کم‌آبی گریبان نخلستان‌ها را گرفت؛ تولید خرما در خطر

خرما به عنوان محصول اصلی بخش کشاورزی استان بوشهر با مشکلاتی از جمله تامین آب، بازاریابی، فراوری، بسته بندی و مکانیزاسیون روبرو است که فعالان بخش خصوصی و مسئولان دولتی این استان برای برطرف کردن این موانع و رونق بازار این میوه شیرین به گفت وگو نشستند.

تشکیل کارگروه ویژه نظارت بر صادرات، برگزاری جشنواره‌های ترویجی، تغییر شیوه آبیاری، پرداخت تسهیلات نوسازی، حذف پرداخت سهم بیمه کارفرما در واحدهای مربوط به فرآوری و بسته بندی خرما، محاسبه بهای برق بخش‌های مرتبط با نخیلات با تعرفه کشاورزی از محورهای گفت‌وگوی نشست فعالان بخش خصوصی و مسئولان دولتی در استان بوشهر بود.

رئیس انجمن خرمای استان بوشهر گفت: بخشی از مشکلات تولید خرما به نحوه آبیاری برمی گردد که با وجود گذشت سال ها تاکنون تغییری در شیوه آن حاصل نشده است.

ابوالقاسم کاووسی افزود: با وجود خشکسالی و قرار داشتن بوشهر در اقلیم کم آب، روش هایی برای سازگاری با این وضعیت وجود دارد که مهندسان خوش فکر باید آنها را یافته و زمینه نجات نخل ها را فراهم آورند.

وی اضافه کرد: رودخانه دالکی به عنوان یکی از منابع اصلی تامین کننده آب نخلستان های شهرستان دشتستان به حدی کم آب شده که آب به بسیاری از نخل ها نمی رسد و آنها ایستاده می میرند.

رئیس انجمن خرما استان بوشهر گفت: در شرایط کنونی که عملیات احداث سد دالکی دردست اجراست باید طرح های نوین آبیاری در نخلستان ها به موازات عملیات احداث این سد انجام شود.

وی ادامه داد: با شرایط موجود کم آبی یک‌هزار و 200 متر از مجموع طول 6 کیلومتری کانال آبیاری وحدتیه خاکی است که باعث هدر رفت بالای آب می شود.

کاووسی یادآور شد: با توجه به اینکه این کانال آب 50 هزار اصله نخل را تامین می‌کند باید زمینه بتنی و یا لوله گذاری آن فراهم شود تا در شرایط کنونی شاهد کم آبی نباشیم.

وی ادامه داد: در دشتستان سه میلیون اصله نخل وجود دارد که هر اصله ماهانه 10 هزار و 500 ریال حقابه پرداخت می کنند که جمع آن به 31 میلیارد و 500 میلیون ریال می رسد.

کاووسی ادامه داد: با توجه به هزینه های بالای نخلداران پرداخت این میزان حقابه توجیه اقتصادی ندارد و باید مورد بازنگری قرار گیرد.

دبیر انجمن خرمای استان بوشهر گفت: سرانه مصرف خرما در کشور پایین است و باید زمینه افزایش آن فراهم شود.

ابوالفضل روزی طلب افزود: با برگزاری یک رویداد ملی در پایان فصل برداشت خرما می توان به تحقق این موضوع کمک کرد.

وی اظهار کرد: با وجود اینکه خرما یکی از محصولات استراتژیک استان بوشهر است، فرآوری آن در سایر استان ها صورت می گیرد.

روزی طلب اظهار کرد: در استان بوشهر 80 هزار نفر بطور مستقیم در حوزه نخیلات اشتغال دارند که این میزان اشتغال ایجاب کرده نگاه ویژه تری به حوزه خرما شود.

دبیر خانه کشاورز استان بوشهر گفت: سالانه 150 هزار تن خرما، خارک و رطب در این استان تولید می شود که عمده بازار صادرات آن آسیای میانه و روسیه است.

صمیمی افزود: برای رونق صادرات این محصول کمک دولت به بخش خصوصی برای بازاریابی جهانی ضروری است.

وی یادآور شد: استفاده از چشم انداز نخلستان ها برای توسعه گردشگری از جمله مواردی است که در حوزه نخیلات باید مورد توجه قرار گیرد.

عضو هیات مدیره انجمن خرمای استان بوشهر گفت: برگزاری همایش و نمایشگاه خرما با حضور 6 استان خرما خیز کشور می تواند به بازاریابی این محصول کمک کند.

نادر خدادادی افزود: با برگزاری چنین نمایشگاه هایی باید مراحل تولید تا برداشت و فراوری و بسته بندی خرما در معرض نمایش بازدیدکنندگان قرار گیرد.

مدیرکل استاندارد استان بوشهر گفت: این ادراه کل یکی از سازمان های سه گانه در ارائه مجوز صادرات خرما محسوب می شود.

