محمد بهشتی منفرد، سفیر ایران در اوکراین
چهره‌ای متبسم و خندان که آرامش در پس چهره‌اش نهفته است، روبه‌روی خبرنگار «پایگاه خبری اتاق ایران» می‌نشیند. خبرنگار اتاق ایران که چندی پیش درخواست مصاحبه با محمد بهشتی منفرد، سفیر ایران در اوکراین را داشت، به دلیل ضیق وقت موفق به مصاحبه با او نشد اما قول مصاحبه در زمان دیگری به او داده شد که برخلاف قول‌های دیگر مقامات در این زمینه، بهشتی به وعده خود عمل کرد و با حضور در اتاق ایران به گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری اتاق ایران نشست و اینگونه لقب خوش‌قولی را در کارنامه خود ثبت کرد. اوکراین همان کشوری است که شاید برای بسیاری از افراد، یادآور بحران و جنگ باشد و سرچ کوچکی در گوگل به این ادعا مهر تصدیق می‌زند؛ چرا که تنش اوکراین و بحران اوکراین، از اولین نتایج جستجو در این موتور جستجو هستند. اما تصویر روایت‌شده از اوکراین، تنها بخش کوچکی است از کشوری که امروزه برای ایرانیان فرصت به شمار می‌رود. کشوری که گویا جنگ و آشوب آن بیش از دیگر مزایایش برای ایرانی‌ها روایت شده است.
حالا محمد بهشتی منفرد، سفیر ایران در اوکراین که اوضاع آنجا را از نزدیک لمس کرده و می‌تواند روایت واقع‌بینانه‌تری از شرایط داشته باشد، به گفتگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» نشسته است:
امروزه اوکراین از لحاظ اقتصادی چه وضعیتی دارد؟ و امتیازات مثبت اوکراین برای ایران چیست؟
اوکراین به لحاظ اقتصادی در چند زمینه برای ایران مزیت دارد. اول اینکه اوکراین قطب کشاورزی است منطقه است و از جهت محصولات کشاورزی اعم از ذرت، روغن آفتابگردان، سویا و ... می‌تواند مورد توجه باشد، چرا که خاک آن کیفیت بسیار خوبی داشته و میزان بارندگی در آن مناسب است. چنانچه در 22 استان اوکراین هیچ نیازی به آبیاری کشاورزی وجود ندارد.
با توجه به بحث کشت فراسرزمینی که امروزه مطرح است، اوکراین می‌تواند یکی از بهترین اهداف ایران در کشت فراسرزمینی باشد و امیدواریم در آینده نزدیک شاهد بخش کشاورزی ایران در اوکراین باشیم.
همچنین از لحاظ صنعتی نیز اوکراین برآوردکننده بسیاری از نیازهای ایران است. گفته می‌شود ما می‌توانیم از زیر دریا تا فضا با اوکراین همکاری داشته باشیم. از سوی دیگر اوکراین بازار خوبی برای صادرات خشکبار، پسته، کشمش، خرما، میوه و همچنین متقاضی جدی گاز و میعات گازی است. اگر این دومقوله اتفاق بیفتد می‌توانیم بگوییم موازنه تجارت فعلی که به نفع اوکراین است، در آینده به نفع کشورمان خواهد شد. در حال حاضر بیشتر واردات از اوکراین در زمینه صنعتی است.
تصویری که فعالان اقتصادی اوکراین از بخش خصوصی ایران و فعالان اقتصادی ایران دارند چگونه است؟
نگاه اوکراینی‌ها به ایران و اقتصاد ایران بسیار مثبت است. دولت فعلی اوکراین و بخش خصوصی آن به‌ویژه بعد از برجام علاقه بسیاری به توسعه روابط با ایران و حضور در بازار امروز ایران دارند. البته این علاقه به همکاری اختصاص به بعد از برجام ندارد؛ چنانچه چنین علاقه‌ای در بسیاری از کشورهای اروپایی بعد از برجام آغاز شده است. اوکراین از قبل با ما همکاری داشته و برجام آن را تشدید کرده است. آن‌ها معتقدند که می‌توانند در بسیاری از زمینه‌ها سرمایه‌گذاری در ایران و همچنین سرمایه‌گذاری مشترک با ایرانیان در اوکراین همکاری داشته باشند. این مساله حاکی از آن است که آن‌ها صرفاً نگاه بازاریابی در ایران ندارند و دنبال سرمایه‌گذاری هستند.
