شبکه اجتماعی اینستاگرام در میان ایرانی‌ها بسیار محبوب است و بر اساس آمارهای غیررسمی 20 میلیون نفر ایرانی در اینستاگرام عضو هستند. این شبکه اجتماعی برای خیلی از این افراد تنها جنبه سرگرمی دارد اما برای «نفوذگران شبکه‌های اجتماعی» که صفحاتشان محبوب شده و طرفداران زیادی دارند، ابزار کسب درآمد است. هم خرده‌فروشان و هم صاحبان برندهای بزرگ برای تبلیغ کالاها و خدمات خود یا راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی به سراغ این افراد می‌آیند.
«لیز دان»، مدیر یک شرکت تبلیغاتی بین‌المللی که بیش از بیست سال در تحلیل برندهای دنیا تجربه دارد، معتقد است مشتری‌ها به نظرات شبکه اجتماعی خود مانند دوستشان، سلبریتی‌ها و همینطور نفوذگران دنیای مجازی در مقایسه با پیام‌های مستقیمی که از تبلیغات برندها می‌گیرند، بیشتر اعتماد می‌کنند.
در ایران هم با توجه به نفوذ بالای شبکه‌های اجتماعی، بازار تبلیغات در اینستاگرام حسابی گرم شده و بنگاه‌های اقتصادی از سویی و تبلیغات کننده‌ها از سویی دیگر از این فضا برای توسعه کسب‌وکار و کسب درآمد استفاده می‌کنند.
مینو یکی از این افراد است. 34 سال دارد. او به «پایگاه خبری اتاق ایران» می‌گوید ریاضی کاربردی خوانده و قبل از به دنیا آمدن دخترش کار تمام‌وقت داشته است. حالا کارش این است که از غذاهای مختلفی که درست می‌کند با موبایلش عکس بگیرد و در صفحه‌اش منتشر کند. او نه عکاسی خوانده، نه دوره آشپزی و مخاطب شناسی گذرانده است اما با خلاقیت و خوش‌ذوقی خودش و به اعتبار 211 هزار دنبال کننده می‌تواند ماهی چند میلیون درآمد داشته باشد. این قصه بسیاری از نفوذگران شبکه‌های اجتماعی است که در حال حاضر راهبری کمپین‌های تبلیغاتی برندهای بزرگ را در دست گرفته‌اند.
این افراد ابتدا صفحه اینستاگرامشان را برای سرگرمی و با عکس‌های معمولی شخصی راه می‌اندازند اما بعد از مدتی با بیشتر شدن دنبال‌کننده‌ها وارد دنیای تبلیغات می‌شوند. مینو اولین تبلیغش را از یک برند مشهور صنایع غذایی گرفته و حالا یک سال و نیم است که به‌عنوان کار دایم به تبلیغات در صفحه خود می‌پردازد. او در مورد تجربه اولین کارش می‌گوید: «قبل از شروع کار خیلی موافق تبلیغات نبودم و احساس می‌کردم کار خوبی نیست. خانواده‌ام هم خیلی موافق نبودند تا اینکه دستمزد اولین کار را گرفتم. رقم خوبی هم بود و حس خوبی به این کار پیدا کردم.»
هرچند ممکن است تبلیغات در اینستاگرام به مذاق عده‌ای خوش نباشد و صفحاتی که تبلیغات انجام می‌دهند را دنبال نکنند، اما تبلیغات نفوذگران از کالا و خدمات مختلف و معرفی این‌ها، ابزار رایج تبلیغاتی شده است. سارا که خودش ویراستار مجله است و صفحه‌اش در زمینه سبک زندگی فعال است، می‌گوید: «سه سال و نیم قبل که با 10 هزار دنبال کننده اولین تبلیغ را در صفحه‌ام گذاشتم خیلی مقاومت بود و حتی افرادی که الآن تبلیغ می‌کنند آن موقع کار مرا نمی‌پسندیدند؛ اما الآن با این موضوع خیلی راحت‌تر برخورد می‌شود و خود برندها فضای اینستاگرام را رصد می‌کنند و تبلیغ کالا و خدمات خود را به افرادی می‌سپارند که طرفداران بیشتری دارند.»
مهم‌ترین نکته در مدیریت صفحه‌های اینستاگرام داشتن خلاقیت و بروز بودن مدام است. در هر زمینه‌ای که فعالیت می‌کنند باید خلاقیت زیادی داشته باشند و برای هر پست و عکس زمان زیادی صرف کنند تا با عکس و نوشته‌‌ای جذاب طرفدارانشان را حفظ کنند. مینو در این مورد می‌گوید: «من الآن در جایگاهی هستم که طرفدارها منتظر من هستم و اگر بخواهم به کارم ادامه دهم باید در هر پست و عکس، چیز جدیدی برای عرضه داشته باشم؛ مثلاً دستور غذاهایی که می‌گذارم را از سایت‌های خارجی ترجمه می‌کنم. در مورد عکاسی هم این‌طور است مدام باید صحنه و زاویه عکاسی را عوض کنم تا همچنان برای دنبال‌کننده‌هایم جذاب بمانم.»
سارا با نزدیک به 90 هزار دنبال کننده با تائید حرف‌های مینو می‌گوید: «شاید سختی کار ما این باشد که همیشه باید صفحه‌مان را فعال نگاه داریم، حتی زمانی که حوصله نداریم یا حالمان خوب نیست. همینطور برای اینکه صفحه کاملاً تبلیغاتی نشود باید بین پست‌های تبلیغاتی یکی دو تا پست غیر تبلیغی بگذارم تا طرفدارها را از دست ندهم.»
