رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه ایران از شکل‌گیری ابرتورم نجات یافته، گفت: عملیات بازار باز از شنبه رسماً آغاز شده و به ما این امکان را می‌دهد که در مورد اضافه برداشت‌های بانک‌ها قوی عمل کنیم.
عبدالناصر همتی در پنجاه و نهمین مجمع بانک مرکزی که امروز با حضور حسن روحانی، رئیس‌جمهور در حال برگزاری است، گفت: سال‌های ۹۷ و ۹۸ جزو سال‌های بسیار سخت برای اقتصاد ایران بود که یکی از بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها برای کشور رقم خورد؛ اما با تدبیری که صورت گرفت به‌تدریج به سمت ثبات حرکت کردیم.
او افزود: بر این اساس طلیعه تلاش بانک مرکزی، ثبات در بازارها بوده است و البته باید توجه داشت که هدف دشمنان، حمله به بازار ارز ایران بوده و با توجه به ناترازی‌هایی که در سیستم بانکی وجود داشت، انتظارات عمومی بر این بود که با شوک ناشی از کاهش درآمدهای نفتی، اقتصاد وارد شرایط بسیار سخت تورم رکودی شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: در شرایط عادی نیز اگر رکود تورمی بر کشور حاکم شود، کار برای دولت بسیار سخت خواهد بود، اما ما در مدت کوتاهی و با شرایطی که فشار و قدرت آن بر مجموعه اقتصادی کشور بسیار بالا بود، از زیر این فشار خارج شده و در شش‌ماهه ابتدای امسال، رشد غیرنفتی کشور مثبت شده است و این نشانگر آن است که ما توانستیم بر رکودی که از نظر فعالیت‌های اقتصادی کشور است، غلبه کنیم.
اثر منفی کاهش صادرات نفت از سال ۹۹ از بین می‌رود
او با اشاره به مثبت شدن رشد اقتصادی غیرنفتی کشور، تصریح کرد: طبیعی است که بخش نفتی، برون‌زاست و دولت و بانک مرکزی نقش زیادی در مدیریت آن ندارند و البته وزارت نفت برای صادرات تلاش می‌کند ولی به‌هرحال از آنچه قبلاً صادرات نفت صورت می‌گرفته است، کمتر انجام می‌شود و فشار ناشی از این کاهش صادرات نفت بر اقتصاد ایران برقرار است؛ اما امیدواریم اثر آن در سال ۹۹ به‌طورکلی رفع شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: در طول یک سال و نیم گذشته، از مهرماه سال ۹۷ در سه مقطع بود که کشور به‌شدت تحت‌فشار قرار گرفت؛ این در حالی است که یکی از این مقاطع، بحث آشفتگی بازار ارز بود که ما به‌خوبی این جو را متوجه شدیم و شوکی که دشمن می‌خواست در بازار ارز ایجاد کند را مدیریت کردیم.
همتی ادامه داد: بخشی از این شوک نیز تا شهریور ۹۷ در کشور مشاهده شد؛ اما تدبیر بانک مرکزی این بود که این شوک باید در کوتاه‌مدت کنترل شود و خوشبختانه با اقدامات جدی و مهمی که در بانک مرکزی انجام شد، توانستیم تقاضاهای سفته‌بازی را محدود کرده و کنترل بازار ارز را بدون از دست دادن ذخایر ارزی صورت دهیم، چراکه کنترل با از دست دادن ذخایر می‌تواند صورت گیرد، اما ما این کار را بدون از دست دادن ذخایر انجام دادیم.
آسیب‌پذیری حداقلی نرخ ارز از تحولات سیاسی و نظامی
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در این دوره‌ها امکان نوسان شدید نرخ ارز وجود داشت، گفت: اکنون آسیب‌پذیری نرخ ارز را از تحولات سیاسی و نظامی را به حداقل رسانده‌ایم و مانع خروج سرمایه از کشور شده و منجر به نگهداری ارز نزد مردم شده‌ایم که با این اقدامات، بانک مرکزی از سال ۹۷ به‌عنوان یک بازارساز وارد بازار شد.
به گفته همتی، این اولین باری است که بانک مرکزی نقش بازار سازی را ایفا می‌کند.
او ادامه داد: این بازارساز، اجازه نوسان به دلال نمی‌دهد و در طول یک سال و نیم گذشته مهم‌ترین تنش‌های سیاسی و نظامی در کشور رخ داد اما هیچ‌یک از آنها نتوانست چارچوب بازار ارز کشور را به هم زند و این به خاطر تدبیر است.
