محسن خلیلی‌عراقی؛ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
همکاران امروزش استاد خطابش می‌کنند و پیرمرد با لبخندی ملایم، به استقبال شاگردان دیروز خود می‌رود با تواضع و فروتنی. محسن خلیلی عراقی؛ 60 سال کارآفرینی و خلاقیتِ پیر صنعت سبب شده تا فعالان اقتصادی او را پدر صنعت ایران بنامند؛ در جوانی علم‌آموز صنعت بود و حالا تکیه‌بر عصایی چوبی و دستی لرزان و صدایی که به‌سختی می‌شود آن را شنید، دغدغه توسعه صنعت دارد و برای سرکشی به انبوه تشکل‌هایی که در آن مسئولیت دارد فعالیت می‌کند. او همان کسی است که برای اولین بار شعله‌های گاز را در خانه‌های ایرانی روشن کرد. خلیل عراقی به همراه پدرش کارخانه بوتان را پایه‌گذاری کرد تا این برند فراتر از یک کارخانه صنعتی عمل کند. او معلمی بود قبل از صنعت‌کار بودن و حالا به‌دقت یک معلم از مشکلات حوزه صنعت می‌گوید. سپیدموی صنعت، پیرمرد خستگی‌ناپذیر صنعت ایران که او را با لقب‌های بسیاری می‌شناسند. از صنعت حرف می‌زند برق شادی در چشمانش موج می‌زند؛ او می‌گوید باید قدرشناس بود و قدر فرصت‌ها را نیک دانست. به برجام نگاه می‌کند و آن را بزرگ‌ترین دستاورد دولت یازدهم برای اقتصاد و البته کل کشور می‌داند و می‌گوید: «قدر نیک باید نیک دانست.»
یک‌سال از اجرایی شدن توافق برجام گذشت؛ در این یک‌سال چه افقی پیشروی صنعت ایران گشوده شده است؟
برجام در مجموعه مشکلات صنعت ایرانی را برطرف کرده؛ خیلی از موانع پیشروی صنعت‌کاران رفع شده است. صنعت‌کاران امروز سال‌ها تحریم را پشت سر گذاشته‌اند و می‌توانند خود را به تکنولوژی و دانش روز تجهیز کنند. از طرف دیگر بازارهای دنیا به روی آنها گشوده شده است. می‌توانند از سرمایه کشورها و فعالان اقتصادی بین‌المللی استفاده کنند و کار خود را در سطح جهانی گسترش دهند؛ اما مشکلاتی هم سر جای خود باقی است.
مهم‌ترین مشکل امروز صنعت در ایران چیست؟
روابط بین‌بانکی اولین و اصلی‌ترین مشکل صنعت‌کاران است. این مشکل هم در داخل دیده می‌شود و هم در روابط با بانک‌های بزرگ دنیا. برای همین شاید مشکل سرمایه در گردش و نوع ارتباط با بانک‌ها مهم‌ترین دغدغه صنعت‌کاران باشد. در داخل کسانی باید از بانک‌ها تسهیلات دریافت کنند که اهلیت، صلاحیت و تخصص داشته باشند؛ کسانی که دغدغه صنعت دارند باید برای دریافت تسهیلات صنعت به بانک مراجعه کنند و به‌غیراز این افراد کسی نباید چنین اقدامی کند. از طرف دیگر کشورهای دنیا باید برای رفع موانع بانکی اقدامی عاجل انجام دهند. باید بانک‌های بین‌المللی تمامی فعالیت‌های بانکی حوزه صنعت را پوشش دهد. امیدواریم که این مشکل برطرف شود.
هیات‌های تجاری-اقتصادی کشورهای خارجی به چه حوزه‌هایی از صنعت ایران توجه دارند و برای سرمایه‌گذاری در آن اقبال نشان می‌دهند؟
استنباط من این است سیاست‌هایی که دولت یازدهم در پیش‌گرفته برای صنایع کوچک و متوسط مناسب باشد و موجب تسهیل فعالیت این حوزه خواهد بود. اما برای جذب سرمایه‌گذاری، کشورهای خارجی تمایلی بیشتری برای سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع پیشرو و حوزه صنعت نفت دارند. از طرف دیگر سرمایه‌گذاری نیاز به تضمین و بیمه دارد که چند بیمه آلمانی و ایتالیایی در این حوزه فعال‌شده‌اند. بالاخره نباید انتظار داشت که همه مشکلات چندین ساله در یک‌سال برطرف شود. باید واقع‌بین بود و از فرصت‌های ایجاد شده بعد از برجام درست بهره گرفت.
صنعت کشور برای رشد و شکوفایی به چه فاکتورهایی نیاز دارد؟
در صورتی که رکود نقصان یابد، صنعت شکوفا می‌شود. از طرف دیگر همه موانع و مشکلات صنعت با برجام رفع نمی‌شود. ما باید بتوانیم برنامه‌ریزی درستی را در داخل برای کاهش رکود و تورم واقعی در پیش بگیریم؛ بانک‌ها بتوانند با تأمین سرمایه در گردش به کمک صنعت بیایند. در این صورت است که ما با نقشه راه مناسب می‌توانیم مشکلات این حوزه را رفع کنیم.
آیا در داخل کشور آن هماهنگی و آمادگی برای رفع موانع ساختاری دیده می‌شود؟
اگر واقعاً تورم به‌طور طبیعی نقصان یابد، عملاً بهره بانکی کاهش می‌یابد؛ بهره بانکی مستقل از نرخ تورم نیست. در این صورت دولت و صنعت می‌توانند در کنار هم به سرمایه در گردش دسترسی داشته باشند. چرخ صنعت به حرکت دربیاید و برجام هم فرصت مناسبی در بازارهای بین‌المللی برای ایرانیان به وجود آورده است که می‌توانند تولید خود را در بازارهای داخل و خارج عرضه کنند. من کنترل تورم و رکود را از نقاط قابل‌تحسین کارنامه دولت می‌دانم؛ دولت بسیار درست عمل کرده است. دولت یازدهم نظم اقتصادی بسیاری در کشور ایجاد کرده است؛ ولی باید همچنان در این راه رهرو بود و کوشید.