مینو می‌گوید: «گذاشتن پست تبلیغاتی نیاز به پشتیبانی دارد، بعد از گذاشتن پست تا یکی دو ساعت بعد باید حواست به نظرات و فضای صفحه باشد و این موضوع را مدیریت کنی تا حرف و نظر بدی گذاشته نشود؛ من با هر پست تبلیغاتی که می‌گذارم کلی بازخورد منفی می‌گیرم؛ فالوئر از دست می‌دهم ریپورت و بلاک می‌شوم و کلی توهین می‌شنوم اما کار است دیگر. هر کاری سختی‌های خودش را دارد.»
نگاه‌ها به درآمد این نفوذگران شبکه‌های اجتماعی متفاوت است؛ از نظر خودشان کار آن‌ها وقت و خلاقیت زیادی می‌خواهد و آن‌ها به کمک هوش و فکر‌های جدید خودشان این درآمد را به دست می‌آورند. مینو در مورد درآمد کارش می‌گوید: «درآمد مشخصی ندارد چراکه چارچوب مشخصی ندارد، یک برند ممکن است رقمی پیشنهاد بدهد که خیلی فراتر از توقع ما است اما برند دیگری ممکن است رقمی پیشنهاد دهد که اصلاً به آن فکر هم نکنم چون من زیر یک‌میلیون تومان اصلاً کار نمی‌کنم.»
قیمت تبلیغات در اینستاگرام به عوامل زیادی بستگی دارد. سارا در این مورد می‌گوید: «قیمت تبلیغ با توجه به تعداد دنبال کننده‌ها، لایک‌ها و به‌طورکلی مشارکت مخاطبان در صفحه متفاوت است؛ اما به‌طورکلی صفحات بین 60 تا 80 هزار دنبال‌کننده برای هر تبلیغ بین 600 تا 800 هزار تومان می‌گیرند و به همین نسبت قیمت‌ها بالاتر می‌رود. به‌طور میانگین صفحه‌ای که 80 هزار فالوئر دارد می‌تواند تا ماهی سه میلیون تومان درآمد داشته باشد و صفحه‌ای که دویست هزار فالوئر دارد تا ماهی 7 تا 8 میلیون تومان هم ممکن است درآمد داشته باشد.»
قیمت استوری‌های اینستاگرام که تنها 24 ساعت ماندگار است هم گاهی تا یک میلیون تومان می‌رسد البته یک‌میلیون تومان برای صفحاتی است که مشارکت بسیار بالایی دارند. مینو در این مورد می‌گوید: «قیمت هر استوری در مورد صفحه‌های خوب و باکیفیت حداقل صد هزار تومان است و برای صفحات بین 50 تا 100 هزار دنبال‌کننده بین 150 تا 200 هزار تومان. هستند کسانی که برای استوری یک میلیون تومان هم می‌گیرند.»
نفوذگران شبکه‌های اجتماعی بستر جدیدی برای کمپین‌های تبلیغاتی ایجاد کرده‌اند و صاحبان برندهای بزرگ در زمانی مشخص به تعدادی از افراد در اینستاگرام پیشنهاد کار می‌دهند و محصول خود را این‌گونه در معرض دید افراد زیادی قرار می‌دهند. طبق بررسی‌های پایگاه خبری اتاق ایران، بیش از 90 درصد تبلیغاتی که برندهای بزرگ سفارش می‌دهند کمپین تبلیغاتی هستند و سفارش‌دهنده تبلیغ ضمن استفاده از ابزار دیگر تبلیغ مانند بیلبوردهای شهری، همزمان به تعدادی از نفوذگران اجتماعی هم در فضای مجازی سفارش تبلیغ می‌دهد. هر چند که راهبری تبلیغ با نفوذگران است اما سفارش دهنده باید عکس و مطلب نوشته شده را تأیید کند و بعد منتشر شود. سارا در این مورد به پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: «من چند روز قبل از انتشار تبلیغ، عکس را می‌گیرم و متن را هم آماده می‌کنم. شرکت و صاحب برند می‌بیند و تأیید می‌کند. البته به معنی سلب آزادی عمل ما نیست. کاملاً به اختیار خودمان است و فقط برای اینکه با موضوع اصلی فاصله زیادی نداشته باشه می‌خواهند که تبلیغ را قبل از انتشار ببینند.»
می‌توان گفت این نفوذگران اجتماعی سلبریتی‌های دنیای مجازی شده‌اند؛ فقط به گذاشتن یک عکس خوب اکتفا نمی‌کنند، طرفداران زیادی دارند که منتظرند آن‌ها را درگیر زندگی شخصی خودشان کنند، همان‌طور که سلبریتی‌های دنیای واقعی طرفدارانشان را به داخل خانه‌ها و زندگی شخصی خود می‌برند و این‌گونه برای خودشان جذابیت ایجاد می‌کنند، سلبریتی‌های دنیای مجازی نظیر اینستاگرام با گفتن صبح بخیر و احوال‌پرسی‌های روزانه، پرسیدن رنگ موردعلاقه افراد، تعریف از خونه مادربزرگ و همینطور به اشتراک گذاشتن تجربه‌های شخصی از زندگی و کار، دنبال کننده‌هایشان را درگیر زندگی خودشان می‌کنند.