محمد رحیم بهره مند اظهار کرد: در واحدهای صنعتی ضوابط و مقررات مورد نیاز استاندارد رعایت شده ولی در واحدهای سنتی چنین چیزی مشاهده نمی شود.

وی افزود: در این ارتباط ارائه آموزش به عنوان یک راهکار اصولی باید در حوزه برداشت و بسته بندی خرما در دستور کار قرار گیرد.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر گفت: در صورت برگزاری جشنواره ملی خرما آمادگی داریم بحث تخصصی و علمی آن را بر عهد بگیریم.

رحیم خادمی افزود: در استان بوشهر اکنون 40 نوع خرما تولید می شود که برای ساماندهی اقدامات پس از برداشت برنامه های قابل توجهی در دست اجراست.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: طرح نخلستان برای برطرف کردن مشکلات ساختاری این بخش با طرح آبیاری نوین اجرایی شده که اعتبارات این عرصه تامین و تخصیص یافته است.

محمد تقی منوچهری افزود: با پیگیری‌های انجام شده در نیمه دوم سال گذشته و نیمه نخست امسال در مجموع طرح هایی با 180میلیارد ریال برای ادامه طرح نخلستان در استان بوشهر عملیاتی شده که در این زمینه، شبکه آبیاری در نخیلات به طول 160 کیلومتر اجرا می‌شود.

وی با اشاره به اجرای طرح آبیاری تحت فشار در سطح 2 هزار و 400 هکتار نخلستان های بخش سعدآباد اضافه کرد: در این ارتباط نیز 300 میلیارد ریال اعتبار پیش بینی شده است.

منوچهری ادامه داد: تاکنون در سطح 6 هزار 500 هکتار نخلستان‌های دشتستان طرح آبیاری تحت فشار اجرا شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر یادآور شد: برای مکانیزاسیون کشاورزی در این استان 140 میلیارد ریال تسهیلات اعتباری تخصیص یافته که متقاضیان باید از این فرصت استفاده کنند.

منوچهری اضافه کرد: یکهزار هکتار طرح آبیاری نوین نیز در نخلستان‌های اهرم تنگستان به اجرا درآمد که در این طرح از چاه‌های تجمعی استفاده شده است.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره خرما در استان بوشهر بیان کرد: بر اساس برنامه زمان‌بندی جشنواره خرما امسال برگزار و قابلیت‌ها و توانمندی‌های نخیلات به نمایش گذاشته می‌شود.

منوچهری با تاکید بر اصلاح و مرمت جاده بین نخلستان‌ها بیان کرد: مرمت جاده بین نخلستان‌ها مورد توجه ویژه قرار دارد که امسال این پروژه در نخلستان‌های دشتستان اجرایی می‌شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر گفت: استان بوشهر در تامین آب کشاورزی، صنعت و بخش‌های عمومی وضعیت مناسبی ندارد و بارش کم باران و برداشت بی رویه از دشت‌ها و چاه‌های آب سبب تشدید و افزایش بحران کم‌آبی در استان بوشهر شده است.

شاهیور رجایی افزود: خشکسالی‌های پی در پی سبب خشک و شور شدن چاه های آب شده که در این ارتباط طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در دشت‌های استان به اجرا درآمده است.

وی با تاکید بر ممنوع شدن توسعه و ایجاد باغ جدید در استان بوشهر گفت: با توجه به کاهش حجم آب در سفره‌های زیرزمینی و سدها، توسعه باغ در این استان ممنوع است و تنها افزایش عملکرد تولید در واحد سطح مورد توجه قرار دارد.

رجایی با اشاره به مزایای طرح تحول کشاورزی در باغ های نخیلات استان بوشهر اظهار داشت: با اجرای این طرح عملکرد تولید محصول در باغ ها و اراضی کشاورزی تا 2 برابر افزایش می‌یابد.

وی در ارتباط با دریافت تعرفه حقابه نخیلات گفت: حقابه دریافتی از کشاورزان برای اجرای طرح‌های زیرساختی از جمله شبکه‌های آبیاری نخیلات هزینه می‌شود.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: اجرای خوشه های صنعتی خرما با رویکرد علمی و دانش بنیان در سه سال گذشته باعث شد تا وضعیت تولید، فرآوری و صادرات این محصول بهبود یابد.

سید حسین حسینی محمدی با اشاره به برگزاری دوره‌های آموزشی تولید کنندگان خرما با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی استان بوشهر افزود: در قالب این دوره ها صاحبان صنایع آموزش‌های لازم در ارتباط با نحوه فراوری و بسته بندی خرما را فرا گرفتند.

حسینی محمدی گفت: با توسعه صنایع فراوری محصولات کشاورزی و بهبود کیفیت و توسعه صادرات خرما و معرفی این محصول در دنیا، برند خرمای استان بوشهر جهانی شد.

وی اضافه کرد: بر اساس تقویم تدوین شده، نمایشگاه تخصصی محصولات کشاورزی از جمله خرما و صنایع وابسته به این محصولات برگزار می‌شود.

حسینی محمدی با تاکید بر حمایت از مصرف کالای داخلی افزود: تحقق این مهم به تولید محصولات با کیفیت وابسته است که توجه به برند سازی، ارتقای کیفیت بسته بندی محصول و اصلاح شبکه‌های توزیع مورد توجه است.

استاندار بوشهر گفت: قرارگیری خرما در سبد غذایی خانوارهای ایرانی باید از طریق برگزاری جشنواره های ملی به عادت تبدیل شود.

عبدالکریم گراوند افزود: با توجه به اینکه در آستانه ماه رمضان قرار داریم باید از این فرصت برای رونق بازار خرمای این استان استفاده کرد که در این ارتباط راه اندازی مراکز ارائه با کیفیت این محصول در بوشهر و تهران ضروری است.

وی اضافه کرد: در ارتباط با صادرات محصول خرما دستگاه های نظارتی استان باید به منظور کسب جایگاه بین المللی برای خرمای صادراتی بوشهر نظارت های خود را تشدید کنند.

استاندار بوشهر یادآور شد: با ارائه خرما با کیفیت در بازارهای جهانی این محصول جایگاه خود را پیدا می کند.

گراوند در ارتباط با آبیاری نخیلات استان بوشهر اظهار کرد: ذخیره های آبی به میزان قابل توجهی کاهش یافته که در این زمینه نیاز است از منابع آبی موجود استفاده بهینه شود.

وی افزود: اجرای شیوه آبیاری نوین در سعد آباد و آبپخش شهرستان دشتستان دردست اجراست و این طرح باید در سایر نخیلات استان از جمله وحدتیه نیز در دستور کار قرار گیرد.

استاندار بوشهر ادامه داد: بتازگی نیز 20 میلیارد ریال اعتبار برای سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه ای استان بوشهر تعهد ایجاد شده تا ارتباط با کانال های آبیاری نخیلات دشتستان اقدام های موردنیاز را انجام دهند.

وی بیان کرد: کانال انتقال آب وحدتیه نیز هدررفت آب بسیار زیادی دارد باید با کار کارشناسی اقدام موردنیاز برای بتنی و لوله گذاری کردن آن انجام شود.

گراوند یادآور شد: در ارتباط با حذف سهم بیمه کارفرما در واحدهای مربوط به حوزه خرما و محاسبه برق مصرفی آنها (از جمله فرآوری و بسته بندی) با تعرفه کشاورزی نیز این مهم در کارگروه ستاد اقتصاد مقاومتی استان بوشهر مطرح می شود.

وی اظهار کرد: در ارتباط با وام های کم بهره نیز امکان پرداخت ها آنها در قالب های مختلفی از جمله مکانیزاسیون وجود دارد که نخلداران باید از این ظرفیت قانونی نهایت استفاده را ببرند.

گراوند اظهار داشت: در مجموع در همه حوزه ها و بویژه کشاورزی باید سیاست ها به گونه ای باشد که بخش خصوصی با کمک دولت بتواند امور مربوط به حوزه خود را عهده دار شود.

رئیس اتاق بوشهر گفت: برای کاهش هزینه های کشاورزان ضرورت دارد سازو کار محاسبه حامل های انرژی براساس تعرفه کشاورزی صورت گیرد.

خورشید گزدرازی ادامه داد: تسهیل در حمل و نقل حوزه کشاورزی بهسازی جاده های بین مزارع و نخیلات به عنوان یکی از خواسته های مهم کشاورزان است که باید پیگیری شود.

وی ادامه داد: تشکیل مرکزی برای تحقیق، پژوهش و توسعه فناوری خرما از مطالبات حوزه نخیلات است که باید در راستای بهبود بازار خرما در مسیر گام برداشت.

گزدرازی اظهار کرد: با توجه به بحران شدید کم آبی اصلاح الگوی آبیاری نخیلات استان از شیوه سنتی و غرقابی به نوین باید بیش از پیش مورد توجه باشد و تسریع شود.

وی ادامه داد: بسیاری از نخلستان ها نیازمند نوسازی است که برای تحقق این مهم باید تسهیلات کم بهره موردنیاز کشاورزان فراهم شود.

گزدرازی ادامه داد: پیگیری برای حذف حق بیمه سهم کارفرما در واحدهای مرتبط با خرما از جمله مواردی است که باید با هدف حمایت از اشتغال، تولید و صادرات مورد توجه کشاورزان قرار گیرد.

وی ادامه داد: در حوزه صادرات محصول خرما نیز برای ساماندهی مناسب باید کمیته ویژه نظارت بر صادرات محصول خرما تشکیل شود که در صورت تحقق چنین تشکلی اتاق بازرگانی مهیای همکاری با این تشکل خواهد بود.