وزارت خزانهداری آمریکا روز جمعه در بیانیهای اعلام کرد شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (PGPIC) که بزرگترین هلدینگ پتروشیمی ایران به شمار میرود، به همراه کلیه شرکتهای زیرمجموعه و نیز عاملان فروش آن در کشورهای خارجی را به فهرست شرکتهای تحت تحریم خود افزوده است.
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس به دلیل آنچه «حمایت مالی از قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء» خوانده شده، در لیست سیاه بازوی سیاست خارجی وزارت خزانهداری آمریکا یعنی دفتر کنترل سرمایههای خارجی (اوفک) قرار گرفته است.
در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا تأکید شده است که شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس و 39 پتروشیمی زیرمجموعه آن –که در این بیانیه از تکتک آنها نام برده شده است- مجموعاً 40 درصد از ظرفیت تولید و 50 درصد از کل صادرات محصولات پتروشیمی ایران را در برمیگیرند.
تحریم شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس که در راستای سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران صورت گرفته، با هیاهوی بسیار اطلاعرسانی شده و «استیون منیوشین» وزیر خزانهداری آمریکا هشدار داده است که سایر شرکتهای ایرانی اعم از شرکتهای پتروشیمی یا شرکتهای فعال در صنایع دیگر در صورت حمایت مالی از نهادهای نظامی تحریم خواهند شد.
اما بهرغم هیاهوی رسانهای مقامات آمریکایی پس از تحریم شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، برخی تحلیلگران میگویند این اقدام در عمل تأثیر چندانی نداشته و تنها میتوان آن را یک اقدام نمادین دانست.
پیش از بررسی این مسئله باید در نظر داشت که مبادله تجاری با ایران قبل از این هم تقریباً در تمامی حوزهها برای اشخاص حقیقی و حقوقی آمریکایی ممنوع بوده است و لذا تحریم اخیر شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس تنها برای افراد و شرکتهای غیرآمریکایی مصداق پیدا میکند.
یک مقام سابق وزارت خزانهداری آمریکا میگوید تحریم اخیر آمریکا علیه صنعت پتروشیمی ایران اثر قابلتوجهی بر این صنعت بر جای نخواهد گذاشت زیرا حتی شرکتهای غیرآمریکایی نیز به دلیل تحریمهای قبلی (مشخصاً تحریمهای بانکی) روابط تجاری چندانی با شرکتهای پتروشیمی ایرانی ندارند.
این مقام آمریکایی که به شرط عدم افشای نامش با خبرنگار رویترز مصاحبه کرده، خاطرنشان میسازد: «به نظر من تحریمهای جدید اثر محدودی خواهند داشت. من فکر نمیکنم شرکتهای بزرگ چندملیتی قبل از این هم با شرکتهای پتروشیمی ایرانی ارتباطی داشتهاند. البته این [تحریم شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس] یک شیوه برای حفظ فشارهای سیاسی محسوب میشود.»
سوزان مالونی از اندیشکده بروکینگز واشنگتن، تحریمهای جدید آمریکا را یک «گام خنثی» خوانده و میافزاید: «من فکر میکنم این گام خنثی، عامدانه در راستای مجموعهای تکراری از محدودیتها علیه اقتصاد ایران در عرصههای بینالمللی طراحی شده است. اگرچه اثر خالص این تحریم جدید نسبتاً کوچک خواهد بود اما به نظر من دولت ترامپ حساب ویژهای روی این تحریمها و محدودیتهای همپوش باز کرده است تا از طریق آنها فشار بر ایران را افزایش دهد و این احساس را ایجاد کند که کل اقتصاد ایران مشمول تحریم است.»