بورس تهران در مسیر جبران افت قیمت

صبح جمعه، 13 دی‌ماه 1398 بود که خبر ترور سپهبد حاج قاسم سلیمانی تائید شد و این اتفاق علاوه بر داغ سنگینی که بر دل مردم ایران گذاشت، موجی از نگرانی در اقتصاد ایجاد کرد. در همان روز جمعه، با وجود تعطیلی بازارهای رسمی، قیمت ارز و طلا به‌صورت غیررسمی و در فضای مجازی داغ شد و نتیجه آن در معاملات روز شنبه این بازارها منعکس شد.

ترور سپهبد سلیمانی که بلافاصله با وعده انتقام سخت ایران از آمریکا مواجه شد، از منظر فعالان بازار سرمایه می‌توانست منجر به وقوع جنگی قریب‌الوقوع میان ایران و ایالات‌متحده شود چراکه رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال مطرح شدن بحث انتقام در ایران اعلام کرده بود هر حمله‌ای از سوی ایران را با حمله به 52 نقطه فرهنگی پاسخ می‌دهد.

در این وضعیت معاملات بازار سرمایه در صبح شنبه 14 دی‌ماه 1398 با هیجان سنگین و موجی از هراس آغاز شد و شاخص کل بورس تهران بیش از 17 هزار واحد، معادل 4.65 درصد از ارتفاع خود را از دست داد. در این وضعیت، شاخص کل بورس تهران از حوالی 385 هزار واحد به مرز 366 هزار واحد سقوط کرد.

این فضای هیجانی در روزهای بعد این بازار نیز تکرار شد و با وجود ورود سازمان بورس به بحث شاخص‌سازی و ترغیب حقوقی‌ها به حمایت از بازار، همچنان بخش عمده شرکت‌های حاضر در بورس شاهد صف فروش سنگین بودند افت شاخص کل نیز تداوم داشت.

ریزش بازار سرمایه از هراس وقوع جنگ میان ایران و آمریکا در طول هفته گذشته ادامه پیدا کرد و در آخرین جلسه معاملاتی، یعنی روز چهارشنبه 18 دی‌ماه با انتقام موشکی سپاه هم‌زمان شد و فعالان این بازار با احتمالی که برای حمله تلافی‌جویانه آمریکا می‌دادند، نهایت ریسک را در این روز تجربه کردند.

در معاملات روز چهارشنبه بازار سرمایه، سازمان بورس دامنه نوسان بازار را به 2 درصد کاهش داد تا از وقوع ریزش سنگین بازار جلوگیری کند و این محدودیت در معاملات روز شنبه نیز ادامه پیدا کرد. نهایتاً مجموعه شاخص کل بورس حدود 32 هزار واحد معادل 8.24 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و روی کف 353 هزار واحد ایستاد.

در ادامه، وقتی بازار تعطیل شد و رسانه‌ها در شامگاه چهارشنبه، سخنرانی ترامپ در واکنش به انتقام موشکی سپاه را منتشر کردند، تقریباً برای همه بازارها مسجل شد که قرار نیست جنگی دربگیرد و سایه جنگ حتی از دوره‌های قبل نیز کمرنگ‌تر شده است. این کافی بود تا بازار سرمایه هفته جاری را با رشد سنگین و همه‌جانبه شروع کند و شاخص کل ظرف 3 جلسه معاملاتی حتی از سقف قبلی نیز عبور کند.

بر این اساس شاخص کل بازار سرمایه در معاملات روز شنبه هفته جاری با دامنه نوسان 2 درصدی بیش از 6 هزار واحد رشد کرد و در معاملات روز یکشنبه (دیروز) نیز با رشد 16 هزار واحدی به کار خود پایان داد. امروز نیز تا لحظه تنظیم این گزارش، شاخص کل بورس تهران بیش از 16 واحد رشد کرده و از 391 هزار واحد نیز گذشته است.

البته این نکته نیز باید مدنظر قرار بگیرد که هرچند شاخص بورس تهران در هفته گذشته 8.24 واحد از ارتفاع خود را از دست داد و اینک ضمن جبران این افت، سقف‌های بالاتری نیز ایجاد کرده است؛ اما دارایی اغلب فعالان بازار همچنان به مبلغ قبل از ریزش نرسیده است چراکه در طول این ریزش، شرکت‌های شاخص‌ساز به‌مراتب کمتر از کلیت بازار ریزش داشتند و حتی لنگری برای جلوگیری از افت سنگین شاخص بودند در نتیجه سهام اغلب شرکت‌های بورس در این دوره ریزش بین 15 تا 20 درصد افت کرده بودند که تاکنون حدود نیمی از آن جبران شده است.