«0.5» درصد! کل سهم ایران از انرژیهای تجدیدپذیر تنها نیمدرصد است در حالیکه این سهم باید 23.7درصد باشد. اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده امریکا اخیراً گزارش مفصلی را در مورد انرژیهای تجدیدپذیر در ایران در دوران پساتحریم منتشر کردهاست. بر اساس این گزارش، برداشته شدن تحریمها علیه ایران فرصتی را برای بازار انرژیهای نو در این کشور فراهم کردهاست. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده امریکا، در صورتیکه سرمایهگذاریهای درستی در این عرصه انجام شود، افقهای روشنی پیش روی صنعت تجدیدپذیرها در ایران قرار خواهد گرفت. مهدی شریفی نیکنفس عضو کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق ایران در این باره در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «برای اینکه صنعت انرژیهای تجدیدپذیر در ایران توسعه پیدا کند ابتدا باید قیمت خریدِ تضمینی داشته باشد.» اما سیاستی که وزارت نیرو در پیش گرفته تقریباً بر خلاف صحبتهای این عضو اتاق تهران است. وزارت نیرو اخیراً اقدام به کاهش قیمت خرید انرژیهای تجدیدپذیر کرده که سرمایهگذاران و فعالان در این صنعت را با مشکلات و سردرگمیهایی مواجه کردهاست.
انرژیهای تجدیدپذیر که از آن را با عنوان انرژیهای نو نیز یاد میشود در کانون توجه فعالان صنعت انرژی در جهان قرار گرفتهاست. شریفی نیکنفس در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران در مورد چرایی این مسئله میگوید: «همراه با مسئله کاهش مصرف سوختهای فسیلی و آلایندگی آنها، توجه ویژهای به انرژیهای تجدیدپذیر صورت گرفتهاست. از طرفی ایران نیز در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر به ویژه انرژیهای خورشیدی توان بالایی دارد چرا که از 365 روز سال، به طور متوسط 300 روز آفتابی در این کشور وجود دارد.»
با توجه به اظهارات این فعال اقتصادی، سرمایهگذاری در بخش انرژیهای تجدیدپذیر میتواند مزیتهای بسیاری با خود داشته باشد. او میگوید: «ما میتوانیم از ظرفیتهای موجود خورشیدی برای سرمایهگذاری و تولید انرژیهای تجدیدپذیر استفاده کنیم و به این ترتیب هم در مصرف سوختهای فسیلی صرفهجویی کنیم و هم اینکه سوختهای فسیلی را در صنایع تکمیلی و صادرات مورد استفاده قرار بدهیم.»
برنامه ششم توسعه نیز بیتوجه به مسئله انرژیهای تجدیدپذیر نبودهاست اما وزارت نیرو به گونه دیگری عمل کردهاست. شریفی نیکنفس میگوید: «در برنامه ششم توسعه نیز به انرژیهای تجدیدپذیر پرداخته شدهاست اما وزارت نیرو قیمت خرید این انرژی را به هر دلیلی کاهش دادهاست.» او با انتقاد از این اقدام وزارت نیرو میگوید: «قیمت انرژیهای تجدیدپذیر حداقل باید برای 5 تا 10 سال ثابت نگه داشته شود تا سرمایهگذاری بتواند با اطمینان در این صنعت فعالیت کند و در آن سرمایهگذاری کند.»
به این ترتیب وزارت نیرو با کاهش قیمت خرید انرژیهای نو باعث سردرگمی و مشکل برای سرمایهگذاران شدهاست. این عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران میگوید: «اخیراً ما در کمیسیون انرژی به این مسئله پرداختهایم و بناست اتاق ایران در همین راستا مکاتباتی داشته باشد چرا که انرژیهای تجدیدپذیر جزو اولویتهای ماست.» او ادامه میدهد: «به هر حال سرمایهگذار باید فرمول مشخصی برای قیمت مثلاً 10سال آیندهاش داشته باشد مثل قیمت خوراک پتروشیمی که وزارت نفت فرمولی برای 10سال آینده داد. به این ترتیب سرمایهگذار میداند که تا 10سال آینده چگونه باید سرمایهگذاری کند.»
ایران سهم خوبی از انرژیهای تجدیدپذیر ندارد و فاصله بسیاری با هدف تعیینشده خود دارد. طبق گفته شریفی نیکنفس، سهم ایران از انرژیهای تجدیدپذیر باید 23.7درصد باشد اما در حال حاضر سهم این کشور تنها 0.5درصد است. در حقیقت با توجه به این سهم اینطور نتیجهگیری میشود که آنطور که باید در این عرصه در کشور سرمایهگذاری نمیشود.
اما چه کارهایی باید صورت بگیرد تا سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر جان بگیرد؟ عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران در پاسخ به این پرسش ابتدا به قیمت خرید اشاره میکند. او میگوید: «ابتدا دولت باید قیمت خرید تضمینی را مشخص کند. در کنار آن نیز باید صنایع داخلی را به ساخت تجهیزات در این زمینه تشویق کند تا بتوانیم این صنعت را توسعه بدهیم.» او به استفاده از فضای باز بالای کارخانهها برای احداث پنلهای خورشیدی اشاره میکند و میگوید: «در برخی کشورها مثل آلمان، دولت این فضاها را اجاره میکند و فوتوسلها را نصب میکند. در ایران نیز وزارت نیرو باید چنین اقداماتی داشته باشد تا بتواند صنعت انرژیهای تجدیدپذیر را توسعه بدهد.» طبق گفته شریفی نیکنفس، کلیه سازمانها از سازمان بهینهسازی مصرف انرژی تا سازمان انرژیهای نو که زیرمجموعه وزارت نیرو است باید تسهیلاتی را در این راستا در اختیار شرکتهای تولیدکننده و سازنده قرار بدهند تا انرژیها نو بتواند به جایگاه حقیقی خود در ایران دست پیدا کند.