در اواخر سال 2016 پیروزی دونالد ترامپ باعث شد که بازار فلزات اساسی تحت تأثیر وعدههای اقتصادی ترامپ مبنی بر کاهش مالیاتها و افزایش چشمگیر سرمایهگذاری در تأسیسات زیربنایی، رشد خیرهکنندهای را آغاز کند؛ اما اینک بازار فلزات اساسی به دلیل شدت گرفتن تهدیدهای تعرفهای ترامپ علیه چین و عملی شدن برخی از این تهدیدها، روزهای بسیار بدی را میگذراند.
قیمت مس که در اوایل ماه گذشته میلادی حتی به سقف 5 ساله خود نزدیک شده بود، ظرف کمتر از 5 هفته با سقوطی 16 درصدی به کمترین رقم خود در یک سال اخیر رسیده است. سایر فلزات اساسی مانند سرب، روی و آلومینیوم نیز در هفتههای اخیر با فشار فروش مواجه بوده و کاهش قیمتی بین 9 تا 21 درصد را تجربه کردهاند. پس از اعلام خبر وضع تعرفه وارداتی بر 200 میلیارد دلار کالای چینی از سوی دولت آمریکا، بازار فلزات اساسی بار دیگر شاهد افت چشمگیر قیمت مس، سرب، روی و آلومینیوم در معاملات روز چهارشنبه بود.
این وضعیت نابسامان حتی بر ارزش سهام شرکتهای معدنی نیز تأثیر گذاشته است، بهطوری که در معاملات روز چهارشنبه بورس هنگکنگ، قیمت سهام شرکت انگلیسی-سوئیسی گلنکور و شرکت قزاقستانی کاز مینرال که جزو بزرگترین شرکتهای معدنی جهان هستند، بیش از 4 درصد کاهش یافت. در این میان حتی طلا نیز که جزو فلزات اساسی به شمار نمیرود و بهعنوان یک فلز گرانبها همواره از نظر سرمایهگذاران، پناهگاهی امن در برابر نااطمینانیهای اقتصادی بوده است، بر اثر سردرگمی معاملهگران با کاهش قیمت مواجه شده است.
بازار فلزات اساسی همواره یک بازار مهم و سرنوشتساز برای اقتصاد جهانی بوده است، بهطوری که قبل از هر تغییر روندی در اقتصاد جهانی، ابتدا نشانههایی از تغییر در بازار فلزات اساسی نمایان میشود. به همین دلیل کاهش چشمگیر قیمت فلزات اساسی، نگرانیها از احتمال بروز یک رکود دیگر در اقتصاد جهانی را به اوج رسانده است. شاخصهای صنعتی اخیراً نشانههایی از تضعیف روند رشد اقتصاد جهانی را بروز دادهاند و اینک ترس از وقوع یک جنگ تجاری تمامعیار نیز بر تردیدهای سرمایهگذاران افزوده است.
سیمونا گامبارینی، تحلیلگر بازار کالاهای خام در مؤسسه کپیتال اکونومیکس لندن، در مورد فراز و فرود بازار فلزات اساسی پس از به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا میگوید: «جهش قیمت مس پس از انتخاب ترامپ به این دلیل اتفاق افتاد که وی قول داده بود سرمایهگذاری عظیمی را در حوزه تأسیسات زیربنایی کلید بزند. البته این سرمایهگذاری هنگفت در عمل انجام نشد و ما تنها شاهد رشد اندکی در توسعه زیرساختهای آمریکا بودیم. در مقابل، ترامپ وارد قلمرو حمایتگرایی شده و این مسئله بر چشمانداز رشد اقتصادی تأثیر منفی خواهد داشت».
در حالی که فهرست جدید کالاهای چینی مشمول تعرفههای تجاری آمریکا بسیار عریض و طویل است، در این میان مس و سایر فلزات اساسی بیش از سایر کالاهای این فهرست، از تهدیدهای ترامپ تأثیر پذیرفتهاند. در این فهرست نام بیش از 120 کالای مبتنی بر مس دیده میشود و از طرفی این فلز نقش مهمی را در صنایع الکترونیک ایفا میکند.
بااینوجود قیمت مس هنوز هم 25 درصد بالاتر از نوامبر 2016 –زمانی که دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شد- است؛ هرچند اگر روند نزولی کنونی ادامه یابد حتی ممکن است روزهای بد نیمه دوم سال 2015 برای بازار فلزات اساسی تکرار شود.
نیکلاس اسنودان، تحلیلگر دویچه بانک آلمان، در این خصوص میگوید: «بازار فلزات اساسی که پس از افت فاحش قیمتها در هفتههای اخیر کمی آرام گرفته بود، امروز بار دیگر اسیر اخبار ناخوشایند تعرفهای شد. اکنون مسئله این است که شدت جنگ تجاری آینده چقدر خواهد بود».