چالش روادید، مانع اصلی توسعه گردشگری

کمیته گردشگری اتاق بازرگانی و صنعت اکو با محوریت بررسی وضعیت تبادل گردشگر میان کشورهای عضو صبح امروز در اتاق ایران تشکیل جلسه داد.

محمد جهانگیری، رئیس انجمن خدمات بین المللی سلامت ایران در ابتدای نشست گزارش گردشگری ایران را ارائه کرد و گفت: با رشد گردشگری بین‌المللی، تعداد بازدیدکنندگان در کشورهای در حال‌توسعه رو به فزونی نهاده است چرا که گردشگری توانسته سهم قابل‌توجهی از توسعه اقتصادی این مقاصد را به خود اختصاص دهد.

او ساختار پراکنده گردشگری را چالشی کلیدی برای دستیابی به چشم‌انداز مناسب یک مقصد عنوان کرد و افزود: شناخت ارتباط بین عناصر مختلف گردشگری در مقاصد مختلف به امری ضروری مبدل شده است. این امر سبب تخصیص بهینه منابع به برنامه‌های توسعه‌ای، کاهش بیکاری، بهبود توزیع درآمد، کاهش قیمت خدمات، افزایش ظرفیت اشغال هتل‌ها و در نهایت افزایش رقابت‌پذیری محصولات و خدمات گردشگری می‌شود.

جهانگیری مطالعه مدیریت زنجیره تامین را به عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها برای توسعه یک مقصد دانسته و ادامه داد: در دنیای امروز انجام کسب‌وکار به تنهایی امکان‌پذیر نخواهد بود. تمام کسب‌وکارها در جهت نیل به یک هدف مشترک به حمایت از یکدیگر نیازمندند. همچنان که رقابت جهانی‌تر می‌شود، نوآوری و خلاقیت نیز در حال جابجایی است.

به گفته جهانگیری افزایش مزیت رقابتی تنها در صورتی حاصل می‌شود که تمامی اعضای زنجیره تامین کاملا با یکدیگر هماهنگ باشند که این اتفاق در تجارت میان کشورهای اکو به خصوص در زمینه گردشگری باید ایجاد شود. او معتقد است که دستگاه‌های متولی گردشگری کشورهای اکو از انسجام لازم با یکدیگر برخوردار نیستند.

جهانگیری در اشاره به مباحث مطرح شده در جلسات گذشته درباره توانمندی‌های منطقه اکو در زمینه گردشگری و از جمله گردشگری سلامت خاطرنشان کرد: همه ما خواستار رفع موانع ویزایی از جمله لغو روادید به خصوص در مورد بیماران و گردشگران سلامت در منطقه اکو، برگزاری مجمع هتلداران و تورگردانان اکو، برگزاری هفته گردشگری در کشورهای عضو اکو و الزامات آن هستیم.

وی ادامه داد: همچنین خواستار برگزاری کارگاه گردشگری سلامت در ترکیه، برگزاری دومین کنفرانس و نمایشگاه گردشگری سلامت کشورهای عضو اکو در ایران، انتشار دومین کتاب گردشگری اکو، موافقت‌نامه با خطوط هوایی برای گسترش گردشگری در منطقه اکو و سایر تصمیمات و پیشنهاد‌ها با هماهنگی‌های دبیرخانه اکو و اتاق بازرگانی اکو هستیم. اما آیا به این تصمیمات و اهداف خود رسیده‌ایم؟

نماینده رئیس دبیرخانه گردشگری با ارائه آمار و ارقامی درباره صنعت گردشگری گفت: این صنعت تا سال 2030، 1800 میلیارد دلار گردش مالی را به خود اختصاص داده است. همچنین 9 درصد از تولید ناخالص داخلی و ایجاد یک شغل از هر 11 شغل به صنعت گردشگری اختصاص داشته است.

او ادامه داد:‌ صنعت گردشگری همچنین 1.5 تریلیون درآمد صادراتی، 6 درصد از صادرات و 30 درصد صادرات خدمات در جهان را به خود اختصاص داده است. توسعه گردشگری در منطقه اکو موجب افزایش ارزش‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و گسترش دوستی و تفاهم میان کشورها خواهد بود که نتیجه آن همکاری بیشتر میان دولت‌هاست.

