رشد 27 درصدی صادرات محصولات کشاورزی در 6 ماهه نخست سال 97

مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با انتشار گزارشی به بررسی آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در 6 ماهه نخست سال 1397 و مقایسه آن با مدت مشابه سال‌های قبل پرداخته است.

این گزارش با بهره برداری، پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده های آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران بدست آمده است. اطلاعات ماهانه سال جاری با داده های مدت مشابه شش سال گذشته (سال‌های 90 الی 96) مقایسه شده و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری شش ماهه نخست سال 1397 و مدت مشابه سال های قبل نیز قید شده است.

• صادرات:

در شش ماهه نخست سال 1397، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 3 میلیون و 514 هزار تن و به ارزش 3149 میلیون دلار بوده که از نظر وزن 6.2 درصد و از نظر ارزش 13.6 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. میزان ارزش صادرات شش ماهه نخست سال 97 نسبت به مدت مشابه سال قبل 27.1 درصد افزایش داشته و در مقایسه با کلیه سال‌های قبل از آن بالاترین رقم بوده است.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوه های درختی به ارزش 583 میلیون دلار و سهم ارزشی 18.5 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی[1] به ارزش 564 میلیون دلار و سهم ارزشی 17.9 درصد، زعفران 151 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.8 درصد و ماهی به ارزش 117 میلیون دلار و سهم ارزشی 3.7 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. بیشترین میزان صادرات (از نظر ارزش) به کشور های عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، هند، آلمان، ترکمنستان، ترکیه و کویت صورت گرفته که به ترتیب40.8، 13.8، 6.8، 5.7، 3، 2.6، 2.4، 2.4، 2.3 و 1.8 درصد می باشد که در مجموع 81.6 درصد کل ارزش صادرات بخش کشاورزی کشورمان را بخود اختصاص داده اند (جدول 1). متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 896 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (408 دلار) 120 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در شش ماهه نخست سال 97، 41943 ریال لحاظ گردیده است.

جدول 1- سهم کشورهای عمده از صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در شش ماهه نخست سال 1397

• واردات:

 میزان واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در شش ماهه نخست سال جاری 9 میلیون و 625 هزار تن با ارزش 5297 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 59.3 درصد و از نظر ارزش 23.9 درصد کل واردات کشور را شامل می شود. میزان ارزش واردات 6.5 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و در مجموع 6 درصد کمتر از میانگین سال‌های برنامه پنجم توسعه بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در شش ماهه نخست سال 97، شامل ذرت 971 میلیون دلار و سهم ارزشی 18.3 درصد، برنج به ارزش 967 میلیون دلار و سهم ارزشی 18.2 درصد، دانه سویا به ارزش 705 میلیون دلار و سهم ارزشی 13.3 درصد، روغن نباتی به ارزش 462 میلیون دلار و سهم ارزشی 8.7 درصد، گوشت قرمز به ارزش 358 میلیون دلار و سهم ارزشی 6.8 درصد، انواع میوه به ارزش 242 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.6 درصد، جو به ارزش 219 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.1 درصد و کنجاله دانه های روغنی به ارزش 249 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.7 درصد از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که در مجموع 78.7 درصد ارزش واردات بخش کشاورزی را شامل می شوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی این بخش در شش ماهه نخست سال 97، 550 دلار می باشد، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (1368 دلار) 59.8 درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 41233 ریال لحاظ گردیده است.

کشورهای عمده طرف معامله از نظر ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از آنها به ترتیب شامل هند 897، سوئیس 700، امارات متحده عربی 496، سنگاپور 439، هلند 371، انگلستان 360، برزیل 227، ترکیه 203، فدراسیون روسیه 197 و پاکستان 173 میلیون دلار بوده که سهم ارزشی هر یک از کشورهای فوق الذکر از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ترتیب 16.9، 13.2، 9.4، 8.3، 7، 6.8، 4.3، 3.8، 3.7 و 3.3 درصد بوده و در مجموع حدود 76.7 درصد کل ارزش واردات کشورمان را به خود اختصاص داده اند (جدول 2).

جدول 2- سهم کشورهای عمده از واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در شش ماهه نخست سال 1397

• تراز تجاری:

 تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در شش ماه نخست سال 1397، 2148- میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 32.6 درصد بهبود یافته است (ارزش صادرات 27.1 درصد افزایش و ارزش واردات 6.5 درصد کاهش داشته است) کسری تراز تجاری شش ماهه نخست سال 97 نسبت به میانگین سالهای برنامه پنجم (2677- میلیون دلار)، 19.8 درصد بهبود داشته است.

• میزان بارندگی:

 طی 12 ماهه گذشته (96.7.1 الی 97.6.31) 171.1 میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 26.6 درصد کاهش و در مقایسه با بلند مدت (49 ساله) نیز 31.6 درصد کاهش داشته است.

[1] شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی، انواع کاهو، کلم و سایر سبزیجات تازه و یا خشک کرده و همچنین هندوانه، خیار و خربزه می باشد.