مرکز پژوهشهای اتاق ایران بیستوششمین گزارش «پایش تحولات تجارت جهانی» را منتشر کرد. در این گزارش بحران تهاجم روسیه به اوکراین مورد بررسی قرار گرفته و گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائهشده است. همچنین آخرین روندها و پیشبینیهای اقتصادی ارائهشده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بینالمللی، در قالب دادههای تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند.
در بخش تحولات جهانی، خبر اعمال تحریمهای مجدد بر روسیه توسط ایالاتمتحده، اروپا، بریتانیا، سوئیس، استرالیا، ژاپن و برخی از شرکتهای بزرگ بینالمللی در صدر اخبار قرار دارد. تحریم افراد، بانکها و شرکتهای بزرگ دولتی روس و نیز تحریم واردات برخی از کالاهای روسی توسط این کشورها، ازجمله این موارد است.
روسیه نیز برای مقابله با آثار زیانبار این تحریمها راهکارهایی را اتخاذ کرده که شامل حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط، افزایش واردات از کشورهای اوراسیا، ممنوعیت صادرات غلات، تغییر مکانیسم دریافت بهای گاز صادراتی به روبل و افزایش مالیات بر گندم صادراتی است.
از سوی دیگر بریتانیا نیز در پی استفاده از فرصت ایجادشده، به دنبال افزایش روابط تجاری خود با آمریکا است که تا پیش از جنگ اوکراین، دولت بایدن روی خوشی به این قضیه نشان نمیداد.
سرمایهگذاری بریتانیا در بخش راهآهن ترکیه و نیز توافق تجاری هند و استرالیا در راستای هدف مشترک مقابله با گسترش روز افزون قدرت چین، سایر تحولات مهم جهان در روزهای اخیر بوده است.
در ذیل عنوان تحولات منطقهای، اقدام پاکستان برای آغاز فعالیت کریدور ترانزیتی ترنس افغان که ازبکستان را از طریق افغانستان به کراچی متصل میکند و نیز توافق این کشور با افغانستان بر سر تسهیل تردد، کاهش هزینه نقلوانتقال کالا میان دو کشور و توافق بر سر بهرهگیری گستردهتر تجار افغان از بندر گوادر، مورد توجه قرار گرفته است.
افغانستانی که در روزهای اخیر مجدداً بهعنوان مقصد صادراتی گاز روسیه، درنتیجه آسیب این کشور از تحریمها، مطرحشده است. چین اما به دلیل عدم دریافت مطالبات خود از پاکستان، تداوم همکاری با این کشور را منوط به تسویه بدهیهای مذکور نموده است.
از سوی دیگر امارات با تمرکز تجاری بر آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی و تلاش برای به ثمر رساندن موافقتنامههای تجارت آزاد، میکوشد تا موقعیت خود را بهعنوان هاب منطقهای تجارت جهانی حفظ نماید. به همین ترتیب اسرائیل نیز اولویت سیاست تجاری خود را تا پایان سال ۲۰۲۲ بر گسترش موافقتنامههای تجاری با طیفی از کشورهای خاورمیانه و آسیا قرار داده تا بتواند در سایه این موافقتنامهها، دسترسی خود را به بازارهای عظیم امکانپذیر نماید.
در بخش دادههای تازه نیز، گزارشی از OECD در مورد آثار جنگ اوکراین بر اقتصاد جهانی موردبررسی قرار گرفته و تأکید شده که آثار این جنگ بر اقتصاد جهانی در حوزههای امنیت غذایی، امنیت انرژی و کمبود برخی فلزات اثر خواهد گذاشت. پیامدهای جنگ بر صادرات گندم روسیه و اوکراین نیز عمدتاً در خارج از اروپا و بهویژه در کشورهای آسیایی و خاورمیانه مشاهده خواهد شد، چراکه این مناطق، بیشترین وابستگی را به گندم وارداتی از این دو کشور دارند.
مرکز پژوهشهای اتاق ایران ضمن انتشار سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» که با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار گرفته است، رویدادهای کلیدی را از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار میدهد.
متن کامل بیست و ششمین گزارش از سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا مشاهده کنید.