اعضای کمیسیون کشاورزی اتاق ایران طی نشستی با برخی مدیران وزارت جهاد کشاورزی، وضعیت تولیدات باغی کشور را تشریح کردند. مشکل در واردات بذر، کود و سم باکیفیت، توقف کشت فراسرزمینی به دلیل گران بودن ارز، دقیق نبودن ارزش صادراتی اعلام شده محصولات و مواردی از این دست، محورهای این جلسه را تشکیل دادند.
غلامعلی فارغی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با اشاره به افزایش روزبه‌روز تعداد بخشنامه‌های دولتی و تبدیل هرکدام از آنها به سدی در برابر تولید و تجارت، تشریح کرد: امروز ایران وارد جنگی تمام عیار شده است. متأسفانه بخش خصوصی که باید در این جنگ میدان‌دار باشد، دست‌خالی است از سویی باید بیشترین هزینه این جنگ را هم بپردازد. امروز بخش خصوصی به حال خود رها شده و هیچ دستگاهی از آن حمایت نمی‌کند.
این فعال اقتصادی با انتقاد از عملکرد دولت از ابتدای سال جاری تاکنون، این سوال را مطرح کرد که چرا دولت وقتی سنگی را داخل چاه می‌اندازد و نمی‌تواند آن را درآورد به یاد بخش خصوصی می‌افتد؟ دولت طبق قانون باید قبل از اتخاذ تصمیم در مورد مسائل اقتصادی با بخش خصوصی و تشکل‌های مربوطه مشورت کند. چرا این کار را نمی‌کند؟
بر اساس اظهارات رئیس کمیسیون کشاورزی، فشارهای بیرونی در حال افزایش است، بخش خصوصی باید خود را برای مقابله با این محدودیت‌ها و فشارها تجهیز کند تا بتواند حضورش در بازارهای جهانی را حفظ کند اما در همین شرایط، فشارهای شدیدتری را از داخل احساس می‌کند. به طور حتم توان مقابله با در هر دو جبهه را ندارد.
فارغی بخشنامه مربوط به تعهد ارزی را غیراجرایی خواند و تأکید کرد: هیچ فعال اقتصادی مخالف آوردن ارز به داخل نیست اما این کار به زیرساخت‌های خاصی نیاز دارد. در چنین شرایطی که نقل و انتقالات مالی به سختی انجام می‌شود چگونه می‌توان انتظار داشت که صادرکننده به تعهد خود پایبند باشد.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران بخشنامه بانک مرکزی را غیرکارشناسی ارزیابی کرد و نتیجه آن را توقف صادرات دانست.
تنوع سبد صادراتی محصولات باغی اندک است
حبیب رادفر، مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تحریم‌ها یادآور شد: با شروع تحریم‌ها در بخش نوسازی ماشین‌آلات، تأمین قطعات، تأمین مواد اولیه، تهیه و تجهیز سردخانه‌ها و تأمین دستگاه‌های آزمایشگاهی دچار مشکل می‌شویم.
وی همچنین تنوع سبد صادراتی محصولات باغی کشور را ناچیز دانست و تشریح کرد: در حال حاضر تنها 6 محصول در این سبد وجود دارد؛ پسته، کشمش، زعفران، سیب، انار و انجیر. توان ایران در تولید محصولات باغی بسیار بالاست، بنابراین نبود تنوع در این سبد توجیه ندارد.
بر اساس اظهارات وی تحریم‌ها علیه ایران منجر به عدم حضور ایران در نمایشگاه‌ها می‌شود، درنتیجه نمی‌توانیم تولیدات خود را معرفی کنیم و این مسئله در تجارت کشور اثر منفی خواهد داشت.
مهدی حسینی، رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود ایران، از مشکل در تأمین سم و کود باکیفیت برای تولید محصولات گلخانه‌ای خبر داد و گفت: فضایی برای ورود سموم کم‌خطر به کشور وجود ندارد و همین مسئله به یک دغدغه تبدیل شده است. از سوی دیگر به دلیل عدم اختصاص ارز، بذر لازم وارد کشور نشده و پیش‌بینی می‌شود تا 5 ماه دیگر به دلیل نبود علف‌کش، از نظر تأمین گندم با مشکل روبه‌رو شویم.
صدرالدین نیاورانی، نایب‌رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، در مورد پیمان‌سپاری ارزی گفت: با تعداد قابل‌توجهی از کشورهای منطقه به صورت ریالی کار می‌کنیم، با این شرایط چگونه می‌توانیم تعهد ارزی بدهیم. از طرفی برخی از محصولات خود را مدت‌دار می‌فروشیم و در نتیجه نمی‌توانیم طبق بخشنامه ابلاغ شده، ظرف سه ماه تعهد ارزی خود را تسویه کنیم.
این فعال اقتصادی همچنین از امکان خراب شدن محصولاتی چون میوه و تره‌بار هنگام تحویل کالا سخن گفت و تأکید کرد: ممکن است وقتی کالا به دست خریدار برسد، اعلام کند که خراب است در این صورت پولی پرداخت نمی‌کند. در این وضعیت چگونه می‌توان تعهد ارزی را پاسخ داد؟
علیرضا شیخانی، دبیر انجمن کشت فراسرزمینی نیز از وضعیت ارز در کشور انتقاد و تصریح کرد: می‌گویند محصولات کشاورزی تولید شده بر اساس کشت فراسرزمینی را در داخل با ارز 4200 بفروشید. مگر می‌شود با ارز 12 یا 13 هزار تومانی اقدام به تولید محصولات کشاورزی کرد، آنگاه محصول تولیدشده را با ارز 4200 تومان فروخت؟ آیا خود مسئولان که چنین انتظاری دارند، این‌گونه عمل می‌کنند؟
امیر عابدی، نایب‌رئیس انجمن کشت فراسرزمینی در مورد تعهد ارزی پیشنهاد داد: صادرکنندگانی که با طرف‌های خود به صورت ریالی کار می‌کنند از دادن تعهد معاف شوند. مدت ارائه تعهد را از 3 ماه بیشتر در نظر بگیرند. در حال حاضر 5 درصد از ارزش کالای صادراتی را به صادرکننده تخفیف داده‌اند؛ یعنی صادرکننده می‌تواند به جای 100 درصد ارز دریافتی، 95 درصد آن را به داخل برگرداند. این رقم بسیار اندک است و باید به 20 درصد افزایش یابد.