در سی و سومین گزارش از این سلسله گزارش‌ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
در بخش تحولات جهانی، دولت بایدن تعرفه‌ها علیه چین را کاهش می‌دهد. احتمالاً تعرفه‌ها بر کالاهای صادراتی چین به ایالات‌متحده که عمدتاً توسط خانوارهای آمریکایی مصرف می‌شوند، کاهش خواهد یافت. یکی از مهم‌ترین دلایل بازبینی تعرفه‌های اعمال شده بر چین افزایش تورم در ایالات‌متحده است که به بالاترین میزان در دهه‌های اخیر رسیده است.
آمریکا همچنین ابتکار تجارت قرن بیست و یکم را با تایوان کلید زد. از منظر طرفین هدف از این ابتکار توسعه راه‌های مشخص برای تعمیق روابط اقتصادی و تجاری، پیشبرد اولویت‌های تجاری متقابل بر اساس ارزش‌های مشترک و ارتقای نوآوری است؛ اما از منظر چین این اقدام گامی برای افزایش فشار بر این کشور و حمایت از تایوان است.
از سوی دیگر اتحادیه اروپا در حال کار بر روی توافقی برای افزایش واردات گاز اسرائیل از طریق مصر است. جنگ در اوکراین باعث افزایش شدید تقاضای اتحادیه اروپا برای گاز شده است. شرق مدیترانه می‌تواند به یکی از مهم‌ترین منابع گاز طبیعی اتحادیه اروپا در سال‌های آینده تبدیل شود، زیرا این اتحادیه به دنبال کاهش واردات گاز روسیه است که در حال حاضر 40 درصد از مصرف آن را تأمین می‌کند.
در تحولات منطقه‌ای، امارات به‌عنوان نخستین کشور در جهان عرب با اسراییل موافقت‌نامه تجارت آزاد منعقد کرد. این موافقت‌نامه راه را برای حضور گسترده‌تر شرکت‌های اسراییلی در امارات و توسعه روابط دو طرف می‌گشاید. در شرایط کنونی بیش از هزار شرکت اسراییلی در امارات فعالیت دارند. منابع سعودی و اسراییلی هم از آغاز روند عادی‌سازی روابط اقتصادی میان ریاض و تل‌آویو خبر داده‌اند. این امر در معاملات بزرگی که اخیراً امضا شده است، در سفرهای بازرگانان اسرائیلی با پاسپورت اسرائیلی با ویزای ویژه به عربستان سعودی و در تماس‌های فزاینده در مورد سرمایه‌گذاری بازرگانان سعودی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری سعودی در اسرائیل دیده می‌شود.
در پاکستان شهباز شریف، نخست‌وزیر جدید این کشور در دومین سفر منطقه‌ای خود راهی ترکیه شد و از لزوم افزایش روابط اقتصادی دو کشور به 5 میلیارد دلار سخن گفت. دولت جدید با تورم فزاینده و بحران اقتصادی تشدید شونده، مواجه است؛ ازاین‌رو شریف به حمایت اقتصادی و سیاسی بین‌المللی برای تحکیم موقعیت دولت ائتلافی خود نیاز دارد.
بر مبنای آمارهای جدید دولت پاکستان، برای نخستین بار، تراز تجاری این کشور با افغانستان نیز به سود کابل تغییر کرده است. این تغییر عمدتاً به افزایش خرید زغال‌سنگ و پنبه افغانستان توسط پاکستان در ماه‌های اخیر نسبت داده می‌شود. قیمت زغال‌سنگ با ممنوعیت صادراتی غیرمنتظره صادرکننده بزرگ، اندونزی در اوایل سال جاری و به دنبال آن حمله نظامی روسیه به اوکراین به‌شدت افزایش یافت.
روسیه هم در پی بحران اوکراین به دنبال متحدان جدید در منطقه است. در همین راستا توافق تجاری گسترده با امارات متحده عربی، با هدف افزایش سرمایه‌گذاری و مبادلات تجاری بین دو کشور، به‌عنوان بخشی از برنامه‌های روسیه برای مقابله با تحریم‌های اقتصادی غرب علیه مسکو در دستور کار روسیه قرار گرفته است.
در بخش داده‌های تازه گزارش شاخص عملکرد بنادر کانتینری بانک جهانی نشان می‌دهد که بنادر کشورهای جنوب خلیج‌فارس بهترین واکنش را به رشد حجم مبادلات و نیز نوسانات ناشی از تأثیرات همه‌گیری جهانی کرونا نشان دادند. در تازه‌ترین رده‌بندی، بندر ملک عبدالله عربستان سعودی، بندر صلاله در عمان، بندر حمد در قطر و بندر خلیفه در ابوظبی در صدر رتبه‌بندی قرار دارند.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل سی و سومین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا مشاهده کنید.