در ماههای پایانی سال 2018 اقتصادهای نوظهور جهان توانستند خود را کم و بیش از بحرانی که افت چشمگیر شاخص بازارهای سهام و کاهش شدید ارزش پول ملی آنها را در پی داشت، خارج کنند اما به نظر می‌رسد این کشورها باید در سال 2019 منتظر روزهای دشوارتری باشند.
افزایش نرخ بهره در آمریکا، تقویت دلار، جنگ تجاری آمریکا و چین، نوسانات قیمت نفت و نیز به قدرت رسیدن رهبران پوپولیست در دو اقتصاد بزرگ منطقه آمریکای لاتین جزو مهم‌ترین مشکلاتی هستند که احتمالاً در سال جدید اقتصادهای نوظهور را تحت فشار قرار خواهند داد.
آنتونی پیترز، تحلیل‌گر مستقل اقتصاد کشورهای درحال‌توسعه و همکار سابق مؤسسه کارگزاری و خدمات مالی بلاک اکس لندن، در این خصوص می‌گوید: «ارزش دارایی‌ها در اقتصادهای نوظهور به‌شدت کاهش یافته است اما این امکان وجود دارد که روند نزولی بازارهای سهام در این کشورها تا جایی که هیچ‌کس حتی فکرش را هم نمی‌کند، ادامه یابد».
فدرال رزرو و دلار
سرمایه‌گذاران و فعالان بازارهای جهانی به‌دقت اخبار بانک مرکزی آمریکا موسوم به فدرال رزرو را پیگیری می‌کنند و می‌خواهند بدانند اختلافات اخیر بین دونالد ترامپ و جروم پاول (رئیس فدرال رزرو) بر سر نرخ بهره تا کجا پیش خواهد رفت. اخیراً شایعاتی در مورد برکناری قریب‌الوقوع جروم پاول توسط دونالد ترامپ منتشر شده است اما استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، به سرمایه‌گذاران نگران اطمینان داده است که این شایعات صحت ندارد و جروم پاول همچنان در سمت خود باقی خواهد ماند.
از سوی دیگر بانک مرکزی اروپا (ECB) نیز به‌تازگی اعلام کرده است که قصد دارد سیاست خرید گسترده اوراق قرضه دولت‌های منطقه را متوقف سازد. انتظار می‌رود که این تصمیم بر مشکلات اقتصادهای نوظهور اروپایی مانند مجارستان و لهستان بیافزاید.
دیگر اقتصادهای نوظهور که برای دستیابی به نرخ‌های رشد بالا شدیداً به سرمایه‌گذاری خارجی وابسته هستند نیز از تحولات اخیر بانک‌های مرکزی اروپا و آمریکا متضرر خواهند شد و دشواری‌های بیشتری را در جذب سرمایه‌گذاران خارجی تحمل خواهند کرد.
چین و جنگ تجاری
شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، اخیراً در دیدار با تعدادی از فعالان اقتصادی سرشناس کشورش اعلام کرده است که کشورش قصد ندارد به‌راحتی تسلیم خواسته‌های تجاری آمریکا شود. شدت گرفتن جنگ تجاری بین چین و آمریکا به‌عنوان دو اقتصاد بزرگ جهان می‌تواند فشار مضاعفی را بر بازارهای سهام آسیایی وارد کند، چنان‌که همین حالا نیز این بازارها وضعیت چندان مساعدی ندارند. بورس شانگهای چین در سال 2018 بدترین سال خود پس از بحران جهانی 2008 را پشت سر گذاشت و بازارهای بورس کره‌جنوبی و تایوان نیز افت شدیدی را تجربه کردند.
قدرت گرفتن پوپولیست‌ها
برزیل و مکزیک سال 2019 را با دو رئیس‌جمهور پوپولیست (البته با جهت‌گیری‌های اقتصادی کاملاً متفاوت) آغاز خواهند کرد. در برزیل ژایر بولسونارو –که گرایش راست افراطی دارد- پس از پیروزی در انتخابات اعلام کرد که قصد دارد دهها شرکت دولتی این کشور را به بخش خصوصی واگذار کند. وی همچنین پابلو گوئده، اقتصاددان فارغ‌التحصیل دانشگاه شیکاگو آمریکا را به‌عنوان مشاور اقتصادی خود انتخاب کرده است. چنین تصمیماتی رشد قابل‌توجه شاخص بازارهای بورس برزیل را به دنبال داشته است اما نباید فراموش کرد که تداوم این روند صعودی زمانی تضمین خواهد شد که رئیس‌جمهور جدید بتواند اصلاحات اقتصادی به‌ویژه در حوزه نظام بازنشستگی را به سرانجام برساند.
