مدیرعامل گروه تجاری هلندی-انگلیسی ویتول که بزرگترین شرکت مبادله انرژی در جهان به شمار می‌رود، می‌گوید کاهش تولید نفت اوپک و نیز تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران و ونزوئلا موجب کمبود محسوس عرضه نفت سنگین در بازارهای جهانی شده و شرایط را برای تداوم روند صعودی قیمت نفت فراهم ساخته است.
راسل هاردی، مدیرعامل گروه مبادله انرژی و کالاهای اساسی ویتول، در مصاحبه اختصاصی با شبکه خبری بلومبرگ در حاشیه کنفرانس بین‌المللی نفت در لندن اعلام کرد حداقل تا سه‌ماهه سوم سال جاری میلادی کمبود عرضه نفت در بازار کاملاً محسوس خواهد بود و قیمت نفت پتانسیل افزایش نسبت به ارقام کنونی را خواهد داشت.
در حالی که تولیدکنندگان نفت در تگزاس و سایر ایالت‌های نفت‌خیز آمریکا روزانه حجم عظیمی از نفت سبک، شیرین و باکیفیت را روانه بازار می‌کنند، پالایشگاه‌هایی که قبلاً میلیاردها دلار برای اعمال تغییرات در تأسیسات خود به‌منظور پالایش گریدهای نفتی سنگین هزینه کرده‌اند، در جست‌وجوی نفت سنگین و ترش حاضرند مبالغ بالاتری را نسبت به قبل بپردازند. جالب اینجاست که قیمت کمتر نفت سنگین و ترش در مقایسه با نفت سبک و شیرین مهم‌ترین دلیلی بوده که بسیاری از پالایشگاه‌ها را به سمت اعمال تغییر در تأسیسات خود سوق داده است، اما اینک آنها نمی‌توانند از هزینه‌ای که برای این کار متحمل شده‌اند بهره کافی را ببرند.
مدیرعامل گروه ویتول در این خصوص به بلومبرگ گفت: «احتمالاً ما طی شش ماه آینده همچنان شاهد کاهش عرضه نفت سنگین خواهیم بود. تصمیم اوپک برای کاهش تولید نفت و شرایط کنونی ایران بدین معناست که نفت کمتری در دسترس بازار است و اینک مسئله ونزوئلا نیز به آن افزوده شده است.»
اخیراً اختلاف قیمت نفت ختم دبی و نفت برنت دریای شمال که منعکس‌کننده فاصله قیمتی نفت سنگین و نفت سبک در بازارهای جهانی است، به کمترین میزان خود در 9 سال اخیر رسیده است تا مشخص شود که کمبود عرضه نفت سنگین در بازار را باید کاملاً جدی گرفت.
کمبود عرضه نفت سنگین در بازار و نقش آن بالاتر رفتن قیمت نفت سنگین و نزدیک شدنش به قیمت نفت سبک، خبر بسیار خوبی برای تولیدکنندگان بزرگ اوپک مانند عربستان و عراق قلمداد می‌شود زیرا این کشورها اغلب نفت سنگین و ترش تولید می‌کنند و گریدهای نفتی سبک و شیرین وزن کمتری در سبدهای نفتی آنها دارد.
البته وقتی عرضه نفت سبک در بازار زیاد شود، تولید بنزین نیز افزایش می‌یابد و این به نفع رانندگان خودروهای سواری خواهد بود؛ اما از سوی دیگر کاهش عرضه نفت سنگین، رانندگان خودروهای دیزلی را تحت فشار قرار خواهد داد. پالایشگاه‌های معمولاً برای تولید بنزین از نفت سبک و برای تولید گازوئیل از نفت سنگین استفاده می‌کنند.
شرکت ویتول از این نکات بازار نفت –که شاید کمتر مورد توجه سایرین قرار گیرد- درک مناسبی دارد زیرا این شرکت اگرچه به اندازه غول‌هایی مانند اکسون موبیل، رویال داچ شل و ... در بازار نفت معروف نیست اما در عین حال بزرگترین مبادله‌کننده نفت در جهان محسوب می‌شود و از تخصص کافی در این زمینه برخوردار است. شرکت ویتول روزانه بیش از 7 میلیون بشکه نفت در بازار معامله می‌کند که این میزان نفت برای تأمین نیاز مصرف‌کنندگان در کشورهای آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا کافی است.
به گفته راسل هاردی، مدیرعامل این شرکت، رالی اخیر در بازار نفت که عبور قیمت نفت برنت از مرز 65 دلار را رقم زد کاملاً بر اساس معیارهای بنیادی (فاندامنتال) قابل توجیه است. در مقابل، وی تأکید می‌کند که سقوط بیش از 30 درصدی قیمت نفت در سه‌ماهه پایانی سال 2018 کمی غیرعقلایی بوده و به دلیل هیجانات منفی بازار اتفاق افتاده است.
اگرچه شرکت ویتول به تداوم روندی صعودی نفت حداقل تا پایان نیمه نخست سال جاری میلادی و حتی کمی بعد از آن اعتقاد دارد، اما در گزارش‌های اخیر خود تأکید کرده است که افزایش تولید نفت شیل در سه‌ماهه پایانی سال می‌تواند روند قیمت‌ها را معکوس کند. طی ماههای آینده خطوط لوله جدیدی که حوضه نفتی پرمیان تگزاس را به خلیج مکزیک متصل می‌کنند، به بهره‌برداری خواهند رسید و شرایط برای افزایش صادرات نفت از این منطقه فراهم خواهد شد. از طرفی کاهش نرخ رشد تقاضای نفت نیز عامل دیگری است که در ماههای آینده بر بازار نفت فشار خواهد آورد.
مدیرعامل ویتول در این رابطه نیز به بلومبرگ گفت: «کماکان یک علامت سؤال بزرگ در مورد جهت بازار نفت در سه‌ماهه پایانی امسال دیده می‌شود. اکنون مقدار مشخصی نفت در تگزاس در انتظار فراهم شدن امکانات لجستیکی لازم است تا به بازارهای خارجی صادر شود. وقتی خطوط لوله به بهره‌برداری برسند، تولید نفت از برخی چاههایی که البته هنوز هم عملیات حفاری آنها به پایان نرسیده است، افزایش خواهد یافت. بدین ترتیب ما باید انتظار افزایش تولید در ماههای آینده را داشته باشیم.»
هفته گذشته تولید نفت آمریکا برای اولین بار در تاریخ این کشور از مرز 12 میلیون بشکه در روز عبور کرد. صادرات ناخالص نفت آمریکا نیز اخیراً به 3.6 میلیون بشکه در روز یعنی بالاتر از صادرات نفت تک‌تک اعضای اوپک به‌جز عربستان و عراق رسیده است.
با این حال راسل هاردی تأکید می‌کند که اوپک به‌رغم دشواری‌های موجود همچنان برای بالا نگاه داشتن قیمت نفت تلاش می‌کند و تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران و ونزوئلا نیز مزید بر علت خواهد شد تا عرضه در بازار نفت همچنان فاصله اندک و معقولی با تقاضا داشته باشد.