این روزها صحبت از رشد بورس و هجوم نقدینگی به بازار سرمایه نقل محافل اقتصادی شده است. یک روز عبور شاخص از مرز یک‌میلیون واحد به تشدید این هیجان دامن می‌زند و عده‌ای نگران پایداری این وضعیت هستند و از حباب در بورس می‌گویند؛ برخی هم منتقد رفتار دولت در عرضه‌های سیاسی در بورس، که به این هجوم هیجانی دامن می‌زند. از این فرصت و ظرفیت پیش آمده در بازار سرمایه بخش خصوصی چگونه می‌تواند استفاده کند؟
حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: ظرفیت بسیار بزرگی در بازار سرمایه به‌وجود آمده است ولی به نظر می‌رسد بخش خصوصی نتوانسته از این فرصت بهره کافی را ببرد. در کشورهای توسعه‌یافته عمدتاً تامین‌مالی بنگاه‌های بزرگ در بازار سرمایه انجام می‌شود و بانک‌ها بیشتر به تامین‌مالی شرکت‌های کوچک و متوسط می‌پردازند. اما در ایران وضعیت برعکس است.
صالحی ادامه می‌دهد: شرکت‌های بزرگ به‌دلیل داشتن دارایی زیاد و توان لابی، بیشترین استفاده را از منابع بانکی برده‌اند و شرکت‌های کوچک و متوسط عملاً نتوانسته‌اند استفاده چندانی از این منابع ببرند. حالا انتظار می‌رود بخش خصوصی با تکیه بر شفافیت از این فرصت تاریخی استفاده کند.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران می‌گوید: باید بتوان در این روزها چالش‌های پیش‌روی بخش خصوصی را در حوزه تأمین مالی از بازار سرمایه برطرف کرد؛ البته در سال‌های گذشته بورس چون گستردگی و عمق کافی نداشته در تامین‌مالی بنگاه‌ها ناتوان بوده‌است. اما حالا به واسطه رشد سریع بازار سرمایه برای اولین بار این فرصت ایجاد شده که بازار سرمایه نقش بیشتری در تامین‌مالی بنگاه‌های اقتصادی بزرگ برعهده گیرد.
به گفته صالحی استفاده از ظرفیت بورس نه‌تنها باعث کاهش فشار بر بانک‌ها و هدایت منابع آنها به سمت شرکت‌های کوچک و متوسط می‌شود، بلکه به مدیریت بهتر ریسک سرمایه‌گذاری و افزایش شفافیت در بنگاه‌های بزرگ هم کمک خواهد کرد.
او تصریح می‌کند: با تصمیم بخش خصوصی و ورود به بازار سرمایه و بورس، نقدینگی موجود در بازار سرمایه به سمت رونق تولید و رشد اقتصادی سوق داده می‌شود و وضعیت بهتری از مصرف نقدینگی در کشور ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی جلوی خیلی از ریسک‌ها گرفته می‌شود.
به گفته صالحی تابه‌حال بنگاه‌های اقتصادی در ایران بانک‌محور بوده و برای تامین منابع مالی خود به بانک‌ها رجوع می‌کردند ولی با فرصت پیش‌آمده در بازار سرمایه آنها می‌توانند در رویه‌های سابق خود تجدیدنظر کنند. البته باید موانع موجود مانند وضعیت تضامین تغییر کند؛ که برای آن باید بخش خصوصی با فرابورس ایران و دیگر سیاست‌گذارها وارد مذاکره شود.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران معتقد است: یکی از بزرگترین مشکلات اقتصادی به دلیل نبود یا کژکارکردی نهادها است؛ اگر در نهادهایی مانند رتبه‌بندی در کشور فعال باشد، هر واحدی بر اساس ظرفیت و رتبه مشخص خود می‌تواند از بازار سرمایه و بازار مالی استفاده کند؛ در اینجا قدرت لابی‌گری و رانت موضوعیت و اهمیت خود را از دست می‌دهد.
به گفته صالحی بازار سرمایه به‌واسطه اتکا به حجم وسیعی از منابع مالی خرد از طریق توسعه مشارکت عموم مردم و با اتکا به ابزارهای نوین، توان تأمین مالی بالایی دارد که می‌تواند کمک شایانی به اجرای پروژه‌های عظیم در کشور داشته باشد. منابع سرگردان نیز به بازار سرمایه هدایت خواهند شد، مشروط بر آنکه معرفی ظرفیت‌های این بازار به عموم افراد جامعه از سوی دولت دنبال شود.
او تاکید می‌کند: به نظر من باید فعالان اقتصادی بخش خصوصی ابزارهای نوین مالی را بشناسند، از کارکرد آن اطلاع یابد و در عمل از آن بهره بگیرند. معتقدم که بخش خصوصی واقعی خیلی از تحولات ابزارهای مالی نوین را نمی‌شناسند و آنها را به کار نمی‌گیرند.
صالحی ادامه می‌دهد: برای اثربخشی بیشتر بازارهای پول و سرمایه در تأمین مالی تولید، لازم است از ظرفیت‌های نهادهای مالی موجود در بازار پول و سرمایه به نحو مناسب و کارا استفاده شود. سال‌هاست گفته می‌شود طرح تحول نظام بانکی کشور، در دستور کار قرار دارد ولی خبری از اجرای آن نیست. البته در دنیا ابزارهای نوینی در این بخش به کار گرفته شده است که ما از آنها غافل بوده‌ایم. باید سعی کنیم فرصت بازار سرمایه را غنیمت بشماریم و سرمایه این حوزه وارد اقتصاد تولیدمحور شود.