همتی گفت: مجموعه اقداماتی شروع شده که ریال را از حالت ول بودن رها کند و این یک اقدام ساختاری است، ضمن اینکه اقدام برای کنترل تراکنش‌ها در پوزها، تراکنش‌های بانکی خارج از کشور، ساتنا، انتقالات ریالی و چک‌های تضمینی صورت داده و توانستیم ریال را در گردش کنترل کنیم و مهم‌ترین عامل سفته‌بازی حمله به بازار ارز را با ریال کنترل کنیم.
۸۰ درصد کار ادغام بانک‌های نظامی پیش رفت
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین با اشاره به ساماندهی بازار پول، گفت: ناترازی بانک‌ها از دو دهه قبل شکل گرفته و یک‌روزه و یک‌ماهه و یک‌ساله نمی‌توانستیم آن را رفع کنیم؛ اما اقدامات خوبی شروع شده و مؤسسات مالی غیرمجازی که در دوره ۹۵ و ۹۶ جمع شده بودند را سامان دادیم و یکسری مؤسسات ناتراز را با انتخاب سرپرست، سامان دادیم و بانک‌های نیروهای نظامی را ادغام کرده‌ایم؛ البته هم‌اکنون نیز کار را تا ۸۰ درصد پیش بردیم به‌زودی نهایی خواهیم کرد.
همتی با تأکید بر اینکه سیستم بانکی را به‌آرامی حفظ خواهیم کرد، افزود: برخی می‌گفتند که برای کنترل بازار، نرخ سود را بیشتر کنید؛ اما ما نگران تشدید رکود بودیم و این سیاست را انتخاب نکردیم و حتی تعدیل تدریجی نرخ سود بانک‌ها را در دستور کار دادیم و این کار باعث کاهش ناترازی بانک‌ها شد و اجازه ندادیم که رکود در بانک‌ها کاهش یابد، پس مجموعه این سیاست‌ها اقتصاد باثباتی را پیش روی ما قرار داده است.
نجات ایران از ابرتورم
رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود، تصریح کرد: برخی می‌گفتند که ایران وارد ابرتورم می‌شود؛ اما در حال حاضر بعد از گذشت یک سال از سخت‌ترین تحریم‌ها و فشار سنگین به درآمدهای دولت، الآن تورم نزولی است و به‌جز آذرماه که تورم افزایش یافت و در دی‌ماه کنترل خواهد شد، روند رو به کاهش در تورم را شاهد هستیم و در مورد نرخ ارز نیز اگر آمارها را نگاه کنیم، از اول سال تاکنون، تغییری در نرخ ارز نداشتیم و در یک محدوده محدود نوسان می‌کند و مطمئن هستیم که از این شرایط ما بهتر خواهد شد.
همتی گفت: تصوراتی که در شهریورماه و مهر ۹۷ است و ابرتورم را شاهد خواهیم شد، رخ نداد و تدابیری که در بانک مرکزی اتخاذ شد و در اداره سیستم‌های بانکی و مدیریت نقدینگی کار به‌خوبی پیش رفته است؛ به‌نحوی‌که ما از میانگین متوسط ۵۰ سال گذشته، تنها سه درصد از میانگین بالاتر هستیم.
او اظهار کرد: برخی میزان مطلق نقدینگی را مقایسه می‌کنند؛ درحالی‌که این معنا ندارد و درصد رشد معنادار است که مهار شده است و فکر می‌کنم که مقداری نیز در توزیع این مسائل باید به مردم بیشتر بپردازیم. اتفاقی که در یک سال و نیم گذشته رخ داده یکی از اتفاقات نادر ۴۰ ساله جمهوری اسلامی ایران است و تابه‌حال این‌چنین عملکرد باثباتی در اقتصاد نداشته‌ایم و تاکنون فشاری را هم این‌گونه تحمل نکرده‌ایم. پس یکی از موفقیت‌های دولت و بانک مرکزی در این دوره بسیار سخت شکل گرفته است.
عملیات بازار باز از شنبه رسماً کلید می‌خورد
به گزارش مهر، همتی در آستانه شصتمین سال تأسیس بانک مرکزی، گفت: عملیات بازار باز را از شنبه آغاز خواهیم کرد و امروز این عملیات را رونمایی می‌کنیم و البته باید گفت که این کار به ما کمک خواهد کرد تا سیاست‌گذار و نظام سیاست‌گذاری پولی کشور را دچار تغییر و تحول عمده نماییم و نگرانی‌هایی که تابه‌حال در مورد اضافه برداشت و برداشت‌های بین‌بانکی و بازار بین‌بانکی داشتیم.
به گفته او با عملیات بازار باز به سمتی خواهد رفت که آنچه در دنیا در بانک‌های مرکزی مدرن دنیا برای اعمال سیاست‌های پولی عمل می‌شود، اجرایی شود.