عمران خان نیازی که حزبش در انتخابات پارلمانی اخیر پاکستان به پیروزی مهمی دست یافته است قصد دارد پس از در اختیار گرفتن دولت، اقدامات وسیعی در راستای خصوصی‌سازی شرکت‌های بزرگ دولتی صورت دهد.
اسد عمر، مدیرعامل اسبق شرکت هلدینگ صنعتی انگرو پاکستان و وزیر دارایی دولت در سایه این کشور تحت رهبری عمران خان، به خبرنگاران گفته است که واگذاری شرکت‌های بزرگ دولتی به بخش خصوصی، جزو نخستین برنامه‌هایی است که دولت جدید به دنبال اجرایی شدنش خواهد بود.
به گفته اسد عمر، طرح خصوصی‌سازی حدود 200 شرکت دولتی نه‌تنها الزامات صندوق بین‌المللی پول قبل از اعطای وام 12 میلیارد دلاری به پاکستان را محقق خواهد ساخت، بلکه می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌های دولت برای مقابله با بحران ارزی مطرح باشد. وی در خصوص این طرح می‌گوید: «ما قصد داریم سهام شرکت‌هایی که قرار است خصوصی شوند را در صندوقی که توسط بخش خصوصی مدیریت خواهد شد، قرار دهیم. ما می‌خواهیم این انتقال مالکیت ظرف 100 روز نخست دولت جدید انجام شود. نقش صندوق مذکور این است که تکلیف زیان‌ها و بدهی‌های شرکت‌های مورد نظر برای واگذاری به بخش خصوصی را پیش از انجام واگذاری مشخص کند. مثلاً یکی از آنها شرکت خطوط هوایی بین‌المللی پاکستان است که 406 میلیارد روپیه (3.3 میلیارد دلار) بدهی دارد».
حزب تحریک انصاف پاکستان به رهبری عمران خان نیازی اگرچه 116 کرسی –بیش از مجموع کرسی‌های دو رقیب اصلی خود یعنی مسلم لیگ و حزب مردم- در پارلمان این کشور به دست آورده است، اما این تعداد کرسی به‌تنهایی برای تشکیل دولت کافی نیست و مقامات حزب تلاش می‌کنند تا نظر موافق احزاب کوچک‌تر و نیز نمایندگان مستقل را جلب نمایند. به‌رغم عدم اطمینان در این زمینه، متحدان عمران خان از همین حالا برنامه‌ریزی برای اصلاحات اقتصادی و رفع مشکل تراز پرداخت‌های کشورشان را آغاز کرده‌اند.
صادرات کم و واردات زیاد باعث تحلیل رفتن ذخایر ارزی پاکستان شده است به‌طوری که این ذخایر حتی برای واردات دو ماه این کشور با روند کنونی نیز کفایت نمی‌کند. اسد عمر در این رابطه می‌گوید: «ما باید به‌محض در اختیار گرفتن دولت، دست به کار شویم. ما فقط چند هفته زمان داریم و نه چند ماه. پس باید قاطع و سریع باشیم و از همین حالا گزینه‌های موجود را بررسی کنیم».
درخواست دولت پاکستان برای وام 12 میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول قبلاً آماده شده است و این وام سیزدهمین و البته بزرگترین وامی خواهد بود که این کشور از صندوق بین‌المللی پول دریافت می‌کند. آخرین باری که پاکستان از صندوق بین‌المللی پول وام گرفت، پذیرفت که در مقابل دریافت این وام، نسبت به خصوصی‌سازی 68 شرکت دولتی اقدام کند؛ اما روند انجام کار پس از واگذاری تعداد کمی از این شرکت‌ها به بخش خصوصی متوقف شد تا صندوق بین‌المللی پول این بار سختگیرانه‌تر از قبل با پاکستان رفتار کند.
مقامات پاکستانی امیدوارند که طرح جدید حزب تحریک انصاف پاکستان برای خصوصی‌سازی 200 شرکت دولتی، صندوق بین‌المللی پول را متقاعد نماید که این کشور در زمینه اصلاحات اقتصادی بسیار جدی‌تر از گذشته است؛ هرچند در این میان برخی مسائل ژئوپلیتیکی نیز کار را برای پاکستان دشوار کرده‌اند.
هفته گذشته، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که صندوق بین‌المللی پول نباید تا زمانی که جزئیات وام هنگفت چین به پاکستان منتشر نشود، با پرداخت وام 12 میلیارد دلاری به این کشور موافقت کند. چین قصد دارد طی چند مرحله، 60 میلیارد دلار وام به پاکستان اعطا کند؛ وامی که قرار است صرف بهبود زیرساخت‌های این کشور فقیر شود. چین تاکنون موافقت خود را با انتشار جزئیات این وام از سوی مقامات اسلام‌آباد اعلام نکرده است.
مارک سوبل، نماینده اسبق آمریکا در صندوق بین‌المللی پول، در این خصوص می‌گوید: «اگر پاکستان می‌خواهد از صندوق بین‌المللی پول وام بگیرد، [طبق قوانین] لازم است اطلاعات دقیقی را در مورد سایر وام‌های خود و شرایط این وام‌ها در اختیار صندوق قرار دهد».
اما اسد عمر با اشاره به اینکه نگرانی‌های مقامات آمریکایی در نهایت مشکلی بر سر راه وام گرفتن پاکستان از صندوق بین‌المللی پول ایجاد نخواهد کرد، خاطرنشان می‌سازد: «ما اکنون نمی‌توانیم هیچ‌یک از گزینه‌ها –ازجمله وام صندوق بین‌المللی پول- را کنار بگذاریم. صحبت‌های پمپئو نیز بیشتر در مورد چین بوده است و نه پاکستان».
البته به گفته وزیر دارایی احتمالی پاکستان، این کشور علاوه بر وام گرفتن از چین و صندوق بین‌المللی پول، به گزینه‌های دیگری نیز برای حل مشکل ذخایر ارزی خود فکر می‌کند؛ گزینه‌هایی مانند کمک خواستن از پاکستانی‌های ساکن کشورهای خارجی، انتشار اوراق صکوک اسلامی و جلب موافقت عربستان برای به تعویق انداختن تسویه بهای نفت صادراتی این کشور به پاکستان.