فاضل شنیور؛ عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران
عراق یکی از بازارهای مهم صادرات غیرنفتی ایران است؛ اما این بازار با چالش‌های زیادی مواجه است. ریسک‌های سیاسی و تجاری همواره موجب نگرانی صادرکنندگان در روند فعالیت آنها است؛ چرا که تحقق هر یک از این ریسک‌ها موجب اختلال در وصول وجه کالا و خدمات صادره از سوی آنها می‌شود.
فاضل شنیور، نایب‌رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران از اهمیت بازارهای عراق و چالش‌های آن می‌گوید. او اولین مسئله را تعرفه‌های صادراتی می‌داند؛ «تعرفه‌های صادراتی کشور عراق یکی از مشکلات اصلی صادرکنندگان است؛ با توجه به وضعیت اقتصادی عراق، شاهد افزایش میزان تعرفه‌ها هستیم. اما می‌توان مانند سایر کشورها از تعرفه‌های ترجیحی استفاده کرد و این مشکل را تا حدود زیادی رفع کرد.»
شنیور از تشویق صادرکننده‌ها به عراق می‌گوید: «برای تشویق صادرکنندگان به توسعه فعالیت‌های صادراتی خود و کاهش نگرانی آنها در این زمینه، همچنین ارائه پوشش‌های لازم به آنها در مقابل ریسک‌های سیاسی و تجاری، دولت‌ها اقدام به ایجاد شرکت‌های بیمه‌ای صادراتی یا صندوق پوشش ریسک کند. البته صندوق ضمانت صادرات در این بخش فعال است که نقش موثری در اجرای سیاست‌های توسعه صادرات غیرنفتی و احیای بازارها ایفا می‌کند؛ اما باید برای اطمینان صادرکنندگان در این حوزه خیلی تلاش شود.»
میزان صادرات در مرز شلمچه چقدر است؟
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران درباره میزان صادرات مرز شلمچه می‌گوید: «ظرف سه ماهه پایانی سال ۹۴ و سال ۹۵، در مرز شلمچه شاهد کاهش پنج درصدی میزان صادرات بوده است، اعمال نابرابر قوانین در مرزهای مختلف موجب کاهش صاردات در مرز شلمچه شده است.»
او تصریح می‌کند: «در مرز شلمچه از تاجران خواسته می‌شود قوانین را اعم از داشتن BV (مجوز صادرات به عراق) و گواهی از مبدأ، رعایت کنند؛ این در صورتی است که این قوانین در سایر مرزها اعمال نمی‌شود.»
او از مشکلات دیگر صادرکننده‌ها در مرز عراق می‌گوید: «در مرز شلمچه صادرکننده‌ها با مشکلات بیشتری روبرو هستند؛ یکی از این مشکلات صدور مجوز صادرات به برخی موارد همچون محصولات لبنی در سایر مرزها ازجمله مهران و ندادن این مجوز به مرز شلمچه است.»
عراق بر کالاها قیمت‌گذاری می‌کند
شنیور می‌گوید: «باوجود قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری بر کالاها اما همچنان عراق برای کالاها قیمت‌گذاری می‌کند که همین امر در برخی مواقع باعث افت قیمت کالا می‌شود. باید اصلاح این رویه در دستور کار قرار گیرد. برای اصلاح این مشکل مدیریت و نظر واحد و در نتیجه ارائه آماری یکسان از مرجع واحد لازم است. اگر این هماهنگی و همنوایی وجود داشته باشد مشکلات صادرکننده‌های بخش خصوصی و حتی بخش دولتی در مرز شلمچه مشخص و اصلاح می‌شود.»
اتاق ایران و عراق در جهت رفع مشکلات صادرات
به گفته شنیور، تشکیل اتاق مشترک ایران و عراق می‌تواند فرصتی ارزنده برای رفع مشکلات صادرکننده‌ها و توسعه ارتباطات بین دو کشور باشد. او معتقد است: «باید از این فرصت به‌خصوص در حوزه صادرات غیرنفتی از ایران به دو استان هم‌جوار «بصره» و «میسان» نهایت استفاده را برد.»
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران می‌گوید: «مشکلات دیگری که در مرز شلمچه وجود دارد ورود کامیون مواد غذایی و مواد فاسدشدنی است؛ باید ورود کامیون‌های میوه، تره‌بار و خشکبار، مواد فاسدشدنی به‌سرعت انجام شود؛ هر کامیونی که در مرز می‌ماند ضرر چند برابری به صادرکننده است.»
قوانین مرزها یکسان باشد
قوانین در مرز مهران، چذابه و شلمچه یکسان نیست؛ کرایه حمل بار و گمرک درمرز چذابه نصف مرز شلمچه است و همین مسئله مشکلاتی را در مرز شلمچه به وجود آورده است. درصورتی‌که قوانین در مرزها باید یکسان باشد ولی چنین نیست. امیدوارم که مسئولان گمرکی رویه ثابت و یکسانی را برای رفع این مشکل در نظر بگیرند.
او شهر ناصریه را مثال می‌زند که این‌ها در حوزه‌های متعدد می‌توانند با ایران همکاری تجاری داشته باشند ولی به دلیل مشکلات مرز شلمچه این همکاری ممکن نیست و در عمل با مشکلات جدی مواجه است. باید جلوی این بی‌برنامگی گرفته شود. دولت‌ها باید در رفع موانع و مشکلات مرزها بکوشند.