دو سناریوی ایران برای صادرات گاز به افغانستان

 علیرضا کاملی، مدیرعامل شرکت ملی گاز صادراتی درباره آخرین وضعیت مذاکره ایران و افغانستان برای صادرات گاز به این کشور، گفت: بخش خصوصی افغانستان تمایل خود برای واردات گاز از ایران را اعلام کرد و مذاکره‌هایی را انجام داده است.

وی درباره حجم و قیمت گاز صادراتی به این همسایه شرقی گفت: بر اساس طرحی که طرف افغانستانی ارایه می‌کند، مشخص خواهد شد این کشور قصد دارد چه میزان گاز از ایران خریداری کند و در گام بعد درباره قیمت آن، مذاکره می‌شود.

مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ادامه داد: همچنین طرف افغانستانی باید مشخص کند در صورت تمایل برای دریافت گاز از طریق خط لوله، قصد دارد گاز را در کدام شهر و نقطه مرزی تحویل بگیرد.

کاملی گفت: پس از دریافت گزینه های طرف افغانستانی درباره میزان، مسیر و مبلغ، در مرحله بعد درباره صادرات به شکل خط لوله و یا سی.ان.جی تصمیم‌گیری خواهد شد.

مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز افزود: بخش خصوصی افغانستان، پس از انجام مذاکره و تعیین گزینه نهایی، مجوزهای لازم را از دولت این کشور اخذ خواهد کرد.

ایران دارای بزرگترین ذخایر گازی دنیا بوده و سومین تولیدکننده بزرگ درجهان نیز به شمار می‌رود و بر این اساس، از ظرفیت‌های لازم برای توسعه صادرات گاز برخوردار است.

با وجود برخورداری ایران از ذخایر بزرگ گازی، کشورمان هم اکنون از جایگاه مطلوبی در عرصه صادرات برخوردار نیست و کمتر از یک درصد تجارت جهانی گاز را در اختیار دارد.

اکنون، ترکیه به عنوان بزرگترین خریدار گاز ایران به شمار می رود؛ ایران و ترکیه در هشتم اوت سال 1996 میلادی در جریان سفر نجم الدین اربکان نخست وزیر سابق این کشور به تهران قراردادی 25 ساله برای تجارت گاز امضا کردند؛ واردات گاز ترکیه از ایران در 10 دسامبر سال 2011 میلادی شروع شده و از آن تاریخ تاکنون ادامه دارد.

بر اساس قرارداد مشترک گازی تهران – آنکارا، باید سالانه حدود 10 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی ایران به این کشور صادر شود.

همچنین ایران با جمهوری آذربایجان سواپ گاز دارد و بر این اساس گاز این جمهوری را به منطقه خودمختار نخجوان منتقل می‌کند.

کشورمان همچنین با ارمنستان گاز را در مقابل برق تهاتر می‌کند به طوری که حجم اندکی گاز را به ارمنستان صادر و در مقابل از این کشور، برق وارد می‌کند.

خط لوله صادرات گاز ایران به عراق (بغداد) نیز به تازگی تکمیل شده و قرار است پس از رفع تهدیدات امنیتی، صادرات گاز به این کشور آغاز شود.

پاکستان کشور دیگری است که تمایل خود را برای واردات گاز از ایران اعلام و قراردادی را نیز امضا کرده اما تاکنون اقدامی برای ساخت خط لوله انتقال گاز انجام نداده است.

بر اساس قرارداد گازی تهران - اسلام آباد، تا سال آینده ایران باید به طور متوسط روزانه حدود 21.5 میلیون مترمکعب گاز به پاکستان صادر کند و با وجود مراحل نهایی ساخت و آماده سازی خط لوله انتقال گاز ایران، اما طرف پاکستانی هنوز ساخت لوله گاز در خاک کشور خود را آغاز نکرده است.

عمان مقصد دیگر گاز صادراتی ایران است. بر اساس تفاهم‌نامه میان دو کشور، سالانه‌ 10 میلیارد مترمکعب گاز به عمان صادر می‌شود.

صادرات گاز ایران به عمان برای ٢٥ سال برنامه‌ریزی شده و ارزش گاز صادراتی در این مدت با توجه به قیمت‌های روز ٦٠ میلیارد دلار تخمین زده می شود.

همچنین مذاکرات اولیه ای نیز بین ایران و کویت و امارات متحده عربی برای صادرات گاز انجام شده که هنوز نهایی نشده است.