آهنگ رشد تورم تولیدکننده در آذرماه امسال متوقف شده و نسبت به ماه قبل با افت 4.5 درصدی مواجه شده است باوجوداین، همچنان تورم تولیدکننده در 12 ماه منتهی به آذرماه امسال 30.6 درصد برآورد شده که نسبت به تورم مصرف‌کننده بالاتر است.
طبق گزارش بانک مرکزی، شاخص بهای تولیدکننده در آذرماه 1397 نسبت به مدت مشابه سال قبل (تورم نقطه‌به‌نقطه) 53.9 درصد رشد کرده آن‌هم در شرایطی که تورم نقطه‌به‌نقطه مصرف‌کننده در آذرماه 37.4 درصد بوده است.
داده‌های منتشرشده از شاخص تورم تولیدکننده در آذرماه حاکی از این است که در این ماه، تورم ماهانه گروه ساخت (صنعت) 9.5 درصد و گروه حمل‌ونقل و انبارداری 0.2 درصد منفی بوده و آنچه باعث منفی شدن آهنگ رشد تورم تولید در این ماه شده، اثرگذاری گروه ساخت (صنعت) بوده است.
با وجود افت 935 درصد تورم ماهانه گروه ساخت (صنعت) این گروه همچنان بالاترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه را دارد که نسبت به آذرماه پارسال 66.6 درصد بالاتر است. نرخ 12 ماهه این گروه نیز 40.5 درصد است که از نرخ تورم سالانه دیگر گروه‌ها بیشتر است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد پیش از تشدید نابسامانی‌های ارزی و اقتصادی، همواره نرخ تورم تولیدکننده در محدوده نرخ تورم مصرف‌کننده و حتی پایین‌تر از آن قرار داشت اما در جریان تحولات اخیر اقتصادی، تحت تأثیر عوامل متعدد از جمله نوسان قیمت مواد اولیه، افزایش قابل‌توجهی در مقایسه با نرخ تورم مصرف‌کننده پیدا کرده است.
از دیگر مسائلی که می‌تواند فاصله فعلی دو نرخ تورم را توجیه کند، کاهش تقاضای مؤثر در بازارهاست که میزان فروش را کاهش داده و در شرایطی که هزینه تولید بالا می‌رود، تولیدکننده را مجبور به کاهش حاشیه سود برای حفظ بقا کرده است.
از سوی دیگر وجود کالاهای تولیدشده با نرخ‌های قبلی در بازار نیز باعث شده تورم مصرف آهنگ ملایم‌تری داشته باشد ضمن اینکه یکی دیگر از دلایل تخلیه نشدن کل تورم تولیدکننده در قیمت مصرف‌کننده کالاها، افزایش نیافتن دیگر هزینه‌های دخیل در قیمت مصرف‌کننده بود است که از جمله آنها می‌توان به هزینه انرژی، دستمزد، اجاره‌بها و ... اشاره کرد.
فعلاً بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی، میانگین هزینه تولید کالا و خدمات در همه بخش‌های اقتصاد ایران نسبت به سال قبل حدود یک‌سوم (معادل 30.6 درصد) بیشتر شده است.
فارغ از اینکه در ماه‌های اخیر شتاب رشد تورم تولید، سریع‌تر از رشد تورم مصرف بوده است، توجه به این نکته ضروری است که بالا بودن نرخ تورم تولید از نرخ تورم مصرف، عملاً به این معناست که روند رشد هزینه تمام‌شده تولید کالا و خدمات در اقتصاد ایران از رشد قیمت مصرف‌کننده بالاتر است و این موضوع به‌ناچار در آینده باید با افزایش تورم مصرف‌کننده رفع شود در غیر این صورت عملاً فعالیت‌های اقتصادی صرفه اقتصادی خود را از دست خواهند داشت.
از سوی دیگر بخش مهمی از هزینه‌های وارد شده به حوزه تولید از نامساعد بودن فضای کسب و کار و وجود مقررات و مجوزهای زائد ناشی می‌شود که رفع آنها می‌تواند تا حدی زیادی از اثرات تورمی بخش تولید بکاهد. نامساعد بودن محیط کسب و کار، همواره در طرح‌های پایش محیط کسب و کار که از سوی اتاق ایران انجام می‌شود، در صدر عناوین اظهار شده از سوی فعالان اقتصادی قرار دارد و اثرگذاری آن بر تورم تولید انکار شدنی نیست.