در بحث حمل‌ونقل نیز اوکراین می‌تواند یکی از شرکای خوب ما باشد. کارگروه حمل‌ونقل بین دو کشور تشکیل شده است و دو وزارتخانه پیگیری این مساله هستند در آینده شاهد اجرایی شدن توافق فی‌مابین باشیم.
بعد از برجام تغییر مشهودی در روابط بین دو کشور دیده شده است؟
بله. 11 سال کمیسیون مشترک بین دو کشور برگزار نشده بود که سال گذشته هیات کمیسون مشترک اوکراین وارد ایران شد متفاوت با بقیه هیات‌ها بود. معمولاً وزیر در رأس این هیات‌هاست، اما معاون اول نخست وزیر، وزیر توسعه اقتصادی و معاون نهاد ریاست جمهوری اوکراین نیز این هیات را همراهی می‌کردند. این امر نشان دهنده این است که نگاه اوکراینی‌ها به کار با ایران مثبت و اجرایی‌تر از بقیه کشورهاست.
از جمله اتفاقات مهم در روابط بین دو کشور در دوسال اخیر، اعزام هیات اتاق بازرگانی اوکراین به همراه رئیس اتاق و همراهی تعدادی از روسای اتاق‌های استانی و تجار و بازرگانان مقیم آنجا بود. در جلسه‌ای که با جناب شافعی، رئیس اتاق ایران داشتیم توافق شد در پاسخ به سفر اتاق اوکراین، در بهار آینده سفر هیات اتاق ایران و اتاق‌های استانی به اوکراین سفر کنند.
مانع اصلی ارتباط بین دو کشور چیست؟
مانع خاصی وجود ندارد. بعضاً دوستان ایرانی به دلیل درگیری که در شرق اوکراین در جریان است، برای ورود به بازار اوکراین و همکاری با آن‌ها نگران هستند. درحالی‌که جای نگرانی وجود ندارد؛ چون دولت اوکراین و روسیه دنبال حل آن هستند و اروپایی‌ها نیز بیش از اوکراینی‌ها مصرند که مشکل حل شود. نه اینکه بگوییم اوکراین قطعاً امن است؛ چرا که درگیری در شرق تأثیر خود را در اکثر نقاط اوکراین گذاشته است. اما این مساله چیزی نیست که بخواهیم به دلیل آن همه روابط خود را با این کشور قطع کنیم. آنچه دیگران امروز در اوکراین ممکن است آن را تهدید فرض کنند، برای ما فرصت است.
بحث توریسم در اوکراین چگونه است؟
در حال حاضر هفت پرواز در هفته بین دو کشور برقرار است که در آینده نزدیک قرار است به 14 پرواز برسد و این یکی از امکانات اولیه توسعه توریسم است.
در این زمینه هیاتی از مدیران آژانس‌های موفق توریستی ایران از به اوکراین فرستاده شد و توافقاتی صورت گرفت که به جریان افتاده است. اوکراین می‌تواند یکی از مقاصد سالم توریستی برای توریست‌های ایرانی باشد، چنانچه به اوکراینی‌ها نیز گفته‌ایم که ایران یکی از بهترین مقاصد توریستی برای آن‌هاست. اوکراینی‌ها علاقه خاصی به شیراز و اصفهان دارند و به همین دلیل درخواست پرواز مستقیم کی اف شیراز را داشته‌اند. در جریان کمیسیون مشترک ششم که قرار است اسفند ماه امسال برگزار شود، امیدواریم در بحث توریسم به جمع‌بندی بهتری برسیم
مانع دیگر توسعه توریسم، سخت بودن اخذ ویزای اوکراین است که این موضوع تا حدودی حل شده است. اوکراینی‌ها قول داده‌اند تسهیلات ویژه‌ای را برای صدور روادید برای اتباع ایرانی ارائه دهند.