در مکزیک نیز آندرس مانوئل لوپز اوبرادور که دوره ریاست جمهوری خود را در آخرین ماه سال 2018 آغاز کرد اگرچه در ابتدا با امضای فرمان لغو طرح احداث فرودگاه 13 میلیارد دلاری مکزیکو سیتی نگرانی‌هایی را در بین سرمایه‌گذاران کشورش پدید آورد اما پس از انتشار بودجه سال 2019 و موفقیت طرح بازخرید 1.8 میلیارد دلار از اوراق قرضه دولت –که برای تأمین مالی طرح احداث فرودگاه جدید مکزیکو سیتی منتشر شده بود- این نگرانی‌ها رو به کاهش نهاد. با این حال سرمایه‌گذاران همچنان منتظرند ببیند که آیا دولت جدید خواهد توانست بدون دچار شدن به کسری بودجه، هزینه‌های بیشتری را برای توسعه برنامه‌های حمایتی و تأمین اجتماعی تقبل کند یا خیر.
تحریم‌های آمریکا علیه روسیه
حتی پس از اینکه وزارت خزانه‌داری آمریکا از آمادگی خود برای پایان بخشیدن به تحریم‌های وضع‌شده علیه شرکت روسی دریپساکا (بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم در جهان) خبر داد، سرمایه‌گذاران همچنان نگران تصمیم کنگره آمریکا در این مورد هستند. اگر تحقیقات رابرت مولر، بازرس ویژه پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا، به نتیجه‌ای نامطلوب (برای روسیه) ختم شود، آنگاه باید منتظر وضع تحریم‌های جدید علیه شرکت‌ها و بانک‌های دولتی روسیه از سوی کنگره آمریکا بود.
کاهش قیمت نفت
پس از آن‌که در اوایل ماه اکتبر قیمت نفت به بالاترین میزان خود در چهار سال اخیر رسید، روند بازار به ناگاه تغییر کرد و ظرف کمتر از سه ماه بهای هر بشکه نفت برنت دریای شمال از حدود 87 دلار به کمتر از 55 دلار رسید. کاهش قیمت نفت برای برخی کشورهای درحال‌توسعه اتفاقی بسیار ناگوار قلمداد می‌شود. در این میان عربستان بیش از سایر کشورهای درحال‌توسعه نگران اوضاع بازار نفت است زیرا بر اساس محاسبات کارشناسان بلومبرگ، اگر متوسط قیمت نفت در سال 2019 کمتر از 95 دلار در هر بشکه باشد، دولت عربستان دچار کسری بودجه خواهد شد. کسری بودجه دولت عربستان در حالی اتفاق خواهد افتاد که ماجرای قتل جمال خاشقجی موجب شده است تا بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی قید حضور در عربستان را بزنند و این کشور را در شرایط دشواری قرار دهند.
چند انتخابات سرنوشت‌ساز در اقتصادهای نوظهور
در سال 2019 چندین انتخابات مهم در کشورهای درحال‌توسعه و اقتصادهای نوظهور برگزار خواهد شد که نتایج آنها تأثیر مستقیمی بر تصمیمات سرمایه‌گذاران خواهد داشت. در هند که یکی از بزرگترین اقتصادهای نوظهور به شمار می‌رود و در سال‌های اخیر همواره بیشترین نرخ رشد را در بین اقتصادهای بزرگ جهان داشته است، سرمایه‌گذاران از این نگرانند که مبادا نخست‌وزیر نارندا مودی مجبور به تشکیل دولت ائتلافی شود و نتواند اصلاحات اقتصادی مد نظر خود را ادامه دهد.
تایلند نیز کمتر از دو ماه دیگر شاهد برگزاری اولین انتخابات پارلمانی خود پس از کودتای سال 2014 خواهد بود؛ انتخاباتی که تاکنون چند بار به تعویق افتاده و سرمایه‌گذاران بیم آن دارند که مبادا این انتخابات نیز برگزار نشود یا به ناآرامی‌های اجتماعی بیانجامد. در اندونزی نیز رئیس‌جمهور جوکو ویدودو در اواسط ماه آوریل (اواخر فروردین 98) با پرابوو سوبیانتو که یک ژنرال بازنشسته است رقابت خواهد کرد.
در آرژانتین نیز رئیس‌جمهور مائوریسیو ماکری که محبوبیت خاصی در بین سرمایه‌گذاران خارجی دارد باید در اواخر اکتبر (اوایل آبان) برای حفظ جایگاه خود با حریفانی سرسخت رقابت کند. رکود اقتصادی از یک سو و نزدیک شدن نرخ تورم به مرز 50 درصد از سوی دیگر باعث شده است که خطر گرایش توده‌های مردم آرژانتین به رئیس‌جمهور سابق و پوپولیست این کشور یعنی کریستینا فرناندز د کرشنر بیشتر احساس شود.
انتخابات عمومی آفریقای جنوبی نیز در اواسط سال 2019 برگزار خواهد شد و اگر رئیس‌جمهور سیریل رامافوسا نتواند در این انتخابات به پیروزی برسد، اصلاحات او در راستای تقویت نظام اقتصادی مبتنی بر بازار، ناتمام خواهد ماند.
مردم نیجریه نیز در اواسط فوریه (اواخر بهمن) به پای صندوق‌های رأی خواهند رفت تا از بین رئیس‌جمهور محمد بوهاری که دولتش توفیق چندانی در عرصه اقتصادی نداشته است و آتیکو ابوبکر، معاون سابق رئیس‌جمهور که گرایش بیشتری به تقویت بخش خصوصی دارد، دست به انتخاب بزنند.