عیسی کلانتری در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری اتاق ایران، از تجربه کمیته انتقالی دولت‌ها می‌گوید

دولت یازدهم با انبار، خزانه و فکر خالی کار خود را شروع کرد

کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران می‌گوید: دولت یازدهم در بدترین وضعیت ممکن کار خود را شروع کرد؛ زمانی که خزانه خالی بود؛ انبارها از کالای اساسی تهی و فکرها به دلیل اخراج و بازنشستگی نیروهای خبره و کارشناس تهی شده بود.
تاریخ: 23 مرداد 1396
شناسه: 9729

زمانی که دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه بود در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران، از تجربه خود در کمیته انتقالی دولت دهم به دولت یازدهم می‌گوید؛ آن زمان که انبارها از کالاهای اساسی خالی بود و او به همراه اکبر ترکان و محمد نهاوندیان در این کمیته انبارها را بررسی می‌کرد. در نهایت آنها برای تامین کالای اساسی به دلیل عدم گشایش اعتبار توسط بانک مرکزی برای دولت، به پیشنهاد رئیس‌جمهوری راه دیگری را برای ورود کالای اساسی پیدا می کنند. او بعدا در تیم احیای دریاچه ارومیه کار می‌کند. عیسی کلانتری بارها در این زمان از خطر خشکسالی و پایان منابع آبی می‌گوید و نسبت به این خطر اخطار می‌دهد. حالا کلانتری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران است در دولت دوازدهم؛ دولتی که میراث‌دار دولت یازدهم است و دوران آشفتگی به پایان رسیده است. گفت‌وگو با کلانتری قبل از حکم ریاست او به سازمان حفاظت محیط زیست ایران انجام شده است.

شما در کمیته انتقالی دولت دهم به یازدهم حضور داشتید؛ شرایط را موقع تحویل دولت چگونه دیدید؟

دولت یازدهم بدشنانس‌ترین دولت بعد از انقلاب بود؛ دولت باید وارث یک حداقل‌های دولت معمولی می‌بود اما این دولت چنین نبود.

چرا؟

شما  دولتی که در سال 1384 آقای خاتمی تحویل محمود احمدی‌نژاد داد را مقایسه کنید با دولتی که آقای احمدی‌نژاد تحویل آقای روحانی داد. من در اکثر دوران انتقالی دولت‌ها حضور داشتم؛ در دوره انتقال دولت مهندس موسوی به آقای هاشمی‌رفسنجانی؛ دوره انتقال دولت به سید محمد خاتمی، و انتقال دولت به آقای روحانی؛ در همه این دوره‌ها عضو کمیته انتقالی بودم که روال درستی را برای انتقال فراهم می‌کردیم. مثلا سه چهارماه آخر دولت مهندس موسوی، اعتقاد بر این بود که ما باید کاری کنیم تا در بهترین شرایط ممکن، دولت را تحویل دولت بعدی بدهیم. اعتقاد بر این بود که حتی بهتر از وضعی که خود در آن قرار داریم دولت را تحویل دهیم چون شروع کار دولت بعدی، در سه-چهار ماه اول به‌نوعی کارورزی است. همین مسئله در دولت آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی هم بود.

*در دوره انتقال دولت به دکتر روحانی وضعیت چگونه بود؟

ما به‌عنوان گروه تحویل‌گیرنده دولت یازدهم هیچ تفکری را مبنی بر حمایت از دولت بعدی ندیدیم. رفتار و اعمال دولت دهم نشانگر این بی‌تفاوتی بود که «به من هیچ ربطی ندارد». من آن زمان در مصاحبه‌ای گفتم که دولت یازدهم با انبار خالی، خزانه خالی و فکر خالی کار را شروع کرد.

دلیل اینکه به فکر خالی اشاره می‌کنید، چیست؟

دولت قبلی نیروها را که با توجه به خط و خطوط جمهوری اسلامی در دولت‌های قبلی حضور داشتند را بازنشسته یا اخراج کرد و سیستم را از وجود و تجربه نیروهای کارشناس و کاردان خالی کرد.

چرا دولت یازدهم این را در چهار سال گذشته توضیح نداد؟

من معتقدم که دکتر روحانی قصور کرد و به قول عده‌ای ازخودگذشتگی کرد. یعنی به مردم توضیح نداد که چه چیزی را تحویل گرفت. یک نمونه عینی که خود من هم شاهدش بودم همین مسئله رانتی هست که مجلس شورای اسلامی هم آن را پیگیری می‌کرد؛ این بود که دولت رانتی را به کسی داده و علوفه وارد کرده است. ما در کمیته انتقالی بررسی کردیم و متوجه شدیم که انبارهای دولت دقیقاً در 12 مرداد سال 1392 تخلیه خواهد شد. وقتی لیست کالای انبارها را از دولت دهم تحویل گرفتیم، دیدیم که دقیقاً در بخش کشاورزی خوراک دام، طیور، سم برای کشاورزی، قطعات یدکی برای کشاورزی، گندم و جو و غیره...انبار در زمان تحویل دولت خالی خواهد شد. یعنی دولت دهم هیچ مسئولیتی ندارد.