جهانگیری رشد و بهبود موقعیت اقتصادی کشورهای منطقه در نظام بین‌الملل را خواست جمعی این کشورها دانست و افزود: یکی از راهکارهای رسیدن به این خواست جمعی، توسعه و ترویج منطقه به عنوان مقصد گردشگری جهان است. تبدیل منطقه اکو با جمعیتی بیش از 450 میلیون نفر به عنوان یک مقصد گردشگری جهانی، نیازمند تامین زیرساخت‌ها و ابزارهای لازم با رعایت استاندارهای جهانی صنعت گردشگری است. همچنین احیای جاده ابریشم در مسیر کشورهای عضو اکو برای افزایش تعاملات تجاری، فرهنگی و توسعه مراودات ملت‌های منطقه از نکات مهمی است که همواره باید مورد توجه مسئولان و سیاست‌گذاران قرار گیرد.

وی در ادامه نمایی از گردشگری جهان و کشورهای عضو ارائه داده و گفت: درآمد گردشگری جهان در سال 2015، 7 درصد از کل تجارت جهانی و معادل 1250 میلیارد دلار بوده است. همچنین درآمد جهانی گردشگری سلامت در سال 2012 معادل 140 میلیارد دلار بوده که این رقم در کشورهای اکو 100 میلیارد دلار است و نشان‌دهنده ظرفیت مناسب کشورهای اکو در این زمینه است. تعداد گردشگران ورودی به کشورهای اکو در سال 2012،‌ 55 میلیون نفر و همچنین در همین سال تعداد گردشگران اکو که به ایران وارد شده‌اند، 4 میلیون نفر بوده است.

نماینده رئیس دبیرخانه گردشگری، درآمد ایران از گردشگری در سال 2015 را معادل 7 میلیارد دلار اعلام کرد و افزود: در کشورهای اکو در سال‌های 2004، 2006 و 2014 میلادی میزان درآمد این صنعت به ترتیب حدود 40، 60 و 100 میلیارد دلار بوده است که این ارقام به معنای رشد 66 درصدی است.

جهانگیری جغرافیای طبیعی و فرهنگ و سنن مردم منطقه اکو را بستری مناسب برای توسعه همگن و متوازن گردشگری منطقه دانست و عنوان کرد: مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی با عنوان "شاخص رقابت‌پذیری و گردشگری و سفر" در سال 2016 با مطالعه 141 کشور جهان، در نهایت ایران را به عنوان اقتصادی‌ترین و ارزان‌ترین مقصد گردشگری جهان شناخته است. در سال‌های اخیر حدود 6 میلیون نفر گردشگر خارجی از ایران بازدید کردند که حدود 45 درصد آن‌ها از کشورهای منطقه اکو بوده‌اند.

وی در پایان سخنان خود ضمن ارائه پیشنهاد‌هایی برای گسترش صنعت گردشگری، بر اهمیت موضوع بیمه در این صنعت تاکید کرد و گفت: هماهنگی بیمه سفر و سلامت مشترکی بین کشورهای عضو اکو باعث تسهیل سفر مردم به این کشورها خواهد شد.

 ایران، دومین مقصد گردشگری در کشورهای عضو اکو

در ادامه نشست مهر عالم خان، دبیر کل اتاق بازرگانی و صنعت اکو مسئله روادید را همچنان مشکل اصلی در حوزه گردشگری دانست و بر لزوم تسهیل اخذ روادید برای گردشگران در منطقه اکو تاکید کرد.

او در گزارشی درباره صنعت توریسم گفت: گردشگری یکی از صنایع توسعه‌ای کشورها برای فقرزدایی و توسعه پایدار است. 56 میلیون توریسم از منطقه اکو مراجعه کرده‌اند که 5 درصد از توریسم کل دنیا را تشکیل می‌دهد. اولین مقصد گردشگری مناطق اکو کشور ترکیه و مقصد بعدی ایران بوده است، از سوی دیگر ایران اولین کشور توریست فرست به دیگر کشورها نیز بوده است.

به گفته مهر عالم خان در حال حاضر 7 پروژه در منطقه اکو برای ارتقای گردشگری در حال اجراست.

در ادامه نشست گردشگری هر یک از نمایندگان کشورهای عضو اکو به ارائه گزارش کوتاهی از وضعیت این صنعت در کشور خود پرداخت.

 کاهش تعداد گردشگران افغانستان به دلیل ناامنی

نماینده افغانستان با اشاره به 8 اثر تاریخی موجود در این کشور گفت: سال گذشته 30 هزار توریست داشتیم که این تعداد به دلیل نبود امنیت کاهش یافته است. 17 سال است در حال فراهم‌سازی بسترهای گردشگری هستیم و امیدواریم بتوانیم سالانه یک میلیون توریست جذب کنیم.

 پیشی گرفتن درآمد گردشگری ترکیه از صنعت خودروسازی

نماینده ترکیه با اشاره به افزایش تعداد گردشگران این کشور در 6 دهه گذشته گفت: تعداد گردشگران در 16 سال گذشته دو برابر شده است. می‌توان گفت درآمد حاصل از گردشگری از حوزه مواد غذایی و خودروسازی پیشی گرفته است.

وی معتقد است منطقه اکو پتانسیل فراوانی برای افزایش گردشگر دارد که از آن استفاده نکرده است.

 توسعه توریسم زیارتی در ازبکستان

نماینده ازبکستان با بیان اینکه تاریخ این کشور چیزی کم از پاریس و رم ندارد، بیان کرد: متاسفانه ما نمی‌توانیم آنچه داریم را به خوبی نمایش دهیم. سازمان اکو سکوی خوبی است که حداقل جاذبه‌هایمان را به کشورهای عضو معرفی کرده و از آن‌ها توریست جذب کنیم.

وی با اشاره به برخی جاذبه‌های گردشگری در این کشور مانند شهر بخارا ادامه داد: در حال ساخت مجتمع‌های بزرگ اقامتی و هتل هستیم تا بتوانیم گردشگری را به سنت ملی تبدیل کنیم.

نماینده ازبکستان توسعه توریسم زیارتی را یکی از اهداف این کشور عنوان کرد و گفت: با کمک کشور ترکیه سعی داریم گردشگرانی در حوزه توریسم زیارتی جذب کنیم، چرا که سنت و فرهنگی غنی در این زمینه داریم.

 پاکستان، قربانی خشونت‌های سیاسی

نماینده پاکستان ضمن معرفی جاذبه‌های گردشگری این کشور بیان کرد: پاکستان با کمک نیروهای امنیتی، مکانی امن برای گردشگران است. این کشور قربانی خشونت‌هایی بوده که مشکلات سیاسی آن را به وجود آورده است.

وی سال 2018 و 2019 را سال برنامه‌ریزی و برگزاری فستیوال برای تبادل گردشگر دانست.

نماینده پاکستان همچنین با تاکید بر لزوم اجرای سیستم الکترونیک برای صدور ویزا گفت: باید سیستمی مانند ویزای شنگن داشته باشیم، چنانچه گردشگر می‌تواند با یک ویزا به چند کشور اروپایی سفر کند.

برگزاری بازی‌های جهانی عشایر در سال 2018

در نهایت نماینده قرقیزستان با اشاره به اقدامات انجام شده برای توسعه توریسم در این کشور بیان کرد: سال 2016 بازی‌های جهانی عشایر را برگزار کردیم که توریست‌هایی از کشورهای مختلف در آن حضور داشتند. سال 2018 در ماه سپتامبر مجددا این مسابقه برگزار می‌شود.

به گفته وی قرقیزستان برای 60 کشور اعلام لغو روادید کرده که در حال بررسی است.

در پایان نشست محمدرضا کرباسی معاون بین‌الملل اتاق ایران اعلام کرد که در اکتبر 2018 ایران میزبان دومین کنفرانس-نمایشگاه گردشگری سلامت در شهر اردبیل خواهد بود.