دریایی را به همراه واردات نفت، گاز و زغالسنگ، از این کشور ممنوع اعلام کرده است. همچنین مجوز اعطای کمکهای تسلیحاتی، انسانی و اقتصادی به اوکراین را صادر نموده است. سایر متحدان آمریکا، ازجمله گروه 7، ژاپن، بریتانیا، کانادا، نیوزلند، سنگاپور و ایتالیا نیز با اعمال تحریمهایی، تلاش بر تنگتر نمودن حلقه فشار به این کشور کردهاند.
شرکتهای بینالمللی بزرگ ازجمله شل، بوئینگ، ایرباس، نستله، شرکتهای بزرگ حوزه حسابرسی، ویزا و مسترکارت و نیز یک سیستم پرداخت ژاپنی (موسوم به جی سی بی) فعالیتهای خود را در روسیه محدود کرده و یا بهطور کامل از این کشور خارجشدهاند.
در مقابل، روسیه نیز با تهیه لیستی از کشورهای غیر دوست، اقدام به محدودیت روابط تجاری با ایشان کرده است. همچنین تجارت با چین را طی دو ماه گذشته بهطور معناداری افزایش داده و چین نیز تمایل خود را به افزایش سرمایهگذاری در شرکتهای نفتی و آلومینیومی روسیه ابراز کرده. اگرچه سیاست چین در هفتههای اخیر از حمایت ضمنی از روسیه بهسوی تأکید بر توقف جنگ تغییر موضع داشته است. پاکستان نیز با هدف استفاده از این فرصت، توافقاتی را در حوزه واردات گندم و گاز با روسیه امضا کرده است. ترکیه روابط تجاری خود را با روسیه دنبال کرده و امارات متحده عربی ضمن تلاش برای افزایش روابط تجاری خود با روسیه، به همراه عربستان سعودی، به فشارهای موجود برای تزریق بیشتر نفت به بازار واکنش منفی نشان داده است.
بااینوجود، بررسیها حاکی از افت دهدرصدی تولید ناخالص داخلی روسیه، رشد تنها دو دهم درصدی چین و نیز عدم تأثیرپذیری چشمگیر کشورهای اروپایی و ایالاتمتحده از تحریمهای اعمالی بر روسیه است.
مرکز پژوهشهای اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
متن کامل بیست و پنجمین گزارش از سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا مشاهده کنید.