بیشتر مرزهای ایران با کشورهای همسایه بازگشایی شده است؛ مرز مهران اولین مرزی بود که تعطیل شده و حالا این مرز باز شده است. اما بیشترین مشکل در مرز ایران و ترکمستان است و هنوز مسئولان ترکمستان برای بازگشایی مرز تجاری تعلل می‌کنند.
بهمن‌ماه بود که رسانه‌های خبری از شیوع ویروس کرونا در چین خبر دادند و کم‌کم این بیماری به دیگر جاهای دنیا و ایران هم سرایت کرد؛ کشورهای همسایه ایران برای جلوگیری از شیوع بیماری مرزها خود را به روی تجار و مسافران بستند؛ عراق یکی از این کشورها بود که از اوایل اسفندماه عبور و مرور در مرزهای زمینی خود را به حالت تعلیق درآورد.
دولت عراق از چهارم اسفندماه برای مدتی محدود پرواز به ایران را تعلیق کرد. همچنین روز هفدهم اسفندماه پنج مرز زمینی شلمچه، شیب، زرباطیه، منذریه و مندلی عراق با ایران بسته شد و قرار شد این محدودیت تا 25 اسفندماه ادامه یابد. بر این اساس عراقی‌هایی که در ایران بودند هم نمی‌توانستند از این مرزها برگردند و باید با پرواز از طریق فرودگاه‌های بصره و بغداد به کشورشان بازگردند.
پانزدهم اردیبهشت‌ماه، دو مرز شوشمی و شیخ صالح پس از دو ماه دوباره بازگشایی شد. حدود ۲۰۰ کامیون روزانه از مرز شیخ صالح برای انتقال کالاهای ایرانی عبور می‌کنند. این کالاها شامل ۵۶۷ هزار تن محصولات غیرنفتی به ارزش ۲۵ میلیون دلار می‌شود که سال گذشته صادر شد.
هیجدهم اسفندماه به مدت یک هفته یعنی تا بیست‌وپنجم اسفندماه مرزهای خسروی، سومار، مهران، چذابه و شلمچه متوقف شد؛ این اقدام برای پیشگیری و ضد عفونی کردن محوطه‌های گمرکی و افزایش تجهیزات و امکانات مرزی برای مقابله با کرونا بود و قرار بود که این مرزها پس از یک هفته مجدداً بازگشایی شود ولی در عمل چنین اتفاقی نیفتاد.
براساس گزارش سازمان توسعه تجارت از وضعیت مرزها، مرز سیرانبد-بانه باز است و روزانه به‌طور میانگین بیش از 250 کامیون بار صادراتی از این مرز عبور می‌کند. اما واردات و ترانزیت ممنوع است؛ مرز باشمقاق-مریوان هم برای تردد کالا باز بوده و از طرف اقلیم کردستان عراق براساس بند 10 بخشنامه وزارت امور داخلی اقلیم از 12 خردادماه به مدت 72 ساعت برای بررسی وضعیت بهداشتی و تنظیم روش‌های جدید پایش پیشگیری از کرونا فعالیت تعلیق شده و بار دیگر مرز بازشده است. اما همچنان مرز خسروی و سومار تعطیل است. در مرز تمرچین، صادرات خشکبار و تره‌بار به‌کندی انجام می‌شود.
همچنین مرز مهران از بیستم خردادماه بازگشایی‌شده است. مرز مهران جزو اولین مرزهایی بود که در اسفند و در پی شیوع ویروس کرونا در کشور به حالت تعطیلی درآمد و حالا جزو آخرین مرزهایی است که بازگشایی می‌شود. در این مدت رایزنی‌های مختلفی با طرف عراقی برای باز کردن این مرز انجام‌شده بود و امروز و فردا، وعده‌هایی بود که از طرف مسئولان عراقی هر بار داده می‌شد اما ابلاغ نمی‌شد. حتی بارها خبر بازگشایی این مرز از برخی رسانه‌ها منتشر شد که فاصله آن تا تکذیب چند ساعت بیشتر نبود تا اینکه روز دوشنبه هفته گذشته مرز مهران با محدودیت‌هایی بازگشایی شد. به گفته سخنگوی گمرک ایران، مرز مهران در روزهای دوشنبه و چهارشنبه فعال است و تجارت در این مرز به‌صورت ترانس‌شیپ‌منت جریان دارد به این صورت که کامیون‌های ایرانی بارهای صادراتی را در مرز تحویل کامیون‌های عراقی می‌دهد.
مرز شلمچه و چذابه از نیمه دوم اسفند ۹۸ از سوی مسئولان عراقی بسته شد. هنوز مرز چذابه و شلمچه بازگشایی نشده ولی روز گذشته حمید سیلاوی، فرماندار دشت آزادگان خبر داد که پیشنهاد بازگشایی مرز چذابه از اول تیرماه به مسئولان محلی و مرزی استان میسان عراق ارائه می‌شود. به‌گفته سیلاوی باتوجه به بازگشایی محدود مرز شلمچه در روزهای آینده، احتمال دارد مرز چذابه نیز با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در روزهای آینده به منظور ازسرگیری صادرات کالا به عراق باز شود.
یحیی آل‌اسحاق در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» از وضعیت مرزهای ایران و عراق می‌گوید: با شیوع ویروس کرونا مرزهای ایران با کشور عراق تعطیل شد؛ این تعطیلی به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی و جلوگیری از شیوع بیماری کروناویروس بود.
او می‌افزاید: بعد از مدتی مرزهای ایران با اقلیم کردستان عراق باز شد و بعد از آن بازگشایی دیگر مرزها مورد توجه طرفین عراقی و ایرانی قرار گرفت که در بیستم خردادماه مرز مهران بازگشایی شد.
آل‌اسحاق ادامه می‌دهد: مرز مهران یکی از مهمترین مرزهای تجاری ایران و عراق است؛ این مرز با محدودیت‌هایی بازگشایی شده است. یعنی مرز مهران در روزهای دوشنبه و چهارشنبه فعال است و تجارت جریان دارد؛ البته الان تجارت به صورت ترانس‌شیپ‌منت است ولی در روزهای آینده به صورت ترانزیت هم خواهد بود.
به‌گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق رابطه تجاری ایران و عراق رابطه بلندمدتی است و در شرایط مختلف با فراز و نشیبی ادامه داشته است؛ الان به دلیل مسائل بهداشتی و مسائل درآمدی عراق حجم رابطه تجاری کم شده است ولی این جریان ادامه دارد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق می‌گوید: مرزهای شمالی ایران با عراق خیلی روان است و روزانه 250 کامیون کالا به سمت عراق می‌رود؛ کالاهای صادر شده عمدتاً محصولات غذایی، بهداشتی و مصالح ساختمانی است. اما در مرزهای جنوبی هنوز مشکلاتی وجود دارد.
او ادامه می‌دهد: در مرزهای جنوبی تمهیداتی برای پروتکل‌های بهداشتی اتخاذ شده است و قرار است با رعایت این پروتکل‌ها به زودی مرز چذابه و شلمچه بازگشایی شود؛ البته مرز مهران هم بازگشایی شده است.
آل‌اسحاق درباره زمان دقیق بازگشایی مرز شلمچه و چذابه می‌گوید: مقدمات کار انجام شده ولی هنوز نمی‌دانیم که کی عملیاتی خواهد شد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق مشکل بازگشایی مرزهای جنوبی را مسائل بهداشتی می‌داند و می‌افزاید: به زودی مرزها و بازارچه‌ها در این مرزها هم بازگشایی خواهد شد.