اگر شبکه انتقالی تشکیل نم یدادید و متوجه این نکته نمی شدید چه اتفاقی می افتاد؟

فرض کنید که دکتر روحانی اگر شبکه انتقالی را تشکیل نداده بود و دولت را در 15 مرداد سال 1392 تحویل می‌گرفت در آن صورت روز 15 مرداد مردم مرغ و تخم‌مرغ نداشتند، دام‌ها علوفه نداشتند. برای خوردن مرغ و تخم‌مرغ می‌شود صبر کرد ولی برای علوفه حیوانات باید چه‌کار کرد؟ سمی که برای مبارزه با آفت استفاده می‌شود از زمان سفارش تا زمان ساخت و تحویل دقیق سه ماه طول می‌کشد تا به دست مصرف‌کننده برسد. گندم را بر روی کشتی می‌توان به قیمت گران‌تر تهیه کرد اما سم در بازار نیست؛ باید سفارش بدهی تا در زمان معین ساخته و تولید بشود. ما با این بن‌بست بزرگ مواجه شدیم.

 شما در کمیته انتقالی چند نفر بودید؟

حدود 50 نفر در این کمیته عضو بودیم که شرایط را برای انتقال دولت دهم به یازدهم بررسی و آماده می‌کرد. وقتی با این شرایط مواجه شدیم؛ من به همراه آقایان نهاوندیان و ترکان با دکتر روحانی در مورد مسئله صحبت کردیم. گفتیم الان دستور شما قابلیت اجرایی ندارد. نه وزیر دارایی و نه بانک مرکزی برای شما گشایش اعتبار نمی‌کند و عملاً هم این همکاری را نکردند. اول این راه را در پیش گرفتیم و دولت قبلی همراهی و همکاری نکردند. دکتر روحانی ناچار شد و گفت به هر وسیله‌ای شده واردکننده‌ها را بخواهید تا کالای موردنیاز را وارد کند و بگویید هرکسی این کار را انجام دهد در روز تحویل دولت بدهی ایشان را تصفیه می‌کنیم. همه واردکننده‌ها را خواستیم؛ 7-10 نفر بودند. یکی از این‌ها اعتبار داشت که بدون پیش‌پرداخت به او کالا بدهند. بقیه نداشتند. حتی 10 درصد پیش‌پرداخت را دکتر روحانی نمی‌توانست بپردازد و گفت هرکسی که توانست کالای موردنیاز را وارد کند در اولین روز ریاست جمهوری پولش را پس می‌دهیم. یعنی دولت روحانی با این وضعیت کار را در اختیار گرفت. ممکن هست که در این شرایط رانتی هم کسی استفاده کرده باشد اما شرایط چنین شرایط پیچیده‌ای بود. کشوری که سالی 3.5 میلیون تن کود شیمیایی مصرف می‌کند، و از این حجم 1.5 میلیون تن وارداتی است؛ از این حجم 2100 تن در انبار بود آن‌هم برای دو ماه آینده. در این وضعیت دولت روحانی سرکار آمد. بانک مرکزی هم خالی بود. من آنجا گفتم که آقای روحانی شما اگر چهار سال شب و روز کارکنید و کشور را به‌روزی برسانید که آقای خاتمی تحویل آقای احمدی‌نژاد داد من به‌عنوان یک شهروند از شما سپاس‌گزار خواهم بود. دولت این وضعیت را تحویل گرفت.

یا اگر گزارش شرایط نفت را از آقای کاظم‌پور اردبیلی بخواهید می‌گوید که آنجا بدتر از وضعیت غذای مردم بود. پول‌ها به نام افرادی بود که در خارج از کشور ساکن بودند. هنوز هم به‌درستی معلوم نشده که این‌ها چه کسانی بودند. برای همین هست که اعتقاددارم دولت روحانی ازخودگذشتگی نه، واقعیت‌هایی را که تحویل گرفت و به مردم نگفت. الان‌هم دیگر این حرف‌ها خریدار ندارد. چنین دولتی که نفتش بالای 100 دلارفروش می‌رفت و علی‌رغم آن نقدینگی 600-700 هزار میلیارد تومانی داشت و یک بخش گسترده‌ای از نیروها را وارد دولت کرده بود؛ مثلاً در ریاست‌جمهوری نیروها در زمان شروع به کار دولت نهم زیر دو هزار نفر پرسنل داشت و موقع تحویل به دولت روحانی بالای 4 هزار نفر تحویل داد و هرکسی در هر شرایطی با نامه‌ای وارد بخش دولتی شد. روحانی اگر می‌توانست در پایان چهار سال دوران اول کشور را به شرایط سال 84 برگرداند؛ یعنی با 12 سال توقف، من نمره بالایی به دولت می‌دادم و می‌گویم این دولت کارآمد بوده است. سال 1396 ما اگر معادل با سال 1384 باشد دولت ما دولت کارآمدی بوده است.

 آیا این نمره را الآن به دولت می‌دهید؟

بله حتماً! امروز دولت دوازدهم در شرایط نرمال تری کار خود را شروع می کند و این نکته امیدی است برای آینده دولت در ایران. اگرچه هنوز هم معتقدم که باید دولت با مردم به صراحت و شفاف درباره موانع و مشکلات پیش روی خود صحبت کرد.

در همین رابطه