نود و سومین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان بوشهر به ریاست ارسلان زارع استاندار بوشهر و با حضور مدیران دستگاه‌های اجرایی، فعالان اقتصادی و نمایندگان بخش خصوصی برگزار شد.
در این نشست، موضوعات مرتبط با بحران نخیلات، اثرات تغییرات اقلیمی، رویداد ملی خرما و بسته پیشنهادی گمرک جمهوری اسلامی ایران به‌طور ویژه مورد بررسی قرار گرفت.
گزارش دبیر شورا: از تهدیدهای اقلیمی تا راهکارهای تجاری
خورشید گزدرازی، دبیر شورا و رئیس اتاق بوشهر، با ارائه گزارشی جامع از وضعیت نخیلات استان، به دستاوردها و چالش‌های هفتمین جشنواره و میز ملی خرما اشاره کرد و گفت امسال ۵۹ شرکت از استان‌های مختلف کشور در حوزه‌های فرآورده‌های خرمایی، ماشین‌آلات، بسته‌بندی، سردخانه و صنایع وابسته در این رویداد حضور داشتند.
او محور اصلی جشنواره امسال را مقابله با اثرات تغییر اقلیم بر خاک، آب و عملکرد نخیلات عنوان کرد و افزود این شرایط مستقیماً بر کیفیت محصول، وزن استاندارد خرما و چرخه ارزش صادرات اثرگذار است.
گزدرازی با اشاره به تأکیدات استاندار بوشهر، مواردی از جمله توسعه مدیریت علمی و فناوری‌محور در بخش خرما، ایجاد صندوق حمایتی زنجیره تولید، تقویت مراکز رشد تخصصی و اصلاح مدیریت منابع آب را از محورهای مهم مطرح‌شده برشمرد.
وی همچنین به مطالبات فعالان خرما در میز ملی اشاره کرد؛ از جمله تفویض اختیار به استانداران برای مدیریت بحران اقلیمی، تشکیل ستاد ملی مقاومت خرما با محوریت استان‌های جنوبی، ایجاد بانک ژرموپلاسم خرما برای تکثیر ارقام مقاوم، ایجاد صندوق ملی مقابله با تغییرات اقلیم ویژه نخلستان‌ها و درج رسمی آفات نخل در فهرست آفات دائمی کشور.
از دیگر خواسته‌های بخش خصوصی می‌توان به طراحی نظام بیمه نوین خرما مبتنی بر شاخص‌های اقلیمی، نصب ایستگاه‌های استاندارد هواشناسی در شهرستان‌های دشتستان، تنگستان و دیر، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای با کشورهایی چون تونس و پاکستان و ارائه بسته‌های تشویقی صادراتی توسط دولت اشاره کرد.
تدوین «برنامه ملی سازگاری اقلیم» و تعیین متولی واحد
در ادامه جلسه، ندیر پورجم نایب‌رئیس اتاق بوشهر و قائم‌مقام شورا با هشدار نسبت به گستردگی اثرات تغییرات اقلیمی بر نخیلات کشور، بحران‌های زنجیره‌ای این بخش را ناشی از نوسانات شدید بارش، کاهش منابع آب و افزایش دما دانست.
او اعلام کرد که این وضعیت موجب افت کیفیت محصول، کاهش عملکرد، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش قدرت رقابت‌پذیری خرمای ایران در بازارهای جهانی شده است. پورجم همچنین مدیریت آفات را یکی از چالش‌های جدی کشور دانست و گفت: «حدود ۷۰ درصد نخلستان‌های کشور درجاتی از آلودگی به آفات دارند، در حالی که تنها ۴۰ درصد آنها به‌طور مؤثر کنترل شده‌اند. این موضوع امسال حدود ۱۰ درصد افزایش ضایعات خرما را رقم زده است.»
وی با اشاره به رشد بسیار اندک صادرات خرمای ایران در سال‌های اخیر، شش محور مهم را به‌عنوان راهکارهای فوری مطرح کرد که مهم‌ترین آنها تدوین برنامه ملی سازگاری اقلیم برای محصولات کشاورزی به‌ویژه نخیلات و اصلاح قوانین حفظ نباتات است. او همچنین خواستار طبقه‌بندی چهار آفت اصلی نخیلات به‌عنوان «آفات دائمی»، سرمایه‌گذاری زیرساختی در مدیریت آب و پس از برداشت، و تعیین یک متولی واحد و قدرتمند برای مدیریت تغییرات اقلیم در کشور شد.
پورجم تأکید کرد پراکندگی تصمیم‌گیری بین نهادهای مختلف، کارایی مدیریت بحران‌های اقلیمی را کاهش داده و ضروری است مرجع واحدی با اختیارات کافی برای این حوزه معرفی شود.
بسته پیشنهادی گمرک برای تسهیل تجارت
در بخش دیگری از نشست، گزدرازی به بسته پیشنهادی گمرک جمهوری اسلامی ایران برای رفع مشکلات فعالان تجارت خارجی اشاره کرد و گفت با وجود کمبود زیرساخت در بندر نگین، خدمات گمرکی در استان با همکاری ستاد نظارت و پیگیری رئیس کل گمرک در حال بهبود است.
بر اساس این بسته، مواردی همچون:
تمدید معافیت ماهیت کالا از ۶ به ۹ ماه
عدم تکرار استاندارد اجباری در صورت دریافت یک‌باره آن
ترخیص مدت‌دار (۶۰ درصد ترخیص و ۴۰ درصد وثیقه)
ترخیص اضطراری کالاهای ضروری تولید
ترخیص بدون ثبت سفارش برای قطعات آزمایشی و پروژه‌های راهبردی
استفاده از انبارهای اختصاصی برای کاهش هزینه‌ها
اظهار کالا پیش از ورود و امکان حمل یکسره به انبارهای شخصی یا گمرکات مرکزی
کفایت گواهی COC برای دفعات بعد، پیش‌بینی شده و به‌زودی برای اجرا به گمرکات سراسر کشور ابلاغ می‌شود.
گزدرازی تأکید کرد این موارد باید در صورت‌جلسه نشست ثبت شده و اجرای آنها به‌طور جدی پیگیری شود تا بخشی از مشکلات فعالان اقتصادی کاهش یابد.