افزایش 22 درصدی صادرات بخش کشاورزی در سه ماهه نخست امسال

مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با انتشار گزارشی به بررسی آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در سه ماهه نخست سال 1397 و مقایسه آن با مدت مشابه سال‌های قبل پرداخته است.

این گزارش برای اطلاع رسانی فعالان اقتصادی و پژوهشگران با استفاده، پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده‌های مرکز آمار سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران بدست آمده است.

اطلاعات سال جاری با داده‌های شش سال گذشته (سا‌ل های 90 الی 96) مقایسه شده و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی، صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی، صنایع غذایی و تراز تجاری سه ماهه نخست سال 1397 و سال‌های قبل نیز قید شده است.

 صادرات

در سه ماهه نخست سال 1397، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 2022 هزار تن و به ارزش 1583 میلیون دلار می‌باشد که از نظر وزن 7.3 درصد و از نظر ارزش 13.6 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. میزان ارزش صادرات سه ماهه نخست سال 97 نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 22.2 درصد افزایش داشته و در مقایسه با کلیه سالهای قبل از آن بالاترین رقم بوده است.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی شامل انواع میوه‌های درختی به ارزش 343 میلیون دلار و سهم ارزشی 21.6 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی[1] به ارزش 306 میلیون دلار و سهم ارزشی 19.3 درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش 160 میلیون دلار و سهم ارزشی 10.1 درصد و زعفران 77.5 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.9 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. بیشترین میزان صادرات به کشورهای عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، ترکیه، آلمان و هند صورت گرفته که به ترتیب 53، 13.9، 6، 5.2، 3.9، 2.9، 2.2 و 2.2 درصد می‌باشد که در مجموع 89.3 درصد کل صادرات بخش کشاورزی را بخود اختصاص داده‌اند (جدول 1). متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 783 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (417 دلار) 88 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در سه ماهه نخست سال 97، 41550 ریال لحاظ گردیده است.

 جدول 1- سهم کشورهای عمده از صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در سه ماهه نخست سال 1397

 واردات

 میزان واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در این مدت 4722 هزار تن با ارزش 2538 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 56.4 درصد و از نظر ارزش 22.6 درصد کل واردات کشور را شامل می‌شود. میزان ارزش واردات 11.4 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و 19.6 درصد کمتر از سال 95 و 7.2 درصد کمتر از میانگین سالهای برنامه پنجم توسعه بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل ذرت به ارزش 442 میلیون دلار و سهم ارزشی 17.4 درصد، دانه سویا 373 میلیون دلار و سهم ارزشی 14.7 درصد، برنج به ارزش 375 میلیون دلار و سهم ارزشی 14.8 درصد، روغن نباتی به ارزش 191 میلیون دلار و سهم ارزشی 7.5 درصد، گوشت قرمز به ارزش 174 میلیون دلار و سهم ارزشی 6.9 درصد، انواع میوه به ارزش 147 میلیون دلار و سهم ارزشی 5.8 درصد جو به ارزش 135 میلیون دلار و سهم ارزشی 5.3 درصد و کنجاله دانه‌های روغنی به ارزش 113 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.5 درصد از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذای بوده که در مجموع حدود 77 درصد ارزش واردات بخش کشاورزی را شامل می‌شوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی این بخش در سه ماهه نخست سال 97، 537 دلار می‌باشد، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (1344 دلار) 60 درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 39740 ریال لحاظ گردیده است.

کشورهای عمده طرف معامله از نظر ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از آنها به ترتیب شامل هند 337، سوئیس 343، امارات متحده عربی 178، انگلستان 169، برزیل 141، هلند 88، پاکستان 81، فدراسیون روسیه 79، ترکیه 73، آلمان 38، مالزی 37 و چین 37 میلیون دلار بوده که سهم ارزشی هر یک از کشورهای فوق الذکر از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ترتیب 13.3، 13.5، 7، 6.6، 5.5، 3.5، 3.2، 3.1، 2.9، 1.5، 1.4 و 1.4 درصد بوده و در مجموع حدود 63 درصد کل ارزش واردات کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند (جدول 2).

جدول 2- سهم کشورهای عمده از واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در سه ماهه نخست سال 1397

 تراز تجاری

 محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه ماه نخست سال 1397، 955- میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 39 درصد بهبود یافته است (ارزش صادرات 22.2 درصد افزایش و ارزش واردات 11.4 درصد کاهش داشته است) و در بین سالهای 90 الی 96 بعد از سال 95 که 695- میلیون دلار بوده، کمترین میزان کسری تجاری را به خود اختصاص داده است.

میزان بارندگی

 طی 9 ماهه گذشته (1/7/96 الی 31/3/97) 166.7 میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 26.3 درصد کاهش و در مقایسه با بلند مدت (49 ساله) نیز 29.7 درصد کاهش داشته است.

[1] شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی، انواع کاهو، کلم و سایر سبزیجات تازه و همچنین هندوانه، خیار و خربزه می‌